اگر به دنبال درمان قطعی فشارخون بالا هستید باید تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید، حتی ممکن است مجبور به مصرف داروی فشارخون بشوید. در نتیجه به تمامی افراد مبتلا به فشارخون بالا توصیه میشود، که تغییرات سالمی در سبک زندگی خود ایجاد کنند. در ادامه به بررسی سبک زندگی مناسب فشارخون بالا و داروهای این بیماری خواهیم پرداخت.
مصرف دارو برای درمان فشارخون بالا
مصرف دارو به مقدار فشارخون و خطر ابتلا به مشکلاتی مانند: حمله قلبی یا سکته مغزی بستگی دارد. پزشک شما تعدادی آزمایش خون و ادرار انجام می‌دهد و در مورد سلامتی‌تان سؤال می‌پرسد تا سایر احتمالات را بررسی کند:
- اگر فشارخونتان به طور مداوم بالاتر از 140/90 میلی‌متر جیوه (یا 135/85 میلی‌متر جیوه در منزل) باشد و زیر 80 سال سن داشته باشید، یا 150/90 میلی‌متر جیوه (یا 145/85 میلی‌متر جیوه در منزل) اگر 80 ساله یا بالاتر باشید، اما خطر سایر مشکلات پایین باشد – به شما توصیه میشود تغییراتی در سبک زندگیتان ایجاد کنید، هرچند شما و پزشک‌تان همچنان امکان دارد که مصرف دارو را مدنظر قرار دهید.
- اگر فشارخونتان به طور مداوم بالاتر از 140/90 میلی‌متر جیوه (یا 135/85 میلی‌متر جیوه در منزل) باشد و خطر سایر مشکلات برای شما بالا باشد – علاوه بر تغییرات سبک زندگی، برای کاهش فشارخونتان به مصرف دارو نیز نیاز دارید.
- اگر فشارخونتان به طور مداوم بالاتر از 160/100 میلی‌متر جیوه باشد – علاوه بر تغییرات سبک زندگی، برای کاهش فشارخونتان باید دارو مصرف کنید.
کاهش فشارخون بالا با تغییرات در سبک زندگی
با چند تغییر در سبک زندگیتان می‌توانید فشارخون بالایتان را کاهش دهید. برخی از این تغییرات طی چند هفته فشارخون شما را پایین می‌آورند، در حالی که برخی دیگر ممکن است زمان بیشتری نیاز داشته باشند.
سعی کنید:
- مصرف نمکتان را به کمتر از 6 گرم (0.2 اونس) در روز یعنی حدود یک قاشق چای‌خوری کاهش دهید
- رژیم غذایی متعادل و کم چرب داشته باشید – همراه با میوه‌ها و سبزیجات تازه فراوان
- فعالیت داشته باشید
- مصرف الکلتان را کاهش دهید
- وزن کم کنید – برای یافتن وزن ایده‌آل خود با استفاده از ماشین حساب BMI خود را محاسبه کنید
- مصرف کافئین را کاهش دهید – در قهوه، چای و کولا یافت میشود
- سیگار را ترک کنید
شما می‌توانید صرف نظر از اینکه داروهای فشارخون را مصرف می‌کنید یا خیر، از امروز این گام‌ها را بردارید. در واقع، با انجام زود هنگام این تغییرات ممکن است دیگر نیازی به مصرف دارو نداشته باشید.
داروهای مختص فشارخون بالا
چندین نوع دارو می‌تواند برای کنترل فشارخون بالا استفاده شود. بسیاری از افراد نیاز به ترکیبی از چند داروی مختلف دارند.
- اگر زیر 55 سال سن دارید، و به دیابت نوع 2 مبتلا باشید – معمولاً یک مهارکننده ACE یا یک بلاک‌کننده گیرنده آنژیوتانسین-2 ([1]ARB) برای شما تجویز میشود.
- اگر 55 ساله یا مسن‌تر باشید، و دیابت نوع 2 نداشته باشید – معمولاً یک مسدود‌کننده کانال کلسیم برای شما تجویز میشود.
ممکن است لازم باشد برای بقیه عمر داروی فشارخون مصرف کنید. اما پزشک شما ممکن است بتواند در صورت کنترل فشارخون به مدت چند سال، دوز یا مصرف دارو را قطع کند. بسیار مهم است که دارو را دقیقاً طبق دستور مصرف کنید. اگر دوز درست را مصرف نکنید، دیگر به خوبی عمل نمی‌کند. لزوماً دارو احساس متفاوتی در شما ایجاد نمی‌کند، اما این به معنای آن نیست که مؤثر نیست. داروهای مصرفی برای فشارخون بالا می‌توانند عوارض جانبی داشته باشند، اما اکثر افراد عوارضی ندارند. اگر برای شما عوارض جانبی ایجاد شد، دارو را قطع نکنید. با پزشک صحبت کنید، ممکن است داروی‌تان را تغییر دهد.
مهارکننده‌هایACE
مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) با آرام کردن رگ‌های خونی، فشارخون را کاهش می‌دهند. مثال‌های رایج عبارتند از: enalapril، lisinopril، perindopril و ramipril. رایج‌ترین عارضه‌ی جانبی، سرفه خشک مداوم است. سایر عوارض احتمالی شامل سردرد، سرگیجه و خارش میشود. بلاک‌کننده‌های گیرنده آنژیوتانسین 2 (ARBها) ARBها مشابه ACEها عمل می‌کنند. اغلب هنگامی تجویز می‌شوند که ACEها عوارض جانبی ناخوشایندی از خود نشان دهند.
مثال‌های رایج عبارتند از: candesartan، irbesartan، losartan، valsartan و Olmesartan.
عوارض جانبی احتمالی شامل سرگیجه، سردرد و علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا میشود.
مسدودکننده‌های کانال کلسیم
مسدودکننده‌های کانال کلسیم با گشاد کردن رگ‌های خونی، فشار خون را کاهش می‌دهند. نمونه‌های رایج عبارتند از amlodipine، felodipine و nifedipine. سایر داروها مانند diltiazem و verapamil نیز موجود می‌باشند.
عوارض جانبی احتمالی شامل سردرد، ورم مچ پا و یبوست است. نوشیدن آب گریپ فروت همزمان با مصرف برخی از مسدود کننده‌های کانال‌کلسیم می‌تواند خطر عوارض جانبی را افزایش دهد.
مدرها
به عنوان قرص‌های آب نیز شناخته می‌شوند، مدرها با دفع آب و نمک مازاد از بدن از طریق ادرار، فشارخون را کاهش می دهند. اغلب در صورتی که مسدود کننده‌های کانال کلسیم عوارض جانبی از خود نشان دهند یا اگر نارسایی قلبی داشته باشید، از آن‌ها استفاده میشود.
نمونه‌های رایج عبارتند از indapamide و Bendroflumethiazide. عوارض جانبی احتمالی شامل سرگیجه هنگام ایستادن، افزایش عطش، نیاز مکرر به دستشویی رفتن و خارش است. همچنین ممکن است بعد از مصرف طولانی مدت دچار کمبود پتاسیم و سدیم شوید. برای این منظور به صورت منظم باید آزمایش خون دهید.
بتا بلاکرها
بتابلاکرها می توانند با کاهش ضربان قلب و کاهش فشار بر قلب، فشارخون را پایین بیاورند. این داروها قبلا درمان متداولی برای فشار خون بالا بودند، اما در حال حاضر معمولاً تنها زمانی مصرف می شوند که سایر درمان‌ها موثر واقع نشده باشند. زیرا بتابلاکرها در مقایسه با سایر داروهای فشار خون، کم اثرتر هستند.
نمونه‌های رایج آن‌ها عبارتند از atenolol و bisoprolol. از عوارض جانبی احتمالی می‌توان به سرگیجه، سردرد، خستگی و سردی دست‌ها و پاها اشاره کرد.
فشار خون بالا در سالمندان
حد هدف فشار خون برای افراد بالای 80 سال در کلینیک یا جراحی، کمتر از 150/90 میلی‌متر جیوه و در منزل کمتر از 145/85 میلی‌متر جیوه است. در حالی که مصرف دارو برای کاهش فشار خون در افراد زیر 80 سال مفید است، اما در افراد بالای 80 سال مشخص نیست. در حال حاضر گمان می‌رود که اگر تا 80 سالگی تحت درمان فشار خون بالا باشید، ادامه مصرف دارو تا آنجا که به شما کمک کند و عارضه‌ای نداشته باشد، ممانعتی ندارد. اگر پس از 80 سالگی به فشار خون بالا مبتلا شوید، پزشک قبل از تجویز دارو سایر عوامل خطرساز را نیز در نظر خواهد گرفت.
دکتر محمدحسین نجفی متخصص قلب و عروق
منبع:
