توزیع مناسب کل کربوهیدرات های دریافتی در طول روز یکی از راه های مناسب جهت کنترل قند خون می باشد. اما ببینیم علت بالا رفتن ناگهانی قند خون چیست و یا مصرف چه غذایی باعث بالا رفتن و یا نوسان ناگهانی قند خون ما میشود…
۱۵ علت بالا رفتن ناگهانی قند خون
برخی از افراد شاخص گلیسمی مواد غذایی مصرفی خود را پایش می کنند که نشان دهنده اثر هر کدام از مواد غذایی بر روی افزایش قند خون می باشد. شاخص گلیسمی غلات کامل و حبوبات نسبت به نان سفید و ماکارونی معمولی پایین تر است. آبمیوه نسبت به میوه کامل شاخص گلیسمی بالاتری را دارد. در صورتی که می خواهید غذایی با شاخص گلیسمی بالا مصرف کنید بهتر است که آن را با یک غذای با شاخص گلیسمی پایین همراه کنید تا کنترل قند خون شما راحت تر باشد.
1_ مصرف قند و شکر
در صورتی که به شیرینی جات علاقمند هستید، نا امید نشوید. لازم نیست که مصرفش را برای همیشه کنار بگذارید. با اینکه اثر قندها بر روی افزایش سطح قند خون بسیار سریع تر از کربوهیدرات ها، می باشد اما متخصصین بیان می کنند که مقدار کل کربوهیدرات دریافتی اهمیت بیشتری داشته و بهتر است اندازه های کوچک انتخاب شده و به مقدار کل کربوهیدرات و کالری دریافتی توجه شود.
2_ هورمون های زنانه
زمانی که هورمون های زنانه تغییر می کند، سطح قند خون نیز به دنبال آن تغییر می یابد. برای درک بهتر اثر سیکل قاعدگی بر قند خون بهتر است خانم های دیابتی، قند خون خود را به مدت یک ماه اندازه گرفته و ثبت نمایند. تغییر هورمون ها در دوران یائسگی نیز، کنترل قند خون را مشکل تر می کند. در ارتباط با فواید و خطرات درمان جایگزینی با هورمون ها در دوران یائسگی بیماران باید با پزشک خود مشورت کنند.
3_ گرما
گرما، کنترل قند خون را مشکل می کند بنابراین در فصل تابستان به ویژه در روزهای خیلی گرم بهتر است بیماران دیابتی در منزل بمانند و از وسایل سرمایشی استفاده نمایند. بهتر است قند خون بیمار به صورت دوره ای اندازه گیری و برای جلوگیری از دهیدراسیون، آب کافی نوشیده شود. باید توجه داشت که داروها، گلوکومتر و نوارهای اندازه گیری قند خون می توانند تحت تأثیر گرما قرار بگیرند، پس بهتر است آنها را در معرض گرما قرار داده نشوند.
4_ الکل
نوشیدنی های الکلی حاوی مقادیر زیادی انرژی هستند و در ابتدا قند خون بیماران دیابتی را بالا برده ولی پس از گذشت ۱۲ ساعت از نوشیدن ممکن است قند خون بیمار افت نماید. انجمن دیابت آمریکا دریافت بیشتر از یک سروینگ الکل در زنان و دو سروینگ الکل در مردان را توصیه نمی کند. هر سروینگ شامل پنج اونس شراب قرمز، دوازده اونس آبجو و یا نیم اونس لیکوئر می باشد.
5_ ورزش کردن
6_ قرص های جلوگیری از بارداری
مصرف داروهای پیشگیری کننده از بارداری که حاوی استروژن باشند، بر پاسخ بدن به انسولین اثر گذار هستند. اگرچه مصرف داروهای ضد بارداری برای زنان مبتلا به دیابت بی خطر و ایمن است. انجمن دیابت آمریکا مصرف همزمان این داروها را با نورژستیمات و استروژن های سنتتیک توصیه می کند. این انجمن بیان کرده است که آمپول ها و استفاده از روش هایی مثل آ.یو.دی برای زنان مبتلا به دیابت بی خطر بوده، اگر چه، ممکن است بر سطح قند خون آنان اثر گذار باشد.
