شاید شما هم شنیده باشید که کسی به فشارخون عصبی مبتلاست یا اینکه پزشک به کسی گفته باشد که فشارخون شما عصبی است. این به چه معنی است؟
در واقع باید بگوییم چنین بیماری وجود ندارد و استفاده از این عبارت برای توصیف نوعی از فشارخون، غیردقیق و غیرعلمی است. باید بدانیم، انسان در زمان بروز استرس و اضطراب بخاطر ترشح برخی هورمون های خاص در بدن، که از آنها با نام هورمون های ستیز و گریز یاد می شود و شامل آدرنالین و نورآدرنالین می باشد که متعاقبا باعث افزایش فشارخون و ضربان قلب می شود.
پس حتی در یک فرد سالم غیرفشارخونی نیز در مواقع عصبی شدن فشارخون به طور طبیعی بالا می رود.
اما فشار خون عصبی دقیقا شامل چه مواردی است؟
در واقع باید اینجا در نظر داشته باشیم در برخی افراد که زمینه ی بروز فشارخون در آنها فراهم است، (سابقه ی فامیلی فشارخون بالا) ممکن است در ابتدا سیر بروز فشارخون تنها حین استرس و اضطراب بالا رفته اما با بررسی های دقیق تر مشخص می گردد که فشار پایه ی این فرد نیز از حالت عادی بالاتر است.
چنین فردی حین عصبانیت نیز فشارخون بالاتری نسبت به افراد سالم خواهند داشت و نسبت به حالت نرمال نیز دیرتر به حالت عادی باز می گردد.
علائم فشار خون عصبی
گفتیم که چنین افرادی زمینه ی بروز فشارخون بالا را دارند. پس یکی از مهم ترین فاکتورهایی که در چنین بیمارانی باید بررسی شود وضعیت سابقه خانوادگی آنهاست. یکی از مسائل مهم دیگر این است که این افراد از علائم فشارخون بالا بیش تر رنج می برند.
از جمله ی این علائم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سردردهای پس سر با دفعات تکرارشونده ی زیاد
- خستگی های بیش از حد معمول
- ناتوانی های جنسی
فشارخون در چنین افرادی، فشارخونی لب مرزی است (بطور مثال فشار سیستولیک روی ۱۴۰-۱۵۰ یا فشار دیاستولیک روی ۹۰-۹۵). حال چنین فردی وقتی عصبانی شود یا تحت استرس روانی شدیدی قرار بگیرد به ناگاه دچار افزایش فشارخون تا حد بالایی می شود (مثلا فشارهای سیستولیک ۱۸۰) و علایم شدیدتری را تجربه می کند و بعد از رفع استرس نیز زمان بیش تری طول می کشد تا فشارخون وی به میزان پایه ی خود بازگردد.
عوارض فشار خون عصبی بر بدن
تمای افرادی که مبتلا به فشار خون بالا هستند عوارض همسانی را تجربه میکنند. یعنی آسیب های چشمی، مغزی، قلبی و کلیوی که در باقی افراد فشارخونی دیده می شود در این افراد نیز به مرور زمان با عدم درمان فشارخون خود را نشان خواهد داد.
نکته ی بسیار مهمی که در این افراد وجود دارد این است که بسیاری از آنها بخاطر اینکه فشار پایه لب مرزی است و عددهای بالا را نشان نمی دهد باور ندارند که به فشارخون بالا مبتلا هستند و فکر می کنند به فشار خون عصبی مبتلا بوده و نیازی به مصرف دارو ندارند.
در حالی که همین فشارخون به ظاهر پایین و بی اهمیت زمینه ساز آسیب های بسیار شدید در آینده خواهد بود. نکته ی مهمی که باید به آن توجه داشت این است که چنین فردی با فشارهای لب مرزی در صورت عدم درمان به موقع در عرض یک تا دو سال فشارهای پایه ی بالاتری نیز خواهد داشت که بسیار خطرناک خواهد بود.
