حمله قلبی یا سکته قلبی یا انفارکتوس قلبی (Myocardial infarection) اصطلاحی است که به آسیب عضله قلب دراثر انسداد عروق خونرسان کرونر قلب پیش می آید. این حالت عموما بصورت حاد اتفاق افتاده و در عروق کرونری که قبلا یک تنگی متوسط یا گاها شدید داشته و بدلیل تجمع پلاکت ها و یا ایجاد لخته، بطور کامل انسداد می یابد، بروز می کند.
حمله قلبی چیست؟
قلب برای درست کارکردن، دائماً به خون غنی از اکسیژن نیاز دارد و این خون را به طور طبیعی از رگ هایی به نام عروق کرونری می گیرد. زمانی که عروق کرونری به طور ناگهانی کاملاً مسدود می شوند، اکسیژن به عضله قلب نمی رسد و منجر به حمله قلبی یا انفراکتوس میوکارد می شود.
حمله قلبی یک شرایط اورژانسی پزشکی است که در آن، قسمتی از عضله قلب بدون اکسیژن کم کم می میرد و قلب به طور دائمی آسیب می بیند. حملات قلبی می توانند کشنده باشند،در هر 9 دقیقه، یک بیمار بعلت حمله قلبی در بیمارستان بستری می شود.
علائم حمله قلبی
بعد از انسداد رگ و نرسیدن خون به عضله قلب بیمار دچار علایمی می شود که ناشی از ایسکمی یا عدم خونرسانی به عضله می باشد. عمده علایم بالینی بصورت زیر است:
-درد فشارنده و یا سوزشی پشت جناغ قفسه سینه که به نیم سینه چپ گاها هر دو نیم سینه و یا راست انتشار می یابد. عموما بیمار احساس فشردگی سینه یا سنگینی سینه و یا کمبود هوا و خفگی دارد این درد می تواند به بازوی چپ و گردن و فک تحتانی نیز منتشر شود.
– تنگی نفس ناگهانی توام با احساس خفگی و سنگینی سینه که می تواند به همراه تعریق تپش قلب و حالت تهوع نیز باشد.
– یکسری تظاهرات غیر شایع نیز در انفارکتوس قلبی دیده می شوند که عمدتا در بیماران دیابتی یا مسن بروز می کنند که به اصطلاح انفارکتوس خاموش یا بی صدا ( Silent MI ) گفته می شود که بصورت تعریق سرد ناگهانی بدون توجیه، سرگیجه ناگهانی، تهوع، تپش قلب ناگهانی، ضعف ناگهانی بدون توجیه می باشد که هرچند این موارد از شیوع بسیار کمی برخورد دارند ولی می بایست مورد توجه قرار گیرند.
علایم ذکر شده در بالا دربیماران با سکته قلبی عموما بیشتر از چند دقیقه ( حدود ۲۰ دقیقه ) طول می کشد ولی در موارد آنژین قلبی ( به اصطلاح عوام سکته ناقص ) کمتر از ۲۰ دقیقه طول کشیده و خود بخود یا با مصرف قرص زیر زبانی بر طرف می شود که با مشاهده این علایم بیمار می بایست به اولین مرکز درمانی مراجعه نماید.
علائم سکته قلبی چقدر طول میکشد؟
مهم ترین علامت سکته ی قلبی درد و احساس سنگینی روی قفسه ی سینه است که گاهی می تواند با احساس تعریق سرد و تهوع نیز همراه باشد. معمولا اگر این علایم زیر 10 تا 20 دقیقه طول بکشند و با مصرف قرص زیرزبانی (نیتروگلیسرین) بهبود پیدا کنند، نشانه ی سکته ی قلبی نیستند. ولی اگر علایم فوق بیش تر از 20 دقیقه طول بکشند (به خصوص در حال استراحت) و با مصرف داروی زیرزبانی نیز بهتر نشوند باید وضعیت را بسیار جدی گرفت زیرا می تواند نشان دهنده ی بروز سکته ی قلبی باشد. دردهای ثانیه ای و تیر کشنده نیز معمولا نشانه ی دردهای قلبی نیستند.
اقدامات ضروری در بروز حمله قلبی یا سکته قلبی
– با اورژانس تماس بگیرید.
– حتی الامکان بیمار را بی حرکت در حالت درازکش به پشت بخوابانید و از حرکات اضافی پرهیز نمایید ( مالیدن پشت بیمار و راه رفتن هیچ کمکی به بیمار نمی کند ).
-در صورت وجود اکسیژن در محل ماسک اکسیژن بگذارید و از ازدحام اطراف بیمار خودداری کنید.
– سعی در آرامش بیمار داشته باشند از هرگونه اضطرابی پرهیز نمایید.
-چنانچه فشارسنج در دسترس دارید بعد از گرفتن فشارخون بیمار قرص زیر زبانی یا اسپری زیر زبانی نیتروگلیسیرین به بیمار بدهید.
– در صورتی که بیمار سابقه خونریزی گوارشی و مغزی اخیر نداشته باشند قرص آسپرین جویدنی ۳۰۰ گرم (۳ قرص ) به بیمار بدهید تا آرام بجود.
– در صورت عدم بهبود درد تا ۵ دقیقه می توان مجددا در صورت نرمال بودن فشار خون دومین قرص زیر زبانی را استفاده نمود.
-بهترین جا برای ادامه درمان نزدیکترین بیمارستان یا کلینیک می باشد.
یک حمله قلبی (سکته قلبی) زمانی رخ می دهد که یک منطقه از عضله قلب به علت نرسیدن اکسیژن کافی به آن محل دچار صدمه دائمی یا مرگ شود.
چه چیزی موجب حمله قلبی می شود؟
رایج ترین علت حمله قلبی، بیماری قلبی کرونری است. در این بیماری رسوب های چربی، کلسترول و دیگر مواد در دیواره عروق کرونری جمع می شوند. این عروق کرونری، وظیفه ی اکسیژن رسانی به قلب را برعهده دارند. به مرور زمان این رسوب های جمع شده تبدیل به پلاک می شوند و هر آن ممکن است بشکنند و تبدیل به لخته ی خونی شوند و شریان را مسدود کنند.
در برخی موارد، حملات قلبی ممکن است علل دیگری داشته باشند:
- اسپاسم شریان کرونری (آنژین واریانت) به تنگ شدگی غیرمعمول رگ های خونی گفته می شود که خونرسانی به قلب را متوقف می کند.
- پارگی ناگهانی شریان کرونری، یک پارگی در دیواره شریان کرونری رخ می دهد که همچنین می تواند افرادی با عوامل خطر کم بیماری قلبی را نیز درگیر کند.
چه عواملی خطر حمله ی قلبی را بیشتر میکند؟
- سیگار کشیدن، به رگ های خونی آسیب می رساند و احتمال مرگ بر اثر حمله قلبی را 3 برابر می کند.
- یک رژیم غذایی ناسالم پر از چربی اشباع شده، نمک و شکر افزوده، شما را در معرض خطر بیماری قلبی قرار می دهد.
- فعالیت فیزیکی ناکافی
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا، مقدار کلسترول بد بیش از حد در خون، یکی از علل اصلی تجمع پلاک های چربی می باشد که شریان ها را مسدود می کند.
- دیابت: افراد مبتلا به دیابت، 4 برابر بیشتر از افراد دیگر در معرض حمله قلبی یا سکته هستند.
- وزن ناسالم: افرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند، بیشتر در معرض حمله قلبی هستند.
- سلامت ذهنی ضعیف: شرایطی مانند افسردگی می تواند احتمال حمله قلبی را افزایش دهد.
علل حمله قلبی
بیشتر حملات قلبی توسط یک لخته که یکی از رگهای کرونر را مسدود می کند (رگهای خونی که خون و اکسیژن را به عضله قلب می رسانند) ایجاد می شوند.لخته معمولاًدر یک رگ کرونر که قبلاً بعلت تغییرات آترواسکلروز باریک شده، تشکیل می شود. پلاک آترواسکلروزی داخل دیواره رگ گاهی ترک بر می دارد و این امر تشکیل لخته را که ترومبوز نیز نامیده می شود،شروع می کند.
