درمان چربی خون بالا از اهمیت بالایی برخوردار است. اما ببینم چربی خون چیست؟ چربی خون عبارت است از بالا رفتن مقدار تری‌گلیسرید یا کلسترول از مقدار طبیعی خود. سلول های چربی در خون به پروتئین ها می پیوندند و لیپو پروتئین ها را می سازند. لیپوپروتئین ها از آن جهت اهمیت دارند که تامیین کننده ی انرژی سلول ها هستند و شامل کلسترول و تری گلیسیرید می باشند.
چربی خون نرمال چند است؟
سطح طبیعی چربی خون کمتر از ۲۰۰ میلی‌گرم در دسی لیتر است.
مقدار مناسب چربی HDL
در مردان بیشتر از ۴۰ میلی‌گرم در دسی لیتر و در زنان بیشتر از ۵۰ میلی‌گرم در دسی لیتر
مقدار مناسب چربی LDL
کمتر از ۱۰۰ میلی‌گرم در دسی لیتر. برای افراد مبتلابه دیابت یا بیماری‌های قلبی عروقی کمتر از ۷۰میلی‌گرم در دسی لیتر
نرمال تری گلیسیرید
کمتر از ۱۵۰ میلی‌گرم در دسی لیتر
انواع چربی خون
سه نوع کلسترول در خون وجود دارند:
۱. کلسترول با چگالی بالا ( HDL )
به HDL گاهی “کلسترول خوب” نیز می گویند زیرا مانع از تشکیل کلسترول در ساختار در شریان ها می شود.
۲. کلسترول با چگالی کم ( LDL )
به LDL “کلسترول بد” می گویند چرا که سطح LDL بالا می تواند خطر حمله ی قلبی یا سکته را افزایش دهد.
۳. کلسترول با چگالی بسیار پایین (VLDL)
تری گلیسیرید نیز وجود دارد که رایج ترین نوع چربی در بدن است و جزء اصلی VLDL و شیلو میکرون نیز محسوب می شود. این چربی از طریق غذا وارد بدن می شود و هم‌چنین مقداری از آن در بدن ساخته می شود. بیشترین نوع چربی است که در خون جابجا می شود.
چربی خون 230 و چربی خون بالای 500
سطوح بالای تری گلیسیرید با خطر بیشتر بیماری قلبی و گرفتگی عروق قلب مرتبط است. در اینجا محدوده های بزرگسالان آمده است:
سطح نرمال:
کمتر از 150 میلی گرم در دسی لیتر
حد مرزی:
150 تا 199 میلی گرم در دسی لیتر
سطح بالا:
200 تا 499 میلی گرم در دسی لیتر
خیلی زیاد:
بالای 500 میلی گرم در دسی لیتر
قطعا هرچه این مقدار بالاتر باشد احتمال گرفتگی عروق و بیماری های قلبی در شما افزایش می یابد. بسته به نتایج آزمایش شما، ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی تصمیم می‌گیرد که آیا برای کاهش کلسترول خود به تغییراتی در سبک زندگی یا داروهایی نیاز دارید. نتایج و اهداف شما با توجه به سن و سلامت شما متفاوت خواهد بود. اگر فشار خون بالا یا دیابت دارید، در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی هستید. ممکن است مجبور شوید برای کاهش سطح کلسترول و تری گلیسیرید خود دارو مصرف کنید.
