ایست قلبی بسیار فاجعه‌بار است. به دنبال ایست قلبی قلب از تپش می ایستد و در نتیجه خون به بقیه اندام های بدن نظیر مغز و کلیه نخواهد رسید. بر طبق تحقیقات تنها بعد از ۳۰ ثانیه از ایست قلبی هوشیاری فرد مبتلا، مختل خواهد شد. طولانی شدن این وضعیت منجر به اختلال برگشت ناپذیر اندامهای بدن و در نهایت مرگ می گردد. اما ایست قلبی چرا رخ می دهد؟ آیا در زنان این مسئله نسبت به مردان علل متفاوتی دارد؟ آیا می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد؟
ایست قلبی چیست؟
قلب انسان وظیفه پمپاژ خون به سایر اندامهای بدن را برعهده دارد. این خون از قلب به اندام هایی ها نظیر کلیه، مغز، کبد و دستگاه گوارش می رسد. بنابراین پمپاژ مناسب خون زمینه اصلی زنده ماندن دستگاه های بدن است. حال تصور کنید که پمپاژ خون به هر دلیل قطع شود.
در چنین شرایطی نرسیدن خون به اندام هایی نظیر مغز و کلیه مثل درختی که از جریان آب محروم باشد منجر به مرگ این اندامها می شود. این اتفاق در بدن انسان بعد از ۳۰ ثانیه تا دو دقیقه رخ می دهد. یعنی قطع جریان خون اندام های حساسی نظیر مغز و کلیه تنها و بعد از ۲ دقیقه منجر به آسیب دائمی آنها می شود.
پس از، از تپش ایستادن قلب در ادامه منجر به مرگ سایر اندامهای بدن میشود. قلب انسان به طور طبیعی بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربان در دقیقه دارد. کاهش ضربان قلب به زیر ۳۰ عدد در دقیقه تقریباً معادل است با قطع پمپاژ قلب. پس به ایستادن قلب از تپش و یا کاهش شدید آن می‌گوییم ایست قلبی.
ایست قلبی چرا رخ می دهد؟
علت های مختلفی برای بروز ایست قلبی وجود دارد. هرگونه آسیبی به قدرت عضلانی قلب می‌تواند منجر به افت پمپاژ قلب شود قلب پمپی عضلانیست که برای ادامه فعالیت خود نیاز به جریان مناسب خون دارد پس هر چیزی که جریان مناسب خون به قلب و عضلات آن را مختل کند می تواند منجر به ضعف عضلانی و در نتیجه آن کاهش پمپاژ و در نهایت ایست قلبی شود.
پس همین الان می توانید حدس بزنید که احتمالاً گرفتگی های شدید عروقی با قطع کردن جریان خون عضله قلب و ضعیف کردن این عضله می تواند یکی از مهمترین علل بروز ایست های قلبی باشد. به همین خاطر است که از شایع ترین عوارض سکته های قلبی، ایست قلبی و متاسفانه فوت به دنبال آن می باشد.
همچنین هرگونه بیماری پیچیده سیستمیک نظیر عفونت‌های شدید و پیشرفته سکته های مغزی و نارسایی های شدید و پیشرفته کلیوی و کبدی نیز با بهم ریختن وضعیت الکترولیت های خون و آسیب های منفی بر روی عضله قلب می توانند به ایست قلبی منجر شوند.
علائم ایست قلبی در زنان
به طور کلی علائم ایست قلبی در زنان و مردان تفاوت عمده ایی با هم ندارد همچنین علائم ایست قلبی در زنان و مردان نیز با یکدیگر متفاوت نیست. البته نباید فراموش کرد که مثلاً سکته های قلبی در سنین زیر ۶۰ سال در مردان شایع تر هستند اما به طور کلی ایست قلبی چه در زمان و چه در مردان به علل یکسانی رخ میدهند. ایست قلبی هیچ گونه علائم اولیه ای ندارد، اما موارد زیر از علائم ایست قلبی هستند:
- از دست دادن هوشیاری
- نبود نبض و ضربان
- عدم تنفس
- بیهوشی ناگهانی
چطور می‌توان از بروز ایست قلبی جلوگیری کرد؟
جلوگیری از ایست قلبی کار ساده ای نیست. اما چیزی که قابل انجام است پیشگیری از بروز بیماری های قلبی است که می تواند به ایست قلبی منجر شود مثلاً می‌توان با رعایت برخی موارد ساده نظیر ورزش، رژیم غذایی و سبک زندگی سالم همچنین استفاده از داروهای تجویز شده توسط پزشک و جدی گرفتن هرگونه علائمی نظیر درد قفسه سینه یا تنگی نفس و مراجعه به موقع به پزشک در زمان مناسب بیماری های قلبی را شناسایی کرد و از پیشرفت آنها و رسیدن به مراحلی که غیر قابل برگشت باشند جلوگیری نمود.
کلینیک قلب دکتر نجفی متخصص قلب و عروق در تهران