لخته درون رگ کرونری جریان خون و اکسیژنرسانی به عضله قلبی را مختل می کند،که سبب مرگ سلولهای قلبی در آن ناحیه می شود.ماهیچه قلبی آسیب دیده توانایی خود برای انقباض را از دست می دهد و عضله قلبی باقیمانده برای جبران منطقه آسیب دیده واردعمل خواهد شد.
گاهی، استرس شدید ناگهانی می تواند یک حمله قلبی را شروع کند. تخمین دقیق شیوع حملات قلبی دشوار است زیرا حدود ۲۰۰,۰۰۰ تا ۳۰۰,۰۰۰ بیمار هر ساله در آمریکا قبل از رسیدن به خدمات پزشکی می میرند.تخمین زده می شود که تقریباً ۱ میلیون بیمار هر ساله با حمله قلبی به بیمارستان مراجعه می کنند.
عوامل خطر حمله قلبی
- سیگار
- فشار خون بالا
- چربی زیاد رژیم غذایی
- کنترل نامناسب کلسترول خون ،بویژه LDL (“کلسترول بد”) بالا و HDL (“کلسترول خوب”)پایین
- بیماری قند خون
- جنس مذکر
- سن
- وراثت
- بسیاری فاکتورهای خطر نامبرده به اضافه وزن مربوط است.
تشخیص حمله قلبی
اگر فکر می کنید در معرض حمله قلبی قرار دارید، باید فوراً به بیمارستان بروید، پزشک علائم شما را ارزیابی می کند و نشانه های حیاتی مانند ضربان، فشار خون و دمای بدن شما را چک می کند.
چندین آزمایش وجود دارد که نشان می دهند شما دچار حمله ی قلبی یا آسیب به قلب شده اید، این آزمایشات عبارتند از:
-آزمایشات خون
-تصویربرداری اشعه ی ایکس از قفسه سینه
-تست استرس ورزشی
-سی تی اسکن یا ام آر آی
-تست نوار قلب(ECG)— یک عدد یا مکرر در عرض چند ساعت
–اکوکاردیوگرافی
–عمل آنژیو قلب
-ونتریکولوگرافی هسته ای
تست های زیر فرآورده های ناشی از آسیب قلب و فاکتورهای مبین خطر بالای حمله قلبی را نشان دهند:
# تروپونین آی و تروپونین تی(پروتئین های درگیر در انقباض عضلانی)
# CPK و CPK-MB
# میوگلوبین سرم
حملات قلبی چگونه درمان می شوند؟
اولین اقدام در درمان حملات قلبی مشکوک، بازگرداندن سریع جریان خون به قلب است. سلول های عضله قلب به اکسیژن وابسته هستند و هرچه قلب در مدت زمان طولانی تری بدون اکسیژن باشد، آسیب بیشتر و گسترده تر خواهد بود.
دارو
درمان حمله ی قلبی اغلب شامل حل کردن لخته خونی مسدود کننده ی جریان خون با داروهایی به نام ترومبولیتیک خواهد بود. ممکن است برای کمک به کاهش احتمال یک حمله ی قلبی دیگر، داروهای دیگری نیز تجویز شود. این داروها عبارتند از:
- داروهایی که عملکرد لخته شدن خون را کاهش می دهند مانند آسپیرین، داروهای ضدانعقاد خون (رقیق کننده ها) و ضد پلاکت ها
- داروهایی برای پایین آوردن فشار خون مانند مهارکننده ی ACE و مهارکننده ی پذیرنده ی آنژیوتانسین 2
- مسدود کننده های بتا برای پایین آوردن ضربان قلب
جراحی
روش های جراحی می توانند به بازگرداندن جریان خون به قلب کمک کنند، برخی از این روش ها عبارتند از:
- آنژیوپلاستی کرونری: در این روش، با استفاده از یک بالون شریان کرونری باز می شود. شریان ممکن است با استفاده از یک فنر فلزی به نام استنت، باز نگه داشته شود.
جراحی بای پس (جراحی پیوند بای پس عروق کرونری) شامل هدایت خون به دور زدن عروق کرونری مسدود شده و بهبود خونرسانی به قلب می شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر شما یا یکی از نزدیکانتان، علائم حمله قلبی زیر را تجربه کردید، فوراً با اورژانس تماس بگیرید:
- علائم حمله قلبی شدید
- علائمی که به سرعت بدتر می شوند.
