درد ریه اغلب هنگام دم و بازدم، در یک یا هر دو طرف قفسه سینه احساس می شود. درد ریه معمولا از داخل ریه ها نمی آید، زیرا گیرنده های درد بسیار کمی در ریه ها وجود دارند. در عوض، این درد ممکن است از پوشش داخلی ریه‌ها که گیرنده‌های درد در انجا حضور دارند، ایجاد شود.
درد ریه به کجا می زند؟
ریه ها در دو طرف حفره قفسه سینه قرار دارند، بنابراین اگر یک طرف احساس درد بیشتری نسبت به طرف دیگر داشته باشد، می تواند به این معنی باشد که مشکلی در آن ریه یا ساختارهای اطراف آن وجود دارد. بسته به علت آسیب ریه، علائم می تواند خفیف یا شدید باشد. به دنبال این علائم هشدار دهنده باشید: رنگ آبی در اطراف ناخن ها و لب ها، که به معنی کمبود اکسیژن در خون است. درد قفسه سینه، اغلب هنگام استنشاق نیز می تواند نشانه ی آسیب ناشی از ریه باشد.
درد ریه سمت چپ
ریه های ما گیرنده های درد کمی دارند، به این معنی که درد در ریه ها معمولا در جای دیگری از بدن شروع می شود. علل احتمالی درد در سمت چپ ریه یا قفسه سینه هنگام تنفس عبارتند از: کوتوکندریت و پنوموتوراکس. با این حال، برخی از شرایط مرتبط با ریه می تواند منجر به درد در ریه چپ شود. قفسه سینه شامل چندین اندام حیاتی از جمله قلب و ریه است. به همین دلیل، ممکن است نگران علت آن باشد. در ادامه به برخی از علل بالقوه درد ریه نگاهی می اندازیم.
علت درد ریه چیست؟
در زیر نمونه هایی از برخی از علل شایع درد ریه از جمله درد ریه چپ آورده شده است:
آسم
درد ریه چپ ممکن است ناشی از آسم باشد. آسم شرایطی است که باعث التهاب راه های هوایی و تحریک پذیری ریه می شود که فرد را مستعد خس خس سینه و تنگی نفس می کند. سرفه مزمن و خس خس سینه مرتبط با آسم می تواند باعث احساس سفتی قفسه سینه شود. به طور معمول، این باعث می شود که قفسه سینه فرد در هر دو طرف سفت شود، نه فقط سمت چپ.
کوستوکندریت
کوستوکندریت التهاب بافت همبند است که دنده های فرد را به استخوان سینه می پیوندد. کوستوکندریت می تواند باعث ایجاد دردی شبیه درد قفسه سینه شود که می تواند یک طرفه باشد.
هایپرونتیلاسیون
هیپرونتیلاسیون یا تنفس سریع می تواند نتیجه بیماری یا حملات پانیک باشد. این وضعیت می تواند بر تعادل طبیعی بین دی اکسید کربن و اکسیژن داخل بدن تأثیر بگذارد.
یکی از علائم اولیه هایپرونتیلاسیون درد قفسه سینه است. همچنین ممکن است فرد دچار سرگیجه، سردرد و مشکل در تمرکز شود.
سرطان ریه
سرطان ریه معمولاً در ابتدا علائمی ایجاد نمی کند. با گسترش سرطان ریه، فرد ممکن است بدون هیچ دلیل مشخصی متوجه علائمی مانند سرفه مزمن، تنگی نفس و احساس خستگی یا ضعف شود.
پنوموتوراکس
پنوموتوراکس زمانی است که یک قسمت یا تمام ریه فرو می ریزد. این می تواند باعث درد ناگهانی و قابل توجه قفسه سینه در سمت آسیب دیده قفسه سینه شود.
پنوموتوراکس می تواند به طور ناگهانی یا پس از آسیب یا بیماری رخ دهد.
پلورال افیوژن
پلورال افیوژن وضعیتی است که در آن مایع اضافی در داخل پوشش ریه که به عنوان فضای پلور شناخته می شود، جمع می شود. این تجمع می تواند باعث مشکل در تنفس و همچنین ناراحتی در سمت آسیب دیده شود که می تواند سمت چپ باشد.
پلوریت
این وضعیت زمانی رخ می دهد که دو غشای دیواره قفسه سینه ملتهب می شوند. هنگامی که آنها به یکدیگر ساییده می شوند، درد و تنگی نفس ایجاد می شود.
هنگامی که فردی مبتلا به پلوریت است، پزشک آزمایش های مختلفی را برای یافتن علت آن انجام می دهد. علت می تواند عفونت ویروسی، ضربه یا لوپوس باشد که یک اختلال خود ایمنی است که به بافت ها و اندام های فرد حمله می کند.
