سوالی که بسیاری از بیماران می پرسند این است که فشار خون دیاستولی یا مینیمم فشار خون چیست؟ در این مقاله به این موضوع پرداخته شده است.
فشار خون دیاستولی چیست؟
شاید دقت کرده باشید که زمانی که پزشک فشار خون شما را اندازه می گیرد، دو عدد را اعلام می کند. این دو عدد فشار خون سیستولی و دیاستولی نام دارند. عدد اول (عدد بالاتر) همان فشار سیستولی شما و عدد دوم (عدد پایین تر) فشار خون دیاستولی است.
فشار خون سیستولی نشان دهنده ی حداکثر فشاری است که خون شما در هنگام ضربان قلب به دیواره ی شریان ها (سرخرگ ها) وارد کرده و فشار خون دیاستولی بیانگر حداقل فشاری است که خون شما در هنگام استراحت قلب به دیواره ی شریان ها وارد می کند.
فشار خون دیاستولیک بالا نشانه چیست؟
قلب بین ضربان ها استراحت می کند تا بتواند دوباره خون را پمپاژ بکند. مکث بین ضربان ها “دیاستول” نامیده می شود. فشار خون دیاستولیک طبیعی در هنگام استراحت کمتر از ۸۰ میلی متر جیوه است. فشار خون دیاستولیک زمانی که ۶۰ میلی متر جیوه یا کمتر باشد به طور خطرناکی پایین و زمانی که ۱۱۰ میلی متر جیوه یا بیشتر باشد به طور خطرناکی بالا در نظر گرفته می شود. اگر چندین بار فشار خون خود را چک کردید و هر بار با عدد متفاوتی رو به رو شدید که اختلاف این اعداد باهم زیاد بود حتما با پزشک خود تماس بگیرید. فشار دیاستولیک پایین ممکن است همراه با کم آبی یا خونریزی شدید دیده شود.درفشار خون بالا کدام قسمت سر درد می‌کند؟ ممکن است شقیقه ها یا جلوی سر درد بگیرد.
فشار خون دیساتولی بالا نشان دهنده ی این است که قلب در زمان استراحت به درستی کار نمیکند.همچنین ممکن است در صورت شل شدن و گشاد شدن شریان ها اتفاق بیفتد. همچنین مراحل متعددی برای فشار خون دیاستولیک بالا وجود دارد:فشار خون دیاستولیک ۸۰-۸۹ مرحله ۱ فشار خون بالا است که ممکن است با داروها و/یا تغییرات سبک زندگی موقتی معکوس شود. فشار خون دیاستولیک ۹۰ یا بالاتر، مرحله ۲ فشار خون بالا است، که می تواند خطر سکته مغزی یا حمله قلبی را به شدت افزایش دهد و ممکن است نیاز به یک رژیم طولانی مدت دارو داشته باشد. BP دیاستولیک ۱۲۰ یا بالاتر به این معنی است که شما در بحران فشار خون بالا هستید و باید فوراً به دنبال درمان باشید.
فشار خون دیاستولیک باید چند باشد؟
پزشکان فشار خون دیاستولیک بالای ۸۰ میلی متر جیوه در افرادی که فشار خون سیستولی نرمال دارند را «فشار خون دیاستولی بالا» تعریف می کنند.
در این مقاله ما به بررسی علل رایج فشار خون دیاستولیک بالا و خطرهای مرتبط با آن می پردازیم. همچنین نحوه ی پیشگیری و گزینه های درمانی این بیماری را مورد بحث قرار خواهیم داد.
علل فشار خون دیاستولی بالا
افرادی که مبتلا به فشار خون بالا هستند، معمولاً فشار خون سیستولیک و دیاستولیک آنها بالاتر از حد نرمال است.
پایین اوردن فشار بالا یا فشار خون دیاستولیک بالا با عنوان «فشار خون دیاستولیک بالای ایزوله» یا IDH شناخته می شود. پزشکان فشار خون دیاستولیک ایزوله را به صورت زیر طبقه بندی می کنند:
- فشار خون دیاستولیک بین ۸۹-۸۰ میلی متر جیوه: IDH مرحله (استیج) ۱
- فشار خون دیاستولیک بالای ۹۰ میلی متر جیوه: IDH مرحله ۲
فشار خون دیاستولی بالا ( فشار دیاستولیک خطرناک ) یا IDH کمتر شایع بوده و معمولاً زیر ۲۰ درصد افراد مبتلا به فشار خون به این بیماری مبتلا هستند.