- علائمی که بیشتر از 10 دقیقه طول می کشند.
به طور منظم به پزشک مراجعه کنید تا سلامت عمومی شما را کنترل کند، عوامل خطر بیماری قلبی را بررسی کند و به شما کمک کند اقداماتی را برای پیشگیری حمله قلبی انجام دهید.
چگونه می توان از حمله قلبی جلوگیری کرد؟
ایجاد تغییرات مثبت در سبک زندگی، بهترین راه برای کاهش احتمال خطر حمله ی قلبی است. چندین راهکار وجود دارد که شما می توانید برای بهبود سلامت قلب خود انجام دهید:
- ترک سیگار
- داشتن یک رژیم غذایی سالم
- مراجعه به پزشک برای کمک به کنترل کلسترول و فشار خون
- فعال بودن از نظر فیزیکی و ورزش منظم
- حفظ یک وزن سالم
- ترک نوشیدن الکل
- کاهش استرس و مراقبت از سلامت روحی
عوامل خطر دیگری نیز وجود دارد که شما نمی توانید کنترل کنید مانند سن، جنسیت، قومیت و سابقه ی خانوادگی. اگر نگران این عوامل خطر هستید با پزشک صحبت کنید تا راهکارهایی را برای کاهش عوامل خطر به شما ارائه دهد.
آیا حمله قلبی عوارض دارد؟
عوارض بعد از حمله ی قلبی عبارتند از:
- آریتمی: قلب شما ممکن است بعد از حمله ی قلبی بعلت عضلات قلب آسیب دیده دچار ضربان قلب نامنظم شود.
- نارسایی قلبی: قلب شما ممکن است بعلت ضعیف یا سفت شدن عضلات خود دچار مشکل در پمپاژ خون کافی شود.
- شوک قلبی: زمانی رخ می دهد که براثر آسیب گسترده عضله قلب، تمام بدن دچار شوک می شود.
- پارگی قلب: این شرایط، یک عارضه جدی ولی نادر است که در آن عضلات، دیواره ها یا دریچه های قلب دچار پارگی می شوند.
این شرایط در صورت درمان نشدن می توانند خطرناک باشند، اما تیم پزشکی به شما کمک می کند آنها را کنترل کنید.
آیا ایست قلبی، همان حمله قلبی است؟
ایست قلبی و حمله قلبی دو شرایط اورژانسی پزشکی هستند، اما دو مشکل متفاوت اند و گاهی اوقات یک حمله قلبی ممکن است پیشرفت کند و تبدیل به ایست قلبی شود. در طول ایست قلبی، سیستم الکتریکی کنترل کننده ضربان و ریتم قلب متوقف می شود و قلب از ضربان زدن باز می ماند. زمانی که فرد دچار ایست قلبی می شود، هیچ ضربان و نبضی ندارد.
این فرد ممکن است به طور صحیح نفس نکشد یا کلا تنفسی نداشته باشد و هوشیاری خود را از دست دهد. اگر فردی دچار ایست قلبی شود، به کمک فوری نیاز پیدا خواهد کرد، زمانی که آمبولانس از راه می رسد، تیم پزشکی عملیات احیا را انجام می دهند. به قفسه سینه فشار وارد می کنند و یا از دستگاهی به نام دیفیبریلاتور استفاده می کنند. زمانی که فرد به بیمارستان می رسد، تیم پزشکی درمان او را شروع خواهند کرد.
آیا کووید 19 باعث حملات قلبی می شود؟
تحقیقات تاکنون نشان داده اند که کووید 19 بیشتر ریه ها را درگیر می کند، اما می تواند روی قلب نیز تأثیر بگذارد و شرایط موجود را بدتر کند.
شما نیز می توانید از طریق قسمت پرسش از دکتر سوالات خود را مطرح نمایید.
برای تعیین وقت بر روی نوبت دهی اینترنتی کلیک کنید.
دکتر قلب محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق در تهران و فوق تخصص آنژیوپلاستی
مینا
چهارشنبه ۲۷ اردیبهشت ۹۶( 6 سال پیش)
تعداد بازدید: 188
مشاهده پرسش