بهترین درمان چربی خون چیست؟
تغییر سبک زندگی ممکن است تنها کاری باشد که برخی افراد برای بهبود کلسترول خود باید انجام دهند. برای افراد دیگر، این کافی نیست و نیاز به دارو دارند. کارهایی که می توانید انجام دهید عبارتند از:
- ورزش منظم
- ترک انواع دخانیات
- خواب شبانه به موقع
- سطح استرس خود را کنترل کنید
- مصرف غذاهای مناسب
- محدود کردن مصرف میزان الکل
- رسیدن به وزن ایده آل
درمان دارویی چربی خون
1_ استاتین ها
گروهی از داروهای کاهنده ی کلسترول خون هستند که با مهار آنزیم HMG-CoA reductase عمل می‌کنند. استاتین‌ها معمولا در پیشگیری بیماری‌های قلبی عروقی ناشی از افزایش چربی خون استفاده می‌شوند. مانند آتورواستاتین، سیمواستاتین، فلوواستاتین، لووستاتین
2_ نیاسین
نیاسین همان ویتامین B3 است. این دارو سبب کاهش کلسترول کل، LDL (کلسترول بد) و تری گلیسرید می شود. هم چنین سطح HDL ) کلسترول خوب ) را افزایش می دهد.
3_ رزین های صفراوی
این داروها باعث دفع کلسترول از بدن می شوند و در دستگاه گوارش جذب نمی شوند و در آنجا به کلسترول متصل می شوند. مانند کلستیرامین، کلستیپول و کلسولام
4_ اسید فیبریک ها
این دارو ها ویژه ی کاهش تری گلیسیریدها هستند و کمتر باعث کاهش کلسترول HDL می شوند. مانند ژمفیبروزیل، کلوفیبرات و فنوفیبرات
درمان گیاهی چربی خون بالا چیست؟
۱- آویشن
آویشن دفع کننده ی رطوبت از بدن است و می تواند چربی خون را کاهش دهد.
۲- سیاه دانه
مصرف روزانه یک قاشق چای خوری سیاه دانه ی پودر شده می‌تواند در کاهش چربی خون تأثیر داشته باشد.
۳- مصرف سبزیجات
سیر، گشنیز، جعفری و شوید در کاهش چربی و کلسترول خون مفید هستند.
۴- زنجبیل
دم کرده پوست نارنگی و زنجبیل نیز می‌تواند موثر باشد.
۵- مصرف عناب
دم کرده ی عناب نیز در کاهش چربی خون موثر است.
۶- درمان چربی خون با سماق
سماق به همراه غذا به دلیل تأثیراتی که روی صفرا می گذارد، می‌تواند تأثیراتی در پایین آوردن چربی خون داشته باشد.
۷- درمان چربی خون با روغن زیتون
این روغن چربی‌های مضر خون (کلسترول و تری گلیسرید) را کاهش و چربی مفید خون (HDL) را افزایش می‌دهد. یبوست را برطرف میکند. رسوبات عروقی قلبی را پاک میکند.
۸- درمان چربی خون با گریپ فروت
مصرف روزانه یک عدد گریپ فروت سبب کاهش حدودا ۱۱ درصد کلسترول خون می شود.
۹- درمان چربی خون با چای سبز
چای سبز یکی از موثرترین مواد غذایی در کاهش کلسترول است.
اگر با تغییر در شیوه ی زندگی و رژیم غذایی، هم چنان چربی خونتان بالا بود با مشورت پزشکتان از دارو های موجود برای کاهش چربی خون استفاده کنید که تعدادی از آنها در زیر آورده شده است.
عوارض چربی خون بالا چیست؟
- بیماری های قلبی عروقی
- نارسایی کلیه
- کبد چرب
- التهاب حاد پانکراس
بالا بودن میزان چربی خون یکی از مهمترین عوامل برای ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب و بروز سکته قلبی است. چربی خون بیش از حد باعث می شود که به تدریج در دیواره عروق رسوب کند و به تدریج جریان خون عروق مخصوصاً عروق قلبی کم شود و نهایتاً قطع گردد.
به دنبال این روند عضله قلب مستعد سکته های قلبی و انفارکتوس قلبی می شود. در این میان LDL مهمترین نقش را بازی می کند. LDL با ایجاد لخته ای روی دیواره شریان های قلب باعث تنگ تر شدن شریان و در نهایت بسته شدن آن می شود. سکته ی مغزی که می تواند منجر به مرگ شود.