علت دقیق ابتلا به فشار خون دیاستولی مشخص نیست. اما پزشکان بر این باورند که تنگ شدن شریان ها به دلیل برخی از هورمون های بدن ممکن است علت ایجاد این مشکل باشد.
علل شایع فشار خون دیاستولیک (IDH) عبارتند از:
- اختلالات غدد درون ریز
- اختلالات عروقی
- آپنه خواب
یکی از تحقیقات نشان داده است که آپنه خواب شدید می تواند با فشار خون دیاستولی بالا در ارتباط باشد. با این وجود، بر اساس مطالعات انجام شده برخی از دلایل احتمالی و قابل پیشگیری IDH شامل موارد زیر می شود:
۱- چاقی (اضافه وزن)
پزشکان معتقدند که فشار خون بالا به میزان زیادی با اضافه وزن در ارتباط است. همچنین، تحقیقات نشان داده است که اضافه وزن و چاقی می تواند سبب بروز فشار خون دیاستولیک بالا (IDH) در افراد شود.
برای کاهش خطر ابتلا به IDH بهتر است با داشتن یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم، وزن نرمال خود را حفظ کنید. اگر مبتلا به اضافه وزن هستید و نمی توانید وزن خود را کاهش دهید بهتر است با یک پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
۲- مصرف الکل
برخی از مطالعات نشان داده اند که مصرف الکل باعث ابتلا به فشار خون دیاستولی می شود.
انجمن قلب آمریکا (AHA) توصیه می کند که برای پیشگیری از ابتلا به فشار خون دیاستولیک بالا بهتر است افراد به خصوص مردان مصرف الکل را به طور جدی کاهش داده و یا حتی قطع کنند.
۳- سیگار کشیدن
تحقیقات نشان داده است که سیگار کشیدن نیز فرد را در معرض خطر ابتلا به فشار خون دیاستولیک قرار می دهد. به عنوان مثال، بر اساس مطالعه ای که در کشور چین انجام شد، فشار خون دیاستولی بالا در افراد بالای ۹۰ سالی که در حال حاضر یا قبلاً سیگاری بوده اند مشاهده شده است.
یکی دیگر از علت های احتمالی ابتلا به فشار خون دیاستولی، بالا بودن تری گلیسیرید یا چربی خون است. بالا بودن چربی خون به معنای کاهش کلسترول خوب (HDL) می باشد. افرادی که سطح تری گلیسیرید و کلسترول بد (HDL) خون آنها بالاست، به میزان بیشتری در معرض خطر بیماری های قلبی و سکته قرار دارند.
شما می توانید با اندکی تغییر در رژیم غذایی، چربی خون خود را کاهش دهید. به عنوان مثال، داشتن یک رژیم غذایی مدیترانه ای که سرشار از ماهی، میوه ها، سبزیجات و غلات کامل است می تواند به کاهش تری گلیسیرید و فشار خون دیاستولی شما کمک کند.
عوامل خطر فشار خون دیاستولی چیست؟
برخی از عوامل خطرزا برای فشار خون دیاستولی وجود دارد که شما قادر به کنترل آنها نیستید. این موارد عبارتند از:
۱- سن: فشار خون دیاستولیک اغلب در افراد زیر ۵۰ سال رایج است. این بیماری در افراد مسن به ندرت اتفاق می افتد.
۲- سابقه خانوادگی: افرادی که دارای سابقه ی خانوادگی فشار خون بالا هستند، بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به فشار خون دیاستولیک قرار دارند.
۳- آسیب های قلبی-عروقی: اگر شما دچار حادثه ای شده اید که به عضله ی قلب شما آسیب رسانده است، خطر ابتلا IDH در شما بالاتر می باشد.
۴- دیابت: احتمال ابتلا به IDH در افراد مبتلا به دیابت بیشتر است.
۵- کم کاری تیروئید: حدود ۳۰% از افراد مبتلا به کم کاری تیروئید دچار IDH نیز می شوند.
