ویروس SARS-Cov-2 یا همان کووید-19، ویروسی از خانواده ی کرونا ویروس ها است که در یک سال گذاشته تمامی نقاط کره ی زمین را درنوردیده و مشکلات بسیار زیادی در سراسر جهان ایجاد کرده است. این ویروس به سادگی و حتی با فعالیت هایی مثل صحبت کردن، از فرد مبتلا (که می توان در آن لحظه بی علامت باشد!) به افراد سالم منتقل می شود و به این ترتیب است که انتقال ساده ی ویروس توانسته تا این لحظه نزدیک به 60 میلیون نفر را در سراسر جهان مبتلا کند. اما این ویروس چطور به ریه ی ما آسیب می زند و باعث ایجاد ریه کرونایی می شود و چه خطراتی برای این عضو حیاتی بدن ما خواهد داشت؟
کووید-19 چطور به ریه ی ما آسیب می زند؟
دستگاه تنفسی انسان از بینی شروع می شود و سپس از طریق نای و نایژه ها و راه های هوایی کوچک تر به ریه ختم می گردد. در تمامی این مسیر، دستگاه تنفسی انسان، از سلول های مخاطی پوشیده شده است که وظیفه ی تصفیه ی هوا و تبادل اکسیژن بین محیط و خون ما را دارد. ویروس کووید-19 از طریق بینی و دهان وارد دستگاه تنفسی می شود و خود را به ریه ها می رساند. سپس با چسبیدن به سلول های پوشاننده ی جدار راه های هوایی، و ورود به این سلول ها، شروع به تکثیر می کند و به مرور به سلول های ریه ی ما آسیب می زند و این چنین است که آسیب التهابی ناشی از این ویروس شروع می شود. سیستم ایمنی بدن شما در این لحظه شروع به مبارزه با این ویروس می کند و قدرت سیستم ایمنی است که میزان آسیب این ویروس به بافت ریه را، مشخص می کند.
به دنبال آسیب سلول های ریوی، بستگی به شدت درگیری، علایمی در فرد مبتلا بروز خواهد کرد:

- اگر شدت درگیری سلول های ریوی خفیف و متوسط باشد، ممکن است تنها مقداری درد گلو و سرفه ی خفیف داشته باشید. معمولا در زمانی که شدت درگیری ریه شدید نیست، میزان اکسیژن خون شما افت نخواهد کرد و در سی تی اسکن ریه نیز درگیری مهمی دیده نمی شود یا میزان درگیری بسیار اندک خواهد بود. تقریبا تمامی بیمارانی که در این مرحله هستند با مراقبت های ساده و استراحت در منزل و مصرف داروهای تجویز شده ی پزشک به مرور بهبود می یابند و خطر بزرگی ایشان را تهدید نمی کند. نزدیک به 80 درصد مبتلایان به کووید-19 به فرم های خفیف و متوسط این بیماری مبتلا می شوند.
- اما در حدود 15 درصد افراد مبتلا، قدرت تکثیر و آسیب زنی ویروس، از قدرت سیستم ایمنی فرد مبتلا، بیشتر می شود و این افراد به درگیری های شدید ریوی مبتلا می شوند. افرادی که سیستم ایمنی ضعیف تری دارند مثل بیماران مسن تر یا بیماران دیابتی یا بیمارانی که داروهای سرکوب کننده ی ایمنی (مثل کورتون) استفاده می کنند و بیماران مبتلا به سرطان، بیشتر در معرض خطر بروز درگیری های شدید هستند. هم چنین احتمال بروز موارد شدید، در بیماران قلبی و ریوی، به خاطر حساسیت بافت ریه، بیشتر است. در این افراد معمولا سرفه و تنگی نفس بروز خواهد کرد و میزان اکسیژن خون به کمتر از 93 درصد افت می کند. این افراد حتما نیازمند بستری در بیمارستان و دریافت اکسیژن و تجویز دارو های پیشرفته تر هستند. متاسفانه شدت آسیب ریوی این افراد بیشتر است و میزان مرگ و میر ایشان نیز در رقم بالاتری قرار می گیرد.
- 5 درصد از مبتلایان به بیماری کووید-19 نیز، دچار فرم های خیلی شدید بیماری می شوند. متاسفانه در این افراد، بخش زیادی از ریه ها آسیب دیده است و میزان تنگی نفس گاها تا حدی افزایش می یابد که نیاز می شود این افراد به طور موقت به دستگاه تنفس مصنوعی (ونتیلاتور) متصل بشوند. متاسفانه بالاترین میزان مرگ و میر ناشی از کرونا در افرادی است که به این مرحله رسیده اند.
بهبود ریه کرونایی چقدر طول می کشد؟
معمولا برای بهبود بافت ریه از آسیب ناشی از کووید-19، به چند هفته زمان نیاز است. هر چقدر میزان آسیب اولیه بیشتر بوده باشد، این زمان طولانی تر خواهد بود. ممکن است در چند هفته ی اول اندکی تنگی نفس، به خصوص موقع فعالیت داشته باشید که معمولا این علایم به مرور برطرف خواهند شد. در این دوره شاید لازم به تصویر برداری مجدد از ریه، برای بررسی بهبود آن باشد. پس بهتر است از فعالیت های سنگین پرهیز کنید و با رعایت مراقبت های بهداشتی، این دوره را نیز در سلامت و صحت سپری کنید.
برای مقابله با کرونا چه کار باید بکنیم؟
اگر به انواع خفیف و متوسط این بیماری مبتلا شده اید، چندان جای نگرانی نیست. توصیه های پزشکتان را رعایت کنید و در منزل بمانید و سعی کنید با رعایت قرنطینه از انتقال بیماری به سایر افراد جلوگیری کنید. اگر به دنبال ابتلا، دچار سرفه ی زیاد و تنگی نفس شده اید، لازم است که حتما به پزشک مراجعه کنید تا از شما سی تی اسکن به عمل آورند و اکسیژن خون شما را بسنجند. ممکن است در این مرحله نیاز به بستری نیز باشد.
متاسفانه تا به حال هیچ دارویی به عنوان درمان قطعی این ویروس شناخته نشده است و تنها برخی دارو های تزریقی، در افراد با درگیری شدید، توانسته اند تا حدی موثر باشند. هنوز تا زمان توزیع گسترده ی واکسن نیز ماه ها فاصله وجود دارد. بنابراین تنها راه مقابله با این ویروس رعایت توصیه های بهداشتی نظیر زدن ماسک/ شست و شوی منظم دست ها/ فاصله گذاری اجتماعی/ پرهیز از تجمعات غیرضروری و مهمانی و گردش و رعایت قرنطینه است.