چرا در حین بارداری، مشکلات قلبی ایجاد می شود؟

مشکلات قلبی در دوران بارداری یکی از مهم ترین مسائل مربوط به این دوران است. در این مقاله بررسی می کنیم که چرا در حین بارداری قلب مادر دچار مشکل و بیماری می شود؟

بیماری قلبی در دوران بارداری

زنان باردار در برابر انواع بیماری هایی که می تواند جان آن ها و فرزندانشان را تهدید کند، آسیب پذیر هستند. بارداری می تواند سیستم قلبی و گردش خون مادر را تحت تأثیر قرار دهد و ممکن است خطرات جدی برای زایمان و عوارض طولانی مدت جدی برای مادر ایجاد کند.

قلب یک زن باردار باید دو برابر تلاش کند تا خون را در بدن خود و هم چنین جنین به گردش درآورد. حتی مادران سالم نیز ممکن است  در دوران بارداری مشکلات قلبی را تجربه کنند.

زایمان نیز می تواند فشار جدی بر روی قلب ایجاد کند ، زیرا فشار خون و جریان خون در بدن به شدت تغییر می کند و باعث فشار خون حاملگی می شود. پس از تولد نوزاد نیز با کاهش جریان خون و کاهش فشار خون، عضلات قلب تحت فشار قرار خواهند گرفت.

زنانی که از قبل مبتلا به بیماری قلبی بوده اند نیز ممکن است در دوران بارداری و زایمان عوارض و علائم شدید تری را نسبت به مادران سالم تجربه کنند.

مشکلات قلبی شایع در بارداری

برخی مشکلات قلبی شایع که زنان باردار تجربه می کنند شامل موارد زیر است:

ناهنجاری های ضربان قلب

این ناهنجاری بین زنان باردار بسیار متداول است. به دلیل بی نظمی در پمپاژ قلبی ، این امر طبیعی است و معمولاً دلیلی برای نگرانی نیست.

نارسایی احتقانی قلب

نارسایی احتقانی قلب نسبتاً نادر است ، اما اگر مادر مستعد این بیماری باشد، بسیار جدی است. در نارسایی احتقانی قلب ، تغییر در حجم خون و فشار می تواند باعث ضعف قلب شود. اگر این اتفاق رخ دهد، خون در بدن آهسته تر گردش می کند و قادر به تامین مواد مغذی و اکسیژن کافی به اندام ها نخواهد بود.

عضلات قلب کشیده ، ضخیم یا سفت می شوند و دیگر قادر به پمپاژ مؤثر خون نخواهند بود. نارسایی احتقانی قلب می تواند باعث حفظ بیشتر مایعات و نمک در بدن زن باردار شود ، که باعث تجمع مایع در ریه ها ، بازوها ، مچ پا و ساق پا می شود.

تشدید نقایص مادرزادی قلبی

به دلیل افزایش فشار خون و جریان خون در بدن یک زن باردار. زنان متولد شده با مشکلات قلبی می توانند نوزادانی با نقص قلبی مشابه به دنیا بیاورند. تولد زودرس نیز یک خطر محسوب می شود.

نقص دریچه های قلب

نقص در دریچه های قلبی ، خطر ابتلا به اندوکاردیت ، عفونت دریچه های قلبی و اندوکارد ، را افزایش می دهد .

کاردیومیوپاتی

کاردیومیوپاتی یا ضعف ماهیچه های قلب، پس از زایمان یک مشکل قلبی نادر است ، اما ممکن است درست بعد از زایمان  بروز کند. قلب بیمار قادر به مقابله با افزایش جریان خون و فشار در بدن نخواهد بود و باعث ضعف ماهیچه های قلب می شود. این عضلات با گذشت زمان بزرگ می شوند تا بتوانند کار اضافی قلب را جبران کنند.

افزایش حجم خون در بارداری

در دوران بارداری، حجم خون مادر به طور معمول سی تا پنجاه درصد افزایش می یابد، تا تغذیه جنین در حال رشد را تامین کند. با این حال، با افزایش حجم خون ، میزان کار قلب نیز افزایش می یابد.

بدن یک زن باردار برای اطمینان از ایمنی ، راحتی و تغذیه جنین، دستخوش تغییراتی می شود. سیستم قلبی و عروقی یکی از سیستم هایی است که دستخوش تغییرات زیادی می شود. این امر به نوبه خود می تواند بر روی سلامت قلب و عروق و سلامت عمومی فرد تأثیر بگذارد.

تغییر در سیستم گردش خون و قلب و عروق زن در سه ماهه اول بارداری وی شروع می شود ، به طور معمول سه ماهه دوم اوج می گیرد، در سه ماهه سوم  و یا پس از زایمان برطرف می گردد.

ضربان قلب زن باردار

با افزایش حجم خون تا پنجاه درصد برای تأمین اکسیژن و تغذیه جنین ، قلب زن باردار باید ضربان و فشار خود را افزایش دهد. ضربان قلب یک زن باردار به طور معمول ده تا پانزده بار در دقیقه بیشتر می تپد. این تقاضای اضافی برای عملکرد قلب می تواند با گذشت زمان عوارض جدی را به دنبال داشته باشد.

فشار خون مادر باردار

موقعیت جنین در داخل رحم نیز می تواند بر روی سیستم گردش خون و قلب و عروق مادر تأثیر بگذارد. جنین می تواند مانع از کارآیی رگ های خونی در گردش خون شود. فشار خون مادر در زمان های مختلف بارداری متفاوت است ، که می تواند مشکلات قلبی عروقی دیگری را ایجاد کند.

هم چنین زایمان می تواند مشکلات قلبی را برای مادر به وجود آورد. تغییرات در ضربان قلب ، برون ده قلبی ، حجم خون و فشار خون به طور معمول به سرعت اتفاق می افتد و باعث ایجاد فشار بر روی  قلب و رگ های خونی می شود.

علت بیماری های قلبی در بارداری

علت ایجاد بیماری قلبی در زن باردار موارد زیر را شامل می شود:

• چاق بودن
• داشتن سابقه بیماری های قلبی در خود فرد یا خانواده ، به ویژه میوکاردیت یا التهاب ماهیچه های قلبی
• تغذیه نامناسب قبل و در دوران بارداری
• مصرف زیاد الکل
• بارداری های متعدد
• سن بالای سی در طول دوران بارداری

علائم بیماری قلبی در بارداری

بیماری های قلبی در دوران بارداری می توانند علائم و نشانه های زیر را ایجاد کنند:

• تپش قلب
• ضربان قلب بالا
• احساس خستگی دایمی
• ورم پا ، دست ، مچ پا و بازوها ، به دلیل افزایش احتباس مایعات و نمک
• تکرر ادرار در شب
• تنگی نفس ، حتی بدون انجام فعالیت های شدید

درمان بیماری قلبی در بارداری

تجویز دارو در دوران بارداری بسیار مهم و جدی می باشد  چرا که ممکن است بر روی نوزاد نیز تأثیر بگذارد. پس باید از تجویز داروهای رفع مشکلات قلبی در دوران بارداری که سبب بدتر شدن مادر و جنین می شوند پرهیز کرد.

در بیشتر موارد ، پزشک داروهای قلبی را در دوران بارداری تجویز نمی کند. ممکن است بیمار برای نظارت دقیق و درمان اضطراری در بیمارستان بستری شود.

مراجعه به متخصص قلب در بارداری

در بیماران عادی ، که به تازگی زایمان کرده اند ، برون ده قلبی ، حجم خون و فشار خون دو تا شش هفته بعد زایمان به حالت عادی باز می گردد.

در مواردی که زن باردار در دوران بارداری دچار بیماری قلبی شود ، برای تشخیص و درمان باید به یک پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه شود.

 دکتر محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق و فوق تخصص آنژیوپلاستی