۶- بیماری کلیوی: افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیوی به میزان بیشتری در خطر ابتلا به IDH قرار دارند.
۷- جنسیت: بر اساس مطالعه ی گسترده و معتبری که در سال ۲۰۱۹ روی ۵/۲ میلیون نفر انجام شد، محققین دریافتند که مردان بیشتر از زنان به فشار خون دیاستولیک مبتلا می شوند.
علائم فشار خون دیاستولی بالا
در اغلب موارد، فشار خون دیاستولی بالا علائم خاصی ندارد.
بر اساس نتایج یکی از مطالعات گسترده ای که در سال ۲۰۱۹ انجام شد، بیشتر افراد مبتلا به فشار خون دیاستولی بالا از بیماری خود اطلاعی نداشتند. در این مطالعه، از میان ۲۳۵۱۰۳۵ نفر شرکت کننده حدود ۲/۳% مبتلا به IDH بوده اند؛ که در این بین، بیش از ۸۶ درصد آنها هیچ اقدامی برای درمان انجام نداده و تنها ۳/۱۰ درصدشان از وجود این بیماری باخبر بودند.
به گفته ی انجمن قلب آمریکا اینکه اغلب مردم فکر می کنند که علائم فشار خون بالا شامل تعریق، قرمزی صورت یا عصبی شدن می شود که یک باور کاملاً غلط است.
در صورت مشاهده ی علائم زیر باید فوراً به اورژانس مراجعه کنید. زیرا علائم زیر ممکن است نشان دهنده ی عوارض جدی IDH مانند حمله قلبی یا سکته باشد:
- درد قفسه سینه
- مشکلات تنفسی
- گیجی
- ضعف ناگهانی
- مشکل در تکلم
- از دست دادن هوشیاری
درمان دارویی فشار خون دیاستولیک بالا
کاهش بیش از حد فشار خون دیاستولی (مخصوصاً در جوانانی که فشار خون سیستولی نرمال دارند) ممکن است باعث مشکلات قلبی شود؛ بنابراین ممکن است پزشکان برای بیماران جوان عدم درمان را پیشنهاد دهند. علاوه بر درمان دارویی شما میتوانید، پایین آوردن فشارخون با آبلیمو را نیز امتحان کنید.
همانطور که گفتیم IDH در افراد مسن به ندرت اتفاق می افتد. در صورت ابتلای افراد مسن به این بیماری، پزشک ممکن است یک روش غیر جراحی را برای درمان فشار خون دیاستولیک توصیه کند. بهترین رویکرد درمانی برای افراد مسن مبتلا به IDH این است که پزشک با توجه به بیماری های زمینه ای و قلبی-عروقی فرد، روش درمانی مناسب را انتخاب کند.
گزینه های دارویی برای IDH عبارتند از:
- مسدود کننده های کانال کلسیم
- مهار کننده های آنزیم مبدل آنژیوتاسین
- مسدود کننده های گیرنده آنرژیوتاسین
- دیورتیک ها
برای دستیابی به اطلاعات بیشتر در رابطه با بهترین قرص فشار خون می توانید مقاله ی زیر را مطالعه کنید.
پزشک همچنین ممکن است به افراد مبتلا به فشار خون دیاستولی تغییر در سبک زندگی را توصیه می کند. این تغییرات عبارتند از:
- کاهش مصرف الکل
- حفظ وزن متعادل
- ورزش منظم
- داشتن یک رژیم غذایی سالم
- پرهیز از مصرف دخانیات
- اندازه گیری فشار خون در خانه
پیشگیری از فشار خون دیاستولی
بسیاری از افراد می توانند با پرهیز از مصرف دخانیات و الکل، کاهش چربی خون و حفظ وزن مناسب از ابتلا به فشار خون دیاستولی بالا پیشگیری کنند. اما همانطور که پیش از این اشاره کردیم، در موارد دیگر عوامل غیر قابل کنترلی نقش دارند که شما قادر به پیشگیری از آن نیستید؛ مثل جنسیت، سابقه خانوادگی و دیابت.
برای ارتباط با دکتر فشار خون کلیک کنید.
منبع:
https://www.medicalnewstoday.com/articles/high-diastolic-pressure#prevention
دکتر محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق و فشار خون