7_ داروهای سرما خوردگی
داروهای ضد احتقانی که حاوی فنیل اِفرین و یا سودوافدرین هستند می توانند باعث افزایش قند خون شوند. همچنین گاهی داروهای سرماخوردگی حاوی قند یا الکل می باشند. با وجود این محتوای قند آنها اندک است اما بهتر است از محصولات فاقد قند و الکل استفاده شود. آنتی هیستامین ها در تغییر سطح قند خون اثر ندارند. پیش از اقدام به خرید داروهای بدون نسخه از داروساز و پزشک در خصوص اثرات احتمالی آنها سؤال نمایید.
8_استروئیدها و داروهای دیورتیک
کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزولون، از جمله دسته های بزرگ دارویی هستند که قند خون را افزایش می دهند و در برخی از افراد حتی بروز دیابت را تحریک می نمایند. استروئیدها در درمان آرتریت، بثورات جلدی، آسم و …. تجویز می شوند. داروهای دیورتیک در درمان پرفشاری خون کاربرد دارند و اگر به دیابت نیز مبتلا باشید می توانند سبب افزایش قند خون شوند. برخی از داروهای ضد افسردگی نیز ممکن است سبب افزایش و یا کاهش سطح قند خون شوند.
9_ افزایش قند خون با مصرف میوه های خشک
میوه ها انتخاب های سالمی هستند اما باید بدانید که در هر سروینگ از میوه های خشک مقدار کربوهیدرات بیشتری وجود دارد. کربوهیدرات ۲ قاشق غذاخوری کشمش یا توت خشک با یک برش میوه کوچک برابری می کند. هر سه عدد خرما حدود ۱۵ گرم کربوهیدرات دارد.
10_ نوشیدنی های ورزشی
نوشیدنی های ورزشی به جهت تأمین مایعات و بازیابی ذخایر آب بدن مطلوب هستند اما برخی از آنها حاوی مقادیر زیادی شکر می باشند. در فعالیت های ورزشی کمتر از یک ساعت، آب به تنهایی نیازهای بدن را تأمین می کند. اما در فعالیت های شدیدتر و طولانی تر، نوشیدنی ورزشی مناسب تر می باشند. به صورت کلی بهتر است مقادیر کالری، کربوهیدرات و املاح نوشیدنی ها را با پزشک خود در میان بگذارید تا بهترین نوع آن را برای شما تعیین شود.
11_ مصرف شیرینی جات
تفاوت میان مصرف یک برش نان سفید و شیرینی خمیری چیست؟ شیرینی ها سرشار از کالری و کربوهیدرات می باشند و میزان کربوهیدرات آنها بیشتر از یک برش نان می باشد. هنگامی که هوس شیرینی کردید بهتر است انواع کوچک را انتخاب نمایید. برخی از مواد غذایی بیش از تصور شما، قند خون را افزایش می دهند. جهت انتخاب جایگزین های مناسب تر با پزشک خود مشورت نمایید.
12_ استرس کاری
استرس کاری، احساس ناراحتی و یا ضعف عوارض زیادی در پی خواهند داشت. هنگامی که شما تحت استرس قرار می گیرید، بدن هورمونهایی ترشح می کند که سبب افزایش قند خون می گردد. این مساله در افراد دیابت نوع ۲ شایع تر از مبتلایان به دیابت نوع ۱ است. سعی کنید با تنفس عمیق و نرمش آرامش خود را حفظ کنید. در صورت امکان شرایطی که سبب احساس استرس در شما می شود را تغییر دهید.
13_ غذاهای بدون قند
بسیاری از غذاهایی که دارای برچسب «بدون قند» هستند، در صورت مصرف، قند خون را افزایش می دهند. چرا؟ به علت این که این مواد غذایی همچنین، محتوی مقادیری از کربوهیدرات ناشی از نشاسته، چربی و فیبر می باشند. قبل از خرید، مقدار کل کربوهیدرات نشان داده شده بر روی برچسب را بررسی کنید. در ضمن حتما به قندهای الکلی مانند سوربیتول و زایلیتول نیز توجه کنید. این قندها نیز باعث افزایش شیرینی مواد غذایی با مقادیر کربوهیدرات کمتر از قند (سوکروز) می شوند اما با این وجود، همچنان محتوی کربوهیدرات آنها برای افزایش سطح قند خون کافی می باشد.
