ذات الریه یا سینه پهلو عفونتی ست که کیسه های هوایی ریه ها (آلوئول ها) را ملتهب می کند. کیسه های هوا ممکن است از مایع یا چرک پر شوند و علائمی مانند سرفه، تب، لرز و مشکل در تنفس ایجاد کنند.
علائم ذات الریه چیست؟
علائم ذات الریه، می تواند از بسیار خفیف، تا حدی که به سختی متوجه آن شوید، تا شدید، تا حدی که نیاز به بستری شدن در بیمارستان باشد، متغیر است. نحوه پاسخ بدن به ذات الریه، به نوع میکروب ایجاد کننده عفونت، سن و سلامت کلی فرد بستگی دارد.
علائم و نشانه های ذات الریه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سرفه، که ممکن است همراه با خلط سبز، زرد یا حتی خونین باشد
- تب، تعریق و لرز
- تپش قلب و تنگی نفس
- تنفس سریع و کم عمق
- درد تیز یا تیر کشنده در قفسه سینه، که هنگام تنفس عمیق یا سرفه شدیدتر می شود
- از دست دادن اشتها، کمبود انرژی و خستگی
- حالت تهوع و استفراغ، به ویژه در کودکان کوچک
- گیجی، به خصوص در افراد مسن
چگونه ذات الریه تشخیص داده می شود؟
گاهی اوقات، تشخیص ذات الریه ممکن است دشوار باشد؛ زیرا علائم آن بسیار متغیر است و اغلب بسیار مشابه سرماخوردگی یا آنفلوانزا است. برای تشخیص ذات الریه و شناسایی میکروب عامل بیماری، پزشک در مورد سوابق پزشکی شما سوال می کند، و سپس معاینه فیزیکی و چند آزمایش انجام می دهد.
– سابقه پزشکی
پزشک در مورد علائم و نشانه های بیماری، و چگونگی و زمان شروع آن ها سوالاتی از شما می پرسد. برای یافتن منشا عفونت، که باکتریایی، ویروسی یا قارچی ست، ممکن است در مورد مواجهه احتمالی با این عوامل، از شما سوالاتی پرسیده شود، مانند:
- هرگونه سفر اخیر
- شغلتان
- تماس با حیوانات
- قرار گرفتن در معرض سایر افراد بیمار در خانه، محل کار یا مدرسه
- اینکه آیا اخیراً بیماری دیگری داشته اید یا خیر
– معاینه بدنی
پزشک با استتوسکوپ به ریه هایتان گوش می دهد. اگر به ذات الریه مبتلا باشید، ممکن است هنگام تنفس، در ریه ها صدای ترک خوردن، حباب و خس خس ایجاد شود.
– تست های تشخیصی
اگر پزشک به ذات الریه شک کند، احتمالاً آزمایشاتی را برای تأیید تشخیص و کسب اطلاعات بیشتر در مورد عفونت، توصیه می کند. این آزمایش ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آزمایش خون، برای تأیید عفونت و شناسایی میکروب عامل بیماری.
- رادیوگرافی قفسه سینه، برای یافتن محل و میزان التهاب ریه
- پالس اکسیمتری، برای اندازه گیری سطح اکسیژن در خون. ذات الریه، می تواند از وارد شدن اکسیژن کافی به ریه ها و جریان خون جلوگیری کند.
- آزمایش بر روی نمونه مخاطی (خلط) که پس از یک سرفه عمیق گرفته شده است، تا عامل عفونت را بیابند.
اگر به دلیل سن و سلامت کلی، بیمار جزو گروه پرخطر محسوب شود یا در بیمارستان بستری باشد، ممکن است پزشک بخواهد چند آزمایش اضافی دیگر نیز انجام دهند، از جمله:
۱. سی تی اسکن قفسه سینه
سی تی اسکن قفسه سینه برای مشاهده بهتر ریه ها و جستجوی آبسه یا سایر عوارض است.
۲. آزمایش گازهای خون شریانی
برای اندازه گیری میزان اکسیژن در نمونه خون گرفته شده از شریان، معمولاً در مچ دست. این آزمایش از پالس اکسی متری ساده، دقیق تر است.
۳. کشت مایع پلورال
که در آن مقدار کمی از مایعات اطراف بافت های ریه را، برای تجزیه و تحلیل و شناسایی باکتری های عامل ذات الریه، برمی دارند.
۴. برونکوسکوپی
روشی که برای بررسی مجاری هوایی ریه استفاده می شود. اگر در بیمارستان بستری هستید و روند درمانیتان خوب پیش نمی رود، پزشکان ممکن است بخواهند وجود سایر عوامل تاثیر گذار بر مسیرهای هوایی، مانند انسداد را نیز بررسی نمایند. آن ها همچنین ممکن است از بافت ریه، نمونه های مایع یا بیوپسی بگیرند.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
اگر فکر می کنید خود یا فرزندتان علائم ذات الریه دارید، منتظر بدتر شدن بیماری، قبل از مراجعه به پزشک، نمانید. با دکتر خود تماس بگیرید و در صورت وجود دشواری در تنفس، ایجاد رنگ مایل به آبی در لب ها و نوک انگشتان، درد قفسه سینه، تب شدید یا سرفه شدید خلط دار یا سرفه ای که در حال بدتر شدن است، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
مراجعه به موقع به پزشک در گروه پرخطر، از جمله بزرگسالان بالای 65 سال، کودکان دو ساله یا کمتر، افراد مبتلا به بیماری زمینه ای یا ضعف سیستم ایمنی؛ بسیار مهم است. برای برخی از این افراد آسیب پذیر، ذات الریه می تواند به سرعت به یک وضعیت تهدید کننده حیات تبدیل شود