درمان تپش قلب یعنی شناسایی علت اولیه ایجاد ضربان سریع قلب و سپس برطرف کردن و یا بهبود آن. تپش قلب به معنای آگاهی از ضربان قلب خود است! اما آیا می‌دانید مهم‌ترین علت تپش قلب چیست؟
حس كردن ضربان قلب
علی رغم تپش و فعالیت مداوم و بی‌وقفه قلب، این فعالیت نباید توسط خود فرد احساس شود. به عبارت دیگر انسان اصلاً نباید متوجه ضربان قلب در بدن خود باشد. پس هرگاه فرد احساس بکند که قلب درون قفسه سینه در حال تپش می‌باشد، دچار تپش قلب شده است و ربطی به تعداد ضربان قلب ندارد.
ضربان قلب به صورت های گوناگون نظیر کوبیدن، لرزیدن، تپیدن و … احساس می‌شود. این حالت در افراد ممکن است با رخ دادن ضربانی غیر عادی اغلب در قفسه سینه، گردن یا گلو نیز همراه باشد. برخی ذکر می‌کنند که قلبشان هُری می‌ریزد یا بعضی می‌گویند که قلبشان چند دقیقه تاپ‌تاپ می‌زند و دوباره به حالت عادی بر می‌گردد.
در برخی نیز تپش قلب به صورت دائم احساس می‌شود. این احساس همیشه به معنی سرعت بالای ضربان قلب (تاکی کاردی) نیست بطوریکه در سرعت ضربان خیلی پایین (برادی کاردی) هم ممکن است احساس تپش قلب وجود داشته باشد. ضربان بالای قلب ممکن است بیانگر یک بیماری جدی باشد یا اهمیت چندانی نداشته باشد.
تپش قلب در مردان
تپش قلب در اکثر موارد نشانه بیماری خاصی نمی‌باشد و جای نگرانی چندانی ندارد. ولی برای بیمار ممکن است این نشانه خیلی خطرناک به نظر برسد. زیرا تصور می‌کند که به دنبال تپش قلب ممکن است ایست قلبی اتفاق بیفتد و قلب از کار بیفتد. همین نگرانی و استرس باعث تحریک قلب شده و تپش قلب فرد تشدید پیدا می‌کند.
یکی از علت های تپش قلب در آقایان حالتهایی هستند که به طور طبیعی باعث تپش قلب می‌شوند. ورزش و فعالیت بدنی شدید میتواند باعث ایجاد تپش قلب برای مدت چند دقیقه شود. فردی که بیماری قلبی ندارد ممکن است با ورزش ضربان قلب اش به ۱۶۰ بار دقیقه یا بیشتر برسد که طبیعی است. استرس، هیجان و اضطراب نیز از عوامل شناخته شده تپش قلب به شمار می‌روند.
از سوی دیگر برخی ماد غذایی نیز می توانند سبب ایجاد تپش قلب شوند. چای غلیظ، قهوه تلخ و برخی سیگارها ممکن است در فرد تپش قلب ایجاد نمایند. بنابراین تپش قلب در آقایان بعد از غذا می تواند گاهی طبیعی باشد.
برخی آریتمی ها مانند: فیبریلاسیون دهلیزی، انقباضات پیش‌رس دهلیزی یا بطنی تاکیکاردی یا تند ضربانی فوق بطنی و بطنی و تند ضربانی سینوسی نیز می توانند سبب تپش قلب شوند. ضربانها در تاکیکاردی یا تند ضربانی فوق بطنی و بطنی و تند ضربانی سینوسی، سریع و منظم، در فیبریلاسیون دهلیزی سریع و نامنظم و در انقباضات پیش‌رس دهلیزی یا بطنی، بصورت “یک در میان” مشاهده می‌شوند.
در بعضی مواقع تپش قلب به صورت نابجا و نابهنگام بروز پیدا می‌کند که فرد احساس می‌کند قلبش هری می‌ریزد یا یک ضربه محکم به دیواره سینه او اصابت می‌کند. اگر فرد در این حالت نبض خود را گرفته باشد متوجه می‌شود که یک نبض خالی زده است. این نوع تپش قلب در اکثر موارد نشانه یکی از شایعترین آریتمی‌های قلبی به نام انقباض پیش‌رس یا زودهنگام بطنی است که اگر تعداد آن از حدی بیشتر شود ممکن است خطرات جدی برای فرد به همراه داشته باشد.
شاید شما در معرض ابتلا به تپش باشید اگر:
- زیاد دچار استرس می شوید.
- مبتلا به پرکاری تیروئید (hyperthyroidism) هستید..
- مبتلا به اختلال اضطراب هستید و یا مرتبا حملات ترس و هراس به شما دست می دهد.
- مبتلا به سایر مشکلات قلبی از قبیل آریتمی، نقص قلبی و یا سکته ی قلبی در گذشته باشید.
- داروهایی مصرف می کنید که شامل محرک هایی هستند از قبیل برخی داروهای سرماخوردگی و یا آسم
دیگر علت های تپش قلب
تپش قلب بسته به علائم و شواهد میتواند برگرفته از دلایل مختلفی باشد. مانند:
1_ علت تپش قلب در جوانان
گاهی بویژه در جوانان و بیماران مبتلا به اضطراب، بیماران از احساس تپش قلب شکایت دارند و به دنبال علت تپش قلب هستند که اغلب در بررسی های اختلال ریتمی (مثل نوار قلب و هولتر ۲۴ ساعته) علت تپش قلب در جوانان ناشی از هیچ مشکل خاصی نبوده است.
2_ علل روحی و روانی
علت تپش قلب بسیار متفاوت می باشند. تپش قلب در اکثر موارد نشانه بیماری خاصی نیست و جای نگرانی چندانی ندارد، اما گاها ممکن است نشانه از وجود بیماری خیلی مهمی باشد. تپش قلب به تنهایی نشان دهنده هیچ گروه خاصی از اختلالات نیست و اغلب در واقع اختلال فیزیکی اولیه نبوده، بلکه مشکلی روانی است.
3- علت تپش قلب در زنان
باید بدانیم که علت تپش قلب در زنان و مردان به طور کل یکسان است، اما برخی شرایط، که عامل بروز تپش قلب هستند، در زنان شیوع بیش تری دارد. مثلا کم خونی بخاطر خونریزی های ماهانه در زنان بیش تر از مردان دیده می شود پس بنابراین می تواند عامل شایع تری برای بروز تپش در زنان نسبت به مردان باشد. هم چنین میزان بروز تپش قلب های اضطرابی نیز در زنان نسبت به مردان شایع تر است.
پرکاری تیروئید بین دو گروه تفاوت زیادی ندارد و شاید حتی در مردان شایع تر باشد. بین انواع آریتمی ها نیز تفاوت خیلی محسوسی از نظر شیوع بین دو جنس وجود ندارد. به طور کل بروز تپش قلب به معنی این است که شما بهتر است توسط یک متخصص قلب ویزیت شوید و حداقل یک بار از شما نوارقلب گرفته شود. در صورت نیاز آزمایشات بیشتری تجویز می شود.
4_علت فیزیولوژیک یا طبیعی تپش قلب
ورزش و فعالیت بدنی شدید میتواند باعث ایجاد تپش قلب برای مدت چند دقیقه در افراد سالم شود. فردی که بیماری قلبی ندارد ممکن است با ورزش ضربان قلب را به ۱۶۰ بار دقیقه یا بیشتر برساند که البته این طبیعی است و مشکلی محسوب نمی‌شود. استرس، هیجان و اضطراب نیز از علل تپش قلب به شمار می روند. از سوی دیگر مصرف چای غلیظ ، قهوه تلخ و برخی سیگارها ممکن است در فرد تپش قلب ایجاد نمایند.
5_آریتمی قلبی یا ضربان قلب نامنظم
توجه به الگوی تپش قلب و همچنین نبض همزمان، تشخیص را آسان می‌کند.در تمام حالتهای دیگر تپش قلب بیشتر به صورت تند زدن و شدید زدن قلب خود را نشان می‌داد و ضربان قلب منظم بود.
نبض نامنظم در حین حمله تپش قلب تقریبا همیشه دال بر آریتمی است. آریتمی‌های شایعی که منجر به تپش قلب می‌شوند، فیبریلاسیون دهلیزی ، انقباضات پیش‌رس دهلیزی یا بطنی، تاکیکاردی (تند ضربانی) فوق بطنی و بطنی و گاهی سینوسی می‌باشند.
ضربانها در تاکیکاردی یا تند ضربانی فوق بطنی و بطنی و تند ضربانی سینوسی ، “سریع و منظم” ، در فیبریلاسیون دهلیزی ” سریع و نامنظم” و در انقباضات پیش‌رس دهلیزی یا بطنی بصورت “نامنظمی گهگاهی ” مشاهده می‌شوند.
هنگامی که فرد به تپش قلب مبتلا می شود، احساس می‌کند قلبش می‌ریزد یا یک ضربه محکم به دیواره قفسه سینه اصابت می‌کند. اگر فرد در این حالت نبض خود را گرفته باشد متوجه می‌شود که یک نبض خالی زده است. این نوع تپش قلب در اکثر موارد نشانه یکی از شایعترین آریتمی‌های قلبی به نام “انقباض پیش‌رس یا زودهنگام بطنی” یا (PVC) است که اغلب در افراد سالم دیده شده و مهم نمی باشد اما اگر در فردی با بیماری قلبی شناخته شده تعداد آن از حدی بیشتر شود ممکن است خطرات جدی برای فرد به همراه داشته باشد.
درمان تپش قلب
در مواردی که حمله تند ضربانی تکرار می‌شود، امکان دارد یک یا چند دارو برای کنترل ضربان قلب تجویز شوند. در مواردی که علت تپش قلب، آریتمهای قلبی باشد، داروهایی مانند دیگوکسین، کینیدین، مسدودکننده‌های کانال کلسیم، پروکاینامید و داروهای ضد بتا آدرنرژیک تجویز می‌شوند. در آریتمی‌ها اگر ضربان قلب به حالت طبیعی باز گردانده نشود، امکان دارد نارسایی احتقانی قلب، حمله قلبی، یا سکته قلبی، که جان بیمار را به خطر می‌اندازند، رخ دهند.
گاهی نیز لازم می‌شود که برای درمان تپش قلب در بیماران دچار برادی کاردی (ضربان قلب پایین)، دستگاهی به نام ضربانساز قلب (Pace maker) در سینه بیمار جاسازی شود تا در مواقع ضروری ضربان قلب بیمار را تنظیم نماید. ندرتاً استفاده از شوک الکتریکی جهت خاتمه به آریتمی لازم می‌شود.
اصول درمان تپش قلب بر حذف عامل بوجود آورنده (دارو ، تنباکو ، قهوه ، چای و الکل)، تشخیص علت تپش قلب، درمان بیماریهای همراه (پرکاری تیروئید ، افت قند خون ، علائم یائسگی و اضطراب) و آریتمی های خاص تشخیص داده شده، استوار است. در اکثر موارد با رعایت عادات مناسب زندگی و تغذیه، پرهیز از استرسها و هیجانات و انجام ندادن فعالیتهای ورزشی نامتناسب، علت تپش قلب فرد بهبود می‌یابد.
به منظور خاتمه دادن برخی آریتمی باز چرخشی، گاهی مانورهای واگی متعدد توسط پزشک یا توسط فرد آموزش دیده انجام می‌شود که با تحریک عصب واگ باعث برگشت تپش قلب در بعضی از آریتمی‌ها شوند مثل:
-ماساژ ناحیه کاروتید گردن (البته منوط به اجازه پزشک و این که روش انجام بدون خطر این تکنیک را فرا گرفته باشید.)
-نگاه داشتن نفس به‌طور کوتاه‌مدت
-سرفه پی‌در‌پی
-نیشگون گرفتن از پوست بازو به قدری که باعث درد شود.
-زدن آب سرد به صورت ، فرو بردن سر در آب سرد به مدت کوتاه ، یا دوش سرد بطوری که آب سرد روی سر بریزد.
-مانور والسالوا: در بینی و دهان خود را بگیرید و سعی کنید در همین حال به هوا را از بینی خارج کنید بطوری که احساس کنید پرده‌های گوش به سمت بیرون حرکت می‌کنند.
درمان دارویی تپش قلب
در مواردی که حمله تند ضربانی تکرار می‌شود، امکان دارد یک یا چند دارو برای کنترل ضربان قلب تجویز شوند. در مواردی که علت تپش قلب، آریتمهای قلبی باشد، داروهایی مانند دیگوکسین، کینیدین، مسدودکننده‌های کانال کلسیم، پروکاینامید و داروهای ضد‌بتا آدرنرژیک تجویز می‌شوند. در آریتمی‌ها اگر ضربان قلب به حالت طبیعی باز گردانده نشود، امکان دارد نارسایی احتقانی قلب ، حمله قلبی ، یا سکته قلبی، که جان بیمار را به خطر می‌اندازند، رخ دهند.
گاهی نیز لازم می‌شود که برای درمان تپش قلب در بیماران دچار برادی کاردی (ضربان قلب پایین)، دستگاهی به نام ضربانساز قلب (Pace maker) در سینه بیمار جاسازی شود تا در مواقع ضروری ضربان قلب بیمار را تنظیم نماید. ندرتاً استفاده از شوک الکتریکی جهت خاتمه به آریتمی لازم می‌شود.
دکتر محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق و فوق تخصص آنژیوگرافی در تهران
ارتیما
دوشنبه ۱ اسفند ۱( 3 ماه پیش)
تعداد بازدید: 17
مشاهده پرسش