ذات الریه
پنومونی وضعیتی است که در آن فرد یک عفونت تنفسی شدید را تجربه می کند که می تواند یک یا هر دو ریه را درگیر کند. اگر ذات الریه ریه چپ را تحت تاثیر قرار دهد.
ریه کجاست
ریه های شما در قفسه سینه، قرار دارند. قفسه ی سینه نام فضایی است که ریه ها و سایر اندام مانند: قلب و… را در خود جای داده است. ریه های شما روی ماهیچه ای به نام دیافراگم قرار می گیرند.
چه بیماری های می توانند به احساس درد ریه منجر شوند؟
قبل از اشاره به اینکه چه بیماری هایی می توانند درد ریه بدهند، باید به این موضوع اشاره کنیم که به طور کلی بیماری های درگیر کننده ی ریه عموما با تنگی نفس تظاهر می کنند و درد، مشخصه ی بارز در بیماری های ریوی نیست. یعنی بر خلاف بیماری های گوارشی و قلبی که در آنها درد، اصلی ترین تظاهر بروز بیماری و مشکل است، در بیماری های ریوی، تنگی نفس یا سرفه هستند که نشانگر بروز بیماری می باشند.
در بین بیماری های ریوی، بیماری های نظیر آسم و آلرژی های شدید و هم چنین بیماری های مزمن تنفسی (COPD) در موارد بسیار شدید، می توانند به خاطر فشاری که به عضلات جداره ی قفسه ی سینه وارد می کنند، باعث احساس دردی پراکنده شوند. هم چنین در مواردی که پرده های دور ریه (پرده های پلور) به هر دلیلی ملتهب شوند نیز ممکن است درد ریه احساس شود. البته اینکه این درد کجا احساس می شود بستگی به این دارد که کدام قسمت از پرده ی ریه درگیر شده باشد (یعنی هم سمت چپ هم سمت راست ممکن است این دردها حس شوند).
اما دو بیماری ریوی هستند که بر خلاف سایرین بیشتر با درد بروز می کنند. یکی از آنها، بیماری آمبولی ریه است که به خصوص در مواردی که آمبولی کوچک باشد و عروق ریز ریوی را درگیر کند، می تواند با دردهای قفسه ی سینه، همراهی داشته باشد که در این موارد مجددا محل درد، بستگی به محل تشکیل آمبولی (لخته) دارد ولی عموما به صورت نقطه ای و دردی با ماهیت تیز است.
مورد دومی که می تواند با بروز دردهای ریوی همراه باشد، بیماری به نام پنوموتوراکس است که در آن به طور ناگهانی پرده ی دور ریه سوراخ می شود که با دردی شدیدی همراه است. این بیماری نادر، عموما در افراد جوان رخ می دهد و به طور ناگهانی نیز پدید می آید. این بیماری با دردهای پراکنده ی قفسه ی سینه همراه است و به طور ناگهانی هم شروع می شوند.
دردهای ریوی چگونه تشخیص داده می شوند؟
مثل هر درد دیگری در قفسه ی سینه مهم ترین نکته مراجعه ی به موقع به پزشک است. بررسی اولیه ی پزشکی شامل معاینه و شرح حال و اخذ نوار قلب است. اگر مسایل قلبی رد شوند ممکن است پزشک بر اساس سوالاتی که از شما می پرسد، به بروز بیماری های ریوی شک کند. در این صورت سمع ریه و گرفتن عکس قفسه ی سینه می تواند به تشخیص پزشک کمک کند. معمولن بیماری هایی مثل آسم یا بیماری های تنفسی مزمن، بر اساس شرح حال بیمار و بررسی سوابق قبلی به راحتی قابل تشخیص هستند.
در مورد آمبولی ریه نیز شرح حال و سابقه ی بروز لخته در پا (DVT) یا سابقه ی سفرهای طولانی و بی حرکتی های طولانی مدت و جراحی های اخیر می توانند در تشخیص این بیماری کمک کنند و بنابراین شرح حال پزشک در این شرایط بسیار مهم است. در مورد بیماری پنوموتوراکس نیز دردهای ناگهانی به خصوص در افراد جوان بلند قد، یک کلید تشخیصی مهم است که معمولا هم با اخذ عکس ساده ی قفسه ی سینه می توان به این تشخیص رسید.
درمان دردهای ریوی چگونه است؟
معمولا نکته ی اصلی در درمان این دردها این است که نوع درمان بستگی به علت بیماری دارد. در مواردی مثل بیماری های آسم و بیماری های تنفسی مزمن (COPD) استفاده از اسپری می تواند کمک کننده باشد. درمان پنومونی و عفونت های ریوی نیز استفاده از آنتی بیوتیک ها است. در مورد درمان آمبولی ریه استفاده از داروهای رقیق کننده ی خون و ضد لخته هستند که می توانند به بهبود علایم کمک کنند. پنوموتوراکس نیز بیماری است که نیازمند رسