در نقص دیواره بین بطنی یا VSD یک سوراخ بین حفره های پایین یعنی محفظه های پمپاژ و یا بطن های قلب وجود دارد.
اندازه طبیعی VSD چقدر است؟
سوراخ بین بطنی یا VSD به وجود یک سوراخ در دیواره ی دو حفره پایین قلب (که بطن نام دارد) گفته می شود. دسته بندی VSD ها این گونه می باشد: کوچک (با قطر کوچک تر یا مساوی ۳ میلی متر)، متوسط (قطر ۳ تا ۶ میلی متر) و بزرگ (با قطر بزرگ تر از ۶ میلی متر)
کوچک (با قطر کوچک تر یا مساوی ۳ میلی متر): اکثر VSD ها در این گروه قرار می گیرند و علائم خاصی ایجاد نمی کنند. بیش از ۹۰% سوراخ های بطنی کوچک قبل از ۶ سالگی خود به خود بسته می شوند. روش جراحی برای بستن این نوع سوراخ ها امری نادر می باشد.
متوسط (با قطر ۳ تا ۶ میلی متر): این نوع سوراخ های بین بطنی نیز علائم خاصی ایجاد نمی کنند.
علائم بیماری قلبی مادرزادی در نوزادان (VSD)
از آنجا که در این حالت فشار بالاتری در سمت چپ قلب وجود دارد، اجازه می دهد تا خون اکسیژن دار از طریق این سوراخ از سمت چپ به سمت راست قلب جریان یابد و علاوه بر جریان طبیعی به ریه ها باز می گردد.
میزان جریان خون از بطن سمت چپ به راست به اندازه سوراخ و فشار بین بطن بستگی دارد. به عبارت دیگر، بالاترین میزان جریان به معنی فشار بیشتر بر روی قلب است. جریان خون غیر طبیعی مسئول سوفلی است که ممکن است شنیده شود.
به طور کلی بیماران با نقص مادرزادی قلبی VSD کوچک، علائم خاصی نشان نخواهند داد (آنها بدون علامت هستند) و مشکل ممکن است تنها زمانی پیدا گردد که یک سوفل پس از معاینات معمول قلب شنیده شود.
بیماران با نقص قلبی مادرزادی VSD متوسط ممکن است به سرعت نفس بکشند که نشان از وزن گیری کم و آهسته غذا خوردن می باشد. این کودکان همچنین بسیار بیشتر مستعد ابتلا به عفونت های قفسه سینه می باشند و زمانیکه سوراخ بزرگ است انتظار بیشتری به این شرایط می رود.
برای درمان نقص دیواره بین بطنی VSD با سوراخ متوسط یا بزرگ نیاز به درمان با دیورتیک ها برای کنترل احتباس مایعات و نیز کاهش حجم خون در گردش خون است. همچنین، مواد با کالری بالا یا لوله تغذیه کننده نیز ممکن است لازم باشد.
بسیاری از VSD ها خود به خود بسته خواهند شد و یا بسیار کوچکتر است، بنابراین از یک عمل طبیعی برای یک کودک با بیماری قلبی نقص دیواره بین بطنی VSD کوچک و یا متوسط دست کشیده شده و قبل از تصمیم گیری به عمل جراحی، نظارت دقیق بر وضعیت او صورت خواهد گرفت.
اگر اختلال رشد با وجود دارو و یا نگرانی در مورد افزایش فشار خون ریوی وجود داشته باشد، جراحی ممکن است لازم باشد. اگر یک VSD بزرگ موجود باشد، جراحی تقریبا همیشه توصیه می شود.
درمان بیماری های مادرزادی قلب vsd
VSD شایع ترین بیماری مادرزادی قلب است، البته در صورتی که MVP و دریچه ی آئورت دو لتی را کنار بگذاریم، چرا که این دو از VSD شایع ترند.
VSD چون اکثرا بسته می شود ضرورتا نیاز به جراحی ندارد. جراحی در مواردی انجام می شود که بیمار شنت بیش از ۲ به ۱ یا هیپرتانسیون پولمونر داشته باشد. در سندرم آیزن منگر نمی توان VSD را جراحی و ترمیم کرد.
بیماران دچار VSD و ASD اگر به دلیل هیپرتانسیون پولمونر شدید دچار معکوس شدن جهت شانت شدند، سندروم آیزن منگر در نظر گرفته می شود. در این موارد نمی توان جراحی ترمیمی انجام داد، اما اگر هیپرتانسیون پولمونر به تنهایی ذکر شد (نه هیپرتانسیون پولمونر شدید) اندیکاسیون جراحی وجود دارد.
یکی از روش های جراحی VSD روش ترانس کاتتر از راه پوست می باشد. این روش ممکن است باعث ایجاد عوارضی مثل مشکلات هدایت کاتتر و آسیب رساندن به بافت ها و رگ های خونی شود. بر اساس مطالعه ای که روی ۴۳۰ بیمار (که تحت عمل بستن سوراخ بین بطنی به کمک ترانس کاتتر از راه پوست قرار گرفته اند) صورت گرفت، درصد موفقیت این عمل حدود ۹۵% ارزیابی شده است.
اگر میخواهید درباره بیماری های مادرزادی قلب بیشتر بدانید مقاله تفاوت pfo و asd را بخوانید.
آیا امکان بسته شدن VSD در جنین وجود دارد؟
شما و متخصص زنان نیازی به تغییر برنامه های بارداری به دلیل ایجاد این مساله، نخواهید داشت؛ زیرا VSD های کوچک معمولاً نیازی به درمان نداشته و حتی ممکن است قبل از به دنیا آمدن نوزاد بسته شوند. بنابراین، یک VSD کوچک نباید باعث نگرانی و استرس شما در دوران بارداری یا زایمان گردد.
آیا VSD یک مشکل جدی است؟
VSD در بزرگسالان ممکن است عوارضی نادر اما جدی (مانند حمله قلبی) ایجاد کند. این سوراخ ها مادرزادی نبوده و در طول زندگی فرد شکل می گیرند.
برای تعیین وقت بر روی نوبت دهی اینترنتی کلیک کنید.
دکتر محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق و فوق تخصص آنژیوپلاستی
دکتر قلب در تهران