در دنیا، تخصصی به نام فشار خون وجود ندارد و پزشکانی که در زمینه درمان و کنترل فشارخون فعالیت دارند، معمولا متخصص قلب و عروق و یا متخصص کلیه هستند.
شاید در آینده بطور فوق تخصصی رشته فشار خون هم معرفی شود. درمانگران فشار خون یا به اصطلاح غلط همان بهترین متخصصان فشار خون بالا باید اطلاعات مفید به روز در مورد داروهای درمان فشار خون داشته باشند. هر ساله داروهای موثر و قوی توسط شرکت های داروئی جهت درمان فشار خون معرفی می شود.
دسته های متفاوت داروئی برای درمان فشارخون توسط دکتر فشار خون از جمله دکتر محمد حسین نجفی تجویز می شود. در گذشته داروهای ضد فشارخون بسیار محدود بود ولی امروزه رده های متفاوت داروئی به بازار درمان فشار خون بالا معرفی شده است. ولی در ادامه به بیان و تعریف کلی از بیماری فشار خون می پردازیم.
فشار خون در واقع نیرویی است که خون پمپاژ شده توسط قلب به دیواره رگ ها وارد می کند. شریان ها (سرخرگ ها) خون را از قلب به سایر قسمت های بدن می رسانند. فشار خون شما به طور طبیعی در طول روز افزایش و کاهش می یابد.
فشار خون با دو عدد اندازه گیری می شود: عدد اول که فشار خون سیستولیک نامیده می شود، فشار موجود در شریان ها را در زمان انقباض قلب نشان می دهد. عدد دوم که فشار خون دیاستولیک نامیده می شود نیز فشار موجود در شریان ها را در زمان استراحت قلب نشان می دهد.
به طور مثال، اگر فشار سیستولیک 120 و فشار دیاستولیک 80 باشد، می‌گویند فشار خون 120 روی 80 (یا 80/120 میلی متر جیوه) است.
متأسفانه در ایران بسیاری از بیماران اطلاعی از بالا بودن فشار خون ندارند و زمانی آگاهی می یابند که بسیاری از عوارض فشار خون بالا در ایشان بروز نموده است و به متخصص فشار خون بالا مراجعه کرده اند. براساس بیماری های زمینه ای دیگر پزشک داروی فشار خون را تجویز و شروع می نماید.
به دلیل اینکه مغز با گذشت زمان به فشار خون بالا عادت کرده در صورت کاهش ناگهانی فشار خون، بیمار ممکن است احساس ضعف و بی حسی و سرگیجه نماید. به همین علت به عنوان یک درمانگر فشار خون بالا اغلب به تدریج و پله ای فشار خون را کاهش می دهیم.
به فشار خون بالاتر از حد طبیعی، فشار خون بالا یا هایپرتنشن گفته می شود. فشار خون در طول روز بر اساس فعالیت های شما تغییر می کند. در صورتی که فشار خون شما به طور مداوم بالاتر از حد طبیعی باشد، ممکن است پزشک تشخیص دهد که شما به فشار خون بالا (یا هایپرتنشن) مبتلا هستید.
هرچه فشار خون شما بالاتر باشد، خطر ابتلا به بیماری های دیگر مانند بیماری های قلبی، حمله قلبی و سکته مغزی نیز بیشتر است.
پزشک می تواند با بررسی سطح فشار خون سیستولیک و دیاستولیک شما و مقایسه آن ها با معیار های خاصی، فشار خون بالا را تشخیص داده و اقدامات درمانی لازم را انجام دهد.
معیارهای مورد استفاده پزشکان برای تشخیص فشار خون بالا ممکن است متفاوت باشد. برخی از پزشکان در صورتی که فشار خون بیمار به طور مداوم بالاتر از 90/140 میلی متر جیوه باشد، فشار خون بالا را تشخیص می دهند. اما پزشکان دیگر ممکن است فشار خون بالای 80/130 میلی متر جیوه را به عنوان فشار خون بالا در نظر بگیرند.
فشار خون بالا اغلب هیچ گونه علائم هشدار دهنده ای ندارد، تا زمانی که به مراحل شدید و خطرناک برسد. به همین دلیل، بسیاری از افراد نمی دانند که به این بیماری مبتلا هستند. تنها راه تشخیص فشار خون بالا، اندازه گیری فشار خون توسط متخصص فشار خون بالا است.
فشار خون بالا اغلب به مرور زمان ایجاد می شود. این بیماری می تواند به دلایل مختلفی از جمله سبک زندگی ناسالم (مانند فعالیت بدنی ناکافی و رژیم غذایی نامناسب) اتفاق بیفتد. برخی از بیماری ها مثل دیابت و چاقی نیز می توانند خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهند. این بیماری در دوران بارداری نیز ممکن است رخ دهد.
همانطور که قبل تر نیز گفته شد، تنها یک راه برای تشخیص فشار خون بالا وجود دارد و آن هم اندازه گیری فشار خون است. می توانید از پزشک و یا سایر متخصصان بهداشت و درمان بخواهید که فشار خون شما را اندازه گیری کنند. اندازه گیری فشار خون یک فرایند سریع و بدون درد است.
فشار خون بالا “قاتل خاموش” نامیده می شود. زیرا معمولا هیچ گونه علائم هشدار دهنده ای ندارد و بسیاری از افراد نمی دانند که به آن مبتلا هستند. در نتیجه برای کنترل فشار خون بالای خود تحت درمان قرار نمی گیرند.
بسیاری از افرادی که فشار خون بالا دارند، می توانند با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی، فشار خون خود کاهش دهند و آن را در محدوده سالم نگه دارند. پزشک می تواند در این باره شما را راهنمایی کند. برای پیشگیری و یا کنترل فشار خون بالا می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
• حداقل 150 دقیقه در هفته (حدودا 30 دقیقه در روز، 5 روز در هفته) فعالیت بدنی داشته باشید.
• سیگار نکشید.
• یک رژیم غذایی سالم (کم نمک و کم چرب) داشته باشید.
• از مصرف الکل اجتناب کنید.
• وزن مناسب خود را حفظ کنید.
• استرس خود را مدیریت کنید.
علاوه بر ایجاد تغییرات مثبت در سبک زندگی، برخی از افراد مبتلا به فشار خون بالا برای کنترل فشار خون خود باید دارو مصرف کنند.
اگر فکر می کنید به فشار خون بالا مبتلا شده اید و یا فشار خون بالای کنترل نشده دارید، فورا با پزشک خود صحبت کنید. با انجام اقداماتی برای کاهش و یا کنترل فشار خون، می توانید در برابر ابتلا به بیماری های قلبی، سکته مغزی و بیماری قلبی عروقی (CVD)، از خود محافظت کنید.
دسته های داروئی که به طور رایج در ایران برای درمان فشار خون بالا استفاده می شوند عبارتند از:
1- داروهای ادرار آور
2- داروهای بلوک کننده کانالهای کلسیمی
3- داروهای بلوک کننده گیرنده های بتا
4- داروهای متوقف کننده چرخه رنین- آنژیوتانسین
دکتر محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق
دسترسی سریع