14_ مصرف غذاهای چرب
هنگامی که به مصرف گوشت گوساله کنجدی و یا مرغ ترش یا شیرین پناه می برید، باید در جریان باشید که تنها برنج سفید نیست که منجر به اختلالات قند خون می شود. مصرف غذاهایی که محتوی مقادیر چربی بالایی هستند همچنین می توانند مدت زمان طولانی تری قند خون را بالا نگه دارند. این موضوع برای پیتزا، سیب زمینی سرخ کرده و سایر غذاهایی که محتوی کربوهیدرات و چربی بالا می باشند، همین گونه است. قند خونتان را حدود دو ساعت پس از صرف غذا اندازه بگیرید تا به این مساله پی ببرید.
15_ سرماخوردگی شدید
در شرایط مقابله بدن با بیماری ها، قند خون افزایش پیدا می کند. به جهت تأمین آب بدن مقادیر زیادی آب و مایعات بنوشید. در صورت ابتلا به اسهال یا استفراغ بیش از دو ساعت و یا اگر پس از دو روز بیماری، بهبود پیدا نکردید به پزشک مراجعه نمایید. البته به این نکته هم توجه داشته باشید که مصرف برخی از داروها از جمله آنتی بیوتیک ها و ضد احتقان هایی که جهت رفع گرفتگی سینوس ها استفاده می شوند، بر قند خون اثر می گذارند.
راهکار هایی برای کاهش قند خون
ببینیم چند راهکار طبیعی و خانگی برای برای کاهش قند خون…
1_ خانه داری و انجام کارهای خانه
نظافت منزل یا کارهای باغبانی مثل چمن زنی برای مبتلایان به دیابت مفید است، چرا که در کاهش قند خون آنها کمک کننده است. بسیاری از کارهایی که در منزل انجام می دهیم به عنوان فعالیت هایی با شدت متوسط در نظر گرفته می شوند که فواید بسیاری نیز برای سلامتی بدن دارند. علاوه بر این کارها با کمی پیاده روی و یا پارک کردن اتومبیل خود کمی دورتر از محل کار و پیاده رفتن بخشی از مسیر می توانیم فعالیت بدنی روزانه خود را افزایش دهیم.
2_ مصرف ماست موثر کاهش در قند خون
برخی از مواد غذایی مانند ماست حاوی باکتری های مفیدی هستند که، پروبیوتیک نامیده می شوند. این مواد به بهبود سیسم هضمی بدن و کنترل قند خون کمک می کنند. البته برخی از انواع ماست حاوی شکر افزوده و یا میوه هستند که باید به محتوی کربوهیدرات آنها دقت نماییم. ماست ساده و یا کم چرب بهترین گزینه جهت انتخاب ما است.
3_ رژیم گیاهخواری مطلق
مبتلایان به دیابت نوع دو که به رژیم گیاهخواری مطلق روی آورده اند و یا رژیم آنها کاملاً مبتنی بر سبزیجات بوده، کنترل قند خون بهتری داشته اند و نیاز کمتری به انسولین پیدا کردند. افزایش فیبر دریافتی از حبوبات و غلات کامل با کاهش سرعت هضم و جذب قندها می تواند نقش مؤثری در کنترل قند خون داشته باشد. البته جهت تأیید اثر رژیم گیاهخواری در دیابت به تحقیقات بیشتری نیاز داریم. بهتر است پیش از اِعمال تغییرات اساسی در رژیم غذایی با پزشکتان مشورت نمایید.
4_ کاهش قند خون با مصرف دارچین
افزودن اندکی دارچین به غذا سبب بهتر شدن طعم آن بدون اضافه شدن نمک، کالری و کربوهیدرات می شود. در برخی از مطالعات مشاهده شده که دارچین می تواند توانایی بدن در استفاده از انسولین را بهبود بخشیده و در نتیجه به بهبود قند خون افراد مبتلا به دیابت نوع دو کمک نماید. البته جهت تأیید نتایج این مطالعات و مصرف در دوزهای بالا نیاز به تحقیقات بیشتری می باشد.
