واضح‌ترین علامت فیبریلاسیون دهلیزی تپش قلب است. در این حالت کاملا برای چند ثانیه یا حتی چند دقیقه احساس می کنید که که قلب در حال تپش، بال زدن یا ضربان نامنظم است. فیبریلاسیون دهلیزی همان ضربان نامنظم قلب و اغلب سریع می باشد که می تواند خطر سکته مغزی، نارسایی قلبی و سایر عوارض مربوط به قلب را افزایش دهد.

در طول فیبریلاسیون دهلیزی، دو حفره فوقانی قلب (دهلیز) ضربان نامنظم و آشفته – خارج از هماهنگی با دو حفره پایینی (بطن) از قلب دارند. علائم فیبریلاسیون دهلیزی اغلب شامل تپش قلب، تنگی نفس و ضعف است.

دوره های فیبریلاسیون دهلیزی می تواند گهگاه رخ دهد ، و یا شما ممکن است به فیبریلاسیون دهلیزی توسعه یافته که برطرف نمی شود و ممکن است به درمان نیاز داشته باشد مبتلا باشید. اگر چه فیبریلاسیون دهلیزی به خودی خود تهدید کننده زندگی نیست، این یک وضعیت پزشکی جدی است که گاهی اوقات نیاز به درمان اورژانسی دارد که ممکن است به عوارضی منجر شود. فیبریلاسیون دهلیزی می تواند به لخته شدن خون در قلب منجر شود که ممکن است به اندام های دیگر گردش کرده و باعث انسداد جریان خون (ایسکمی) شود.

درمان برای فیبریلاسیون دهلیزی ممکن است شامل داروها و دیگر مداخلات گردد که در تلاش برای تغییر سیستم الکتریکی قلب میباشد.

علائم فیبریلاسیون دهلیزی

برخی از افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی بدون علائم بوده و از وضعیت خود آگاهی ندارند تا آن که در طول یک معاینه فیزیکی پیدا میشود. افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی ممکن است علائم و نشانه هایی داشته باشند ، از قبیل:

– تپش قلب که احساس یک ضربان قلب نامنظم ، ناراحت کننده، با سرعت بالا یا یک ریزش دل در قفسه سینه تان میباشد.

– ضعف

– توانایی کاهش یافته برای فعالیت

– خستگی

– سبکی سر

– سرگیجه

– گیجی

– تنگی نفس

– درد قفسه سینه

علائم فیبریلاسیون دهلیزی ممکن است:

۱- گاه به گاه باشد.

در این مورد فیبریلاسیون حمله ای دهلیزی نامیده می شود. ممکن است نشانه های آن گهگاه رخ دهند ، به مدت چند دقیقه تا چند ساعت و سپس بطور خود به خودی متوقف گردد .

۲- مداوم باشد.

با این نوع از فیبریلاسیون دهلیزی، ریتم قلب شما به حالت عادی خود باز نمی گردد . اگر شما به فیبریلاسیون دهلیزی مداوم مبتلا هستید، شما به درمان هایی مانند شوک الکتریکی یا داروهایی به منظور بازگرداندن ریتم قلب شما به حالت عادی نیاز خواهید داشت .

۳- مداوم برای مدت طولانی باشد.

این نوع از فیبریلاسیون دهلیزی پیوسته است و بیش از ۱۲ ماه طول می کشد.

۴- دائم باشد.

در این نوع از فیبریلاسیون دهلیزی، ریتم غیر طبیعی قلب را نمی توان اصلاح کرد . شما فیبریلاسیون دهلیزی به طور دائمی دارید، و اغلب به دارو برای کنترل ضربان قلب خود نیاز خواهید داشت.

عوارض فیبریلاسیون دهلیزی چیست؟

گاهی اوقات فیبریلاسیون دهلیزی می تواند به عوارض زیر منجر شود:

— سکته مغزی

در فیبریلاسیون دهلیزی ریتم آشفته ممکن است علت ریزش خون به حفره بالایی قلب شما (دهلیز) و شکل گیری لخته باشد . اگر لخته خون، بتواند از قلب شما به بیرون رانده شود و به مغز شما حرکت کند . این امکان وجود دارد که جریان خون را مسدود و باعث سکته مغزی گردد .

خطر ابتلا به سکته مغزی در فیبریلاسیون دهلیزی به سن شما (از لحاظ سنی شما در معرض خطر بالاتری قرار داشته باشید ) و در مورد اینکه آیا شما دچار فشار خون بالا، دیابت، سابقه نارسایی قلبی یا سکته مغزی قبلی، و عوامل دیگر باشید بستگی دارد . برخی داروها، مانند رقیق کننده خون، تا حد زیادی می تواند خطر سکته مغزی یا آسیب به اندام های دیگر که ناشی از لخته شدن خون است را کاهش دهد.

— نارسایی قلبی

فیبریلاسیون دهلیزی، به خصوص اگر کنترل نشود، ممکن است قلب را ضعیف و منجر به نارسایی قلبی گردد – وضعیتی که در آن قلب شما نمی تواند خون کافی را برای رفع نیازهای بدن شما به گردش درآورد .

چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟

اگر شما هر گونه علائم فیبریلاسیون دهلیزی دارید، یک وقت ویزیت با پزشک خود تنظیم کنید. پزشک شما ممکن است یک نوار قلبی به منظور تعیین اینکه آیا نشانه های شما به فیبریلاسیون دهلیزی یا یکی دیگر از اختلالات ریتم قلبی (آریتمی) مربوط می شود از شما بخواهد.

اگر شما درد قفسه سینه دارید، بلافاصله از اورژانس پزشکی کمک بخواهید. درد قفسه سینه می تواند سیگنالی باشد از اینکه که شما یک حمله قلبی دارید.

درمان فیبریلاسیون دهلیزی

شما ممکن است به ایجاد تغییرات در شیوه زندگی برای بهبود سلامت کلی قلب تان، به ویژه برای جلوگیری و یا درمان بیماری هایی مانند فشار خون بالا و بیماری های قلبی نیاز داشته باشید. پزشکتان ممکن است چند راهکار برای تغییر در شیوه زندگی، به شما نشان دهد ، از جمله:

– غذاهای سالم قلبی بخورید: یک رژیم غذایی سالم که در نمک و چربیهای جامد کم و در میوه ها، سبزیجات و غلات سبوس دار غنی میباشد .

– به طور منظم ورزش کنید: بصورت روزانه ورزش کرده و فعالیت بدنی خود را افزایش دهید .

– سیگارنکشید: اگر سیگار می کشید و نمی توانید خودتان آن را ترک کنید ، با پزشک خود در مورد استراتژی یا برنامه ای بتواند به شما کمک کند تا عادت سیگار کشیدن را ترک کنید صحبت نمایید .

– یک وزن سالم حفظ داشته باشید: داشتن اضافه وزن خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش می دهد.

– سطح فشار خون و کلسترول خود را تحت کنترل نگه دارید: تغییرات شیوه زندگی و مصرف دارو مواردی هستند که برای اصلاح فشار خون بالا (هایپرتانسیون) و یا کلسترول بالا تجویز میشوند .

– برنامه مراقبت خودی را پیگیری کنید: داروهای خود را به صورتی که تجویز شده مصرف کنید و قرار ویزیت خود را با پزشک تان بصورت منظم پیگیری کنید . بدتر شدن علایمتان را با پزشک خود مطرح کنید .

پیشگیری از فیبریلاسیون دهلیزی

برای پیشگیری از فیبریلاسیون دهلیزی، این مهم است که یک شیوه زندگی قلب سالم برای کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی داشته باشید . یک شیوه زندگی سالم ممکن است شامل:

• یک رژیم غذایی سالم برای سلامت قلب خود انتخاب کنید.
• فعالیت بدنی خود را افزایش دهید.
• از سیگار کشیدن اجتناب کنید.
• یک وزن مناسب حفظ کنید.
• مصرف کافئین و الکل را محدود و یا ترک کنید.
• استرس، استرس شدید و خشم می تواند باعث مشکلات ریتم قلبی شود.
• استفاده خودسرانه دارو را با احتیاط انجام دهید، همچنین برخی از داروهای سرماخوردگی و ضد سرفه حاوی محرک هایی هستند که سبب ضربان سریع قلب شوند.

دکتر محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق در تهران