علائم چربی کبد چیست؟
وجود کمی چربی در کبد طبیعی است. ولی اگر بیش از ۵ تا ۱۰ درصد وزن کبد از چربی شده باشد، دچار بیماری کبد چرب هستید. این بیماری اغلب در ابتدا هیچ نشانه‌ای ندارد. اما به مرور زمان، ممکن است دچار مشکلاتی شوید مانند:
- احساس خستگی
- کاهش وزن
- کاهش اشتها
- ضعف و خستگی
- تهوع و استفراغ زیاد
- دشواری در تمرکز
- تیرگی هایی در پوست گردن یا زیر بغل
کنترل چربی خون
اولین قدم کاهش سطح LDL و تری گلیسیرید و بالا بردن سطح HDL در خون است. برای این کار داشتن رژیم غذایی کم چرب و ورزش و فعالیت منظم و مداوم مهمترین اقدام است. اگر چه بسیاری از افراد علاوه بر این نیاز به استفاده از دارو نیز دارند.
غذاهایی مثل گوشت قرمز، دل و جگر، کله پاچه، شیر محلی، کره، زرده تخم مرغ، پنیر چرب یا خامه ای و بستنی میزان چربی بالایی دارند. در مقابل غذاهایی مثل ماهی، مرغ و گوشت سایر پرندگان، شیر بدون چربی، میوه ها و سبزی های تازه بریا افرادی که چربی خون بالا دارند، مناسب تر هستند و نقش مهمی در کنترل چربی و فشار خون دارند. روش پخت غذا نیز در این دسته از بیماران اهمیت دارد بطوریکه کباب کردن، آب پز کردن یا بخار پز کردن روش طبخ مناسب تری برای ایشان محسوب می گردد.
در صورتیکه برای کنترل چربی خون شما علاوه بر رعایت رژیم فوق دارو نیز تجویز شده است، باید داروها را مرتب مصرف کرده و هر سه ماه یکبار چربی خون خود را اندازه گرفته و در جدول مخصوصی که در آخر کتابچه آمده یادداشت کرده و در مراجعه بعدی به پزشک خود نشان دهید.
درمان کلسترول بالا
در صورتی که به کلسترول بالا مبتلا باشیم چه اقداماتی لازم است که انجام بدهیم؟ به طور کل دو نوع کلسترول در بدن انسان وجود دارد که از آنها با نام های کلسترول خوب (HDL) و کلسترول بد (LDL) یاد می شود. آنچه معمولا معیار پزشکان قلب، برای درمان کلسترول است، عدد کلسترول بد یا همان LDL می باشد. به طور کل، آستانه ی درمانی برای این کلسترول، بستگی به شرایط بیمار دارد.
مثلا در بیمارانی که قبلا دچار سکته ی قلبی شده اند، توصیه می شود این عدد تا زیر 55 کاهش یابد، در حالی که در یک فرد سالم و جوان و بدون هیچ بیماری زمینه ای، شاید حتی ارقام 160-170 نیز برای ما قابل قبول باشند. درمان کلسترول بالا به طور کل شامل دو بخش دارویی و غیردارویی هستند. بخش دارویی به صورت استفاده از داروهای خانواده ی استاتین ها هستند. (مثل آتورواستاتین و روزوواستاتین) از روش های غیردارویی نیز، رژیم غذایی کم نمک و کم چرب و مبتنی بر میوه و سبزیجات و هم چنین ورزش منظم به صورت روزانه حداقل سی دقیقه، توصیه می گردد.
توصیه می کنیم اگر به دنبال درمان فوری و اورژانسی فشار خون بالا هستید به مقاله درمان قطعی فشار خون بالا مراجعه کنید.
دکتر محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق
شما نیز می توانید از طریق قسمت پرسش از دکتر سوالات خود را مطرح نمایید.
سیروس
پنجشنبه ۱۳ بهمن ۱( 1 ماه پیش)
تعداد بازدید: 8
مشاهده پرسش
