اضطراب جدایی در کودکان یکی از انواع اختلالات اضطرابی و یک پدیده رشدی جهانی است که معمولا در شیرخواران کمتر از یکسال بروز میکند. این نشان دهنده آگاهی کودک به جدا شدن از مادر یا شخصی است که از او مراقبت میکند. اضطراب جدایی که در دوران شیرخوارگی خود را به شکل اضطراب غریبه نشان می دهد. بخش قابل انتظار از رشدی طبیعی است و به احتمال زیاد در انسان ها به عنوان واکنشی در جهت بقا پدید آمده است.
تشخیص اضطراب جدایی در کودکان
اختلال اضطراب جدایی هنگامی تشخیص داده می شود که اضطراب متناسب با سطح رشد و هنگام جدایی از شخص مهم و مورد دلبستگی، بروز میکند. این اختلال شایع ترین اختلال اضطرابی در کودکان است میزان شیوع این اختلال حدود ۳.۵ درصد است. خصوصیت اصلی اختلال اضطراب جدایی اضطراب شدیدی است که هنگام جدایی از والدین خانه یا سایر محیط های آشنا ظاهر می شود.
در یک سوم افراد هراس اختصاصی (specific phobia) دیده می شود. اولین رویداد اضطراب جدایی معمولا بعد از اتفاقی تلخ و تکان دهنده در زندگی کودک، همچون مرگ یکی از خویشاوندان یا حیوان دست آموز رخ می دهد. کودکانی که والدین شان به اختلال اضطرابی دچار هستند،نسبتا بیشتر در معرض اختلال اضطراب جدایی قرار دارند.
نشانه های اضطراب جدایی در کودکان
- پریشانی فکر و بیش از حد، هنگام جدا شدن از خانه یا افراد خاص.
- نگرانی مکرر و شدید در مورد از دست دادن این افراد یا آسیب دیدن آنها.
- نگرانی مکرر از تجربه یک اتفاق ناخوشایند مانند گم شدن یا مریض شدن که باعث جدایی از والدین شود.
- امتناع از دور بودن از خانه
- اکراه فراوان از تنها ماندن در خانه
- کابوس های مکرر درباره جدایی
- شکایت های مکرر از علائم جسمی
چگونه اضطراب جدایی را کاهش دهیم؟
برای کودکانی که اضطراب جدایی طبیعی دارند مراحلی وجود دارد که می‌توانید برای سهولت روند اضطراب جدایی انجام دهید:
- جدایی را تمرین کنیم ابتدا کودک خود را برای دوره‌های کوتاه مدت و مسافت کوتاه در کنار مراقب بگذارید همانطور که کودک شما به جدایی عادت میکند می‌توانید به تدریج برای مدت طولانی‌تری آنجا را ترک کنیم و بیشتر سفر کنید.
- بعد از چرت زدن یا تغذیه جدایی ها را برنامه ریزی کنید نوزادان هنگام خستگی و گرسنگی مستعد ابتلا به اضطراب جدایی هستند.
- به وعده های خود عمل کنید.
- برای این که کودک شما اعتماد به نفس پیدا کند که می تواند جدایی را کنترل کند شما در زمان قول داده شده خود بازگردید.
- در صورت امکان محیط‌های آشنا را حفظ کنید و محیط های جدید را پیدا کنید.
- هنگام دوری از خانه یک وسیله آشنا به همراه داشته باشد، مانند یک عروسک و پتو یا بالش مخصوص خود.
- یک مراقبت اولیه ثابت داشته باشید.
درمان اختلال اضطراب جدایی در کودکان
اختلال اضطراب جدایی معمولاً با روان درمانی و گاها همراه با دارو درمان میشود. روان درمانی شامل کار با یک درمانگر برای کاهش علائم اضطراب جدایی است.
شناخت درمانی رفتار نوعی روان درمانی برای اختلال اضطراب جدایی است. در طول درمان کودک شما می تواند یاد بگیرد که چگونه با ترس در مورد جدایی و عدم اطمینان روبه‌رو شود و آن را مدیریت کند. علاوه بر این والدین می توانند یاد بگیرند که چگونه به طور موثر حمایت عاطفی ارائه دهند و او را به استقلال مناسب سن فرزند خود تشویق کنند.
گاهی اوقات اگر علائم شدید باشد ترکیب دارو با روان درمانی ممکن است مفید باشد. داروهای ضد افسردگی و مهار کننده های انتخابی جذب مجدد سروتونین ممکن است یک گزینه برای کودکان بزرگتر و بزرگسالان باشد.
شیوه زندگی و درمان های خانگی متناسب با اضطراب جدایی
در کنار درمان حرف‌های شما هم می‌توانید برای کاهش اضطراب جدایی کودک خود این مراحل را انجام دهید:
درباره اختلال اضطراب جدایی فرزند خود بیاموزید با متخصص بهداشت و روان کودک خود صحبت کنید تا بتوانید به کودک خود در درک شرایط کمک کنید.
هنگام ترک فرزند خود یک مراسم سریع خداحافظی ایجاد کنید تشریفات اطمینان‌بخش است و می تواند به سادگی یک دست تکان دادن از پنجره یا یک بوسه خداحافظی باشد. همه چیز را سریع انجام دهید بنابراین می توانید بدون هیاهو مکان را ترک کنید به فرزند خود بگویید که باز می‌گردید.
به قلم خانم اقارب پرست روان درمانگر
