اگر کیسه های کوچک هوا در ریه ها پر از مایع شوند و هر گونه حرکتی در این کیسه ها صورت بگیرد، مانند زمانی که شما در حال نفس کشیدن هستید، خس خس سینه هنگام نفس کشیدن رخ می دهد. در زمانی که فرد مبتلا به ذات الریه یا نارسایی قلبی می شود، کیسه های هوا با مایع پر می شوند.
علت خس خس سینه هنگام تنفس
شرایط بسیاری می توانند موجب خس خس سینه هنگام تنفس شوند که عبارتند از:
– ذات الریه (پنه مونی)
ذات الریه، شامل عفونت در ریه می باشد که می تواند ناشی از ویروس، باکتری یا قارچ باشد. عفونت می تواند موجب تنگی نفس، خستگی، سرفه و نیز خس خس سینه شود. در برخی موارد، ذات الریه می تواند کشنده باشد.
مطابق با مرکز پیشگیری و کنترل بیماری ایالات متحده، ذات الریه، مهمترین علت عفونی مرگ در کودکان زیر 5 سال در سراسر جهان می باشد.
– نارسایی قلبی
نارسایی قلبی در زمانی رخ می دهد که قلب، برای پمپاژ مؤثر خون به جاهای دیگر بدن بسیار ضعیف باشد. اگر قلب به طور صحیح عمل نکند، خون به سرعت مورد نیاز از ریه ها خارج نمی شود. این امر می تواند موجب تجمع مایع در ریه شود.
نارسایی قلبی می تواند هم کودکان و هم بزرگسالان را تحت تأثیر قرار دهد. نارسایی قلبی تقریبا 5.7 میلیون نفر در ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می دهد.
علائمی به جز خس خس سینه ممکن است شامل تورم در شکم، سرفه و تنگی نفس باشند.
– برونشیت
برونشیت، التهاب نایژه ها می باشد که لوله هایی هستند که منتهی به ریه ها می شوند. برونشیت می تواند حاد یا مزمن باشد و منجر به خس خس سینه هنگام تنفس شود.
برونشیت ها اغلب ناشی از یک ویروس می باشند و معمولاً 3تا 10 روز طول می کشند. قرار گرفتن در معرض مواد تحریک کننده ریه، مانند تنباکو، اغلب عامل برونشیت مزمن می باشد.
برخی از علائم برونشیت، شامل سرفه، احتقان سینه و خستگی می باشند.
– اِدم ریوی
اِدم ریوی شامل تجمع مایع در آلوئول های ریه می باشد که کیسه های کوچک هوا در ریه ها می باشند. علل احتمالی اِدِم ریه عبارتند از:
- آسیب یا اختلال قلبی
- آسیب به مویرگ های ریوی
- ضربه به قفسه سینه
- عفونت
- استنشاق یک ماده سمی
اِدم ریوی می تواند ناشی از بیماری ارتفاع باشد و در زمانی رخ می دهد که فردی که به ارتفاع عادت ندارد به ارتفاع 2500 متر یا بالاتر صعود می کند.
علاوه بر خس خس سینه، علائم اِدم ریوی می تواند شامل سرفه، تنفس سخت، لب های کبود و یا بلغم صورتی و کف آلود باشد.
فیبروزیس ریوی
فیبروزیس ریوی یک نوع بیماری بینابینی ریه می باشد که مشخصه ی آن آسیب به ریه ها می باشد. در اکثر موارد، علت زمینه ای ناشناخته است.
با این حال، فیبروزیس ریه می تواند ناشی از در معرض مواد خطرناک قرار گرفتن مانند تشعشعات، فضولات حیوانات و آزبست باشد. علائم شامل سرفه ی خشک، تنگی نفس و کاهش وزن بدون دلیل می باشند.
تشخیص فیبروزیس ریوی
پزشک می تواند با استفاده از سمع ریوی (که شامل استفاده از استتوسکوپ برای گوش دادن به صداهای ریه می باشد) علت خس خس سینه را شناسایی کند.
چندین مشخصه می توانند برای تعیین علت خس خس سینه به پزشک کمک کنند، از جمله اینکه آیا آنها در زمان دم یا بازدم فرد رخ می دهند.
برای مثال، خس خس هایی که در اواخر مرحله تنفسی رخ می دهند (زمانی که فرد هوا را به داخل می کشد (دَم)) ممکن است نشانه دهنده ی نارسایی قلبی یا ذات الریه باشند.
پزشک ممکن است موارد زیر را درخواست کند:
- اشعه ی ایکس قفسه سینه
- نمونه بزاق برای آزمایش کردن عفونت
- نمونه خون برای آزمایش عفونت
- اکوکاردیوگرافی
- تجزیه و تحلیل گاز خون شریانی برای بررسی سطوح اسیدی بودن، اکسیژن و کربن دی اکسید خون
درمان خس خس سینه هنگام تنفس
درمان خس خس سینه بستگی به علت زمینه ای آن دارد. خس خس های سینه ممکن است پس از درمان محو یا ناپدید شوند.
گرچه، در صورتی که علت خس خس سینه یک بیماری مزمن باشد، خس خس سینه ممکن است در یک دوره زمانی طولانی به طور مکرر ظاهر شوند و از بین بروند. دراینجا چندین درمان برای علل شایع خس خس سینه آمده است:
– دارو برای درمان خس خس سینه هنگام تنفس
پزشک ممکن است داروهای ادرارآور را برای فردی با نارسایی قلبی تجویز کند. داروهای ادرارآور داروهای برای کاهش سطح مایع در ریه ها می باشند.
در صورتی که ترک ها ناشی از ذات الریه باکتریایی یا برونشیت باشند، فرد ممکن است نیاز به آنتی بیوتیک داشته باشد.
پزشکان داروهای استروئیدی را نیز برای کاهش التهاب در ریه ها تجویز می کنند.
– اکسیژن درمانی
بسیاری از علل خس خس سینه هنگام تنفس منجر به تپش قلب و تنگی نفس می شوند. اکسیژن درمانی می تواند به نفس کشیدن آسانتر کمک کند.
– تغییرات سبک زندگی
در برخی موارد، خس خس سینه ناشی از بیماری ریه مزمن می باشند. ایجاد تغییرات در سبک زندگی، همچون ترک سیگار می تواند به درمان مشکل زمینه ای و جلوگیری از عوارض طولانی مدت کمک کند.
دکتر محمد حسین نجفی، فوق تخصص قلب و عروق در تهران