درمان فشار خون عصبی
اگر فشارخون بالای شما در معاینات و بررسی های تشخیصی تایید شود قدم بعدی شروع درمان مناسب است. فراموش نکنیم که درمان این نوع از فشارخون تفاوتی با سایر انواع آن ندارد و شامل دو بخش دو بخش دارویی و غیردارویی می باشد.
بخش غیردارویی عموما شامل رژیم غذایی مناسب و کاهش وزن و پیاده روی مناسب و کاهش مصرف نمک است و بخش دارویی نیز شامل تجویز داروهای مناسب کاهنده ی فشار خون توسط پزشک است.
داروهای کاهنده ی فشارخون انواع مختلفی دارند که انتخاب گزینه ی مناسب توسط پزشک شما و بر اساس وضعیت بالینی شما صورت می گیرد. فراموش نکنید مصرف هیچ دارویی نباید جز با تجویز پزشک صورت بگیرد.
بهترین قرص برای فشار خون عصبی
مسدود کننده های بتا که نام «مسدود کننده های بتا آدرنرژیک» نیز شناخته می شوند، از برخورد آدرنالین (یک هورمون مربوط به استرس) با گیرنده های بتا قلبی جلوگیری می کنند. این امر مانع از بالا رفتن شدت و سرعت ضربان قلب می شود.
علاوه بر آرام سازی قلب، برخی از موارد مسدود کننده های بتا همچنین قادر به آرام سازی و شل کردن رگ های خونی بوده که منجر به کاهش فشار خون می گردد.
موارد متعددی از قرص برای فشار خون عصبی در دسترس می باشند؛ رایج ترین این موارد عبارتند از:
- آسبوتولول (سکترال)
- بیسوپرولول (زبتا)
- کارودیلول (کورگ)
- پروپرانولول (ایندرال)
- آتنولول (تنورمین)
- متوپرولول (لوپرسور)
تمامی موارد مسدود کننده های بتا که برای درمان اضطراب تجویز می شوند آف-لیبل یا بدون تأیید هستند (تمامی برند ها و تولید کننده ها مؤثر می باشند). پروپرانولول و آتنولول دو مورد از مسدود کننده های بتا هستند که به طور گسترده برای درمان اضطراب تجویز می شود.
بهترین راه تشخیص فشار خون عصبی
در قدم اول مواجهه با علائم مشکوک بهترین راه مراجعه به متخصص قلب و عروق است. متخصص از شما نوارقلب اخذ خواهد کرد. گاهی اثرات فشارخون بالا در نوار قلب قابل مشاهده هستند.
هم چنین از شما سوالاتی در مورد علائمتان خواهد پرسید و در نهایت ممکن است برای بررسی وضعیت قلبی شما و اثرات فشارخون روی قلب از جمله افزایش ضخامت دیواره ی قلب از شما اکوکاردیوگرافی به عمل آید.
با مجموع این معاینات می توان به این نتیجه رسید که آیا شما به فشارخون بالا مبتلا هستید یا خیر. گاهی نیز استفاده از روش هایی نظیر نصب هولتر ۲۴ ساعته ی فشارخون نیز برای تشخیص این بیماری ضروری است.
در این روش دستگاه کوچکی به مدت ۲۴ ساعت به دست شما وصل می شود که هر ۳۰ دقیقه فشارخون شما را در طول شبانه روز ارزیابی می کند و در حافظه ی خود ثبت می کند.
روز بعد که شما به مطب پزشک مراجعه می کنید دستگاه از شما باز می شود و توسط پزشک بررسی میشود و میزان نوسان های فشارخون شما تعیین می شود. از این ابزار هم برای تشخیص بیماری و هم برای پایش و تعیین مناسب بودن رژیم درمان شما استفاده می شود.
نکته ی مهمی که مدنظر داشته باشید این است که کلینیک تخصصی دکتر نجفی امکان اکو قلب در منزل و نوار قلب در منزل را فراهم کرده است که بدون معطلی و نگرانی میتوانید از این امکان استفاده کنید.
برای ارتباط با دکتر فشار خون کلیک کنید.
دکتر نجفی متخصص قلب و عروق
دکتر محمدحسین نجفی متخصص قلب و عروق و فشار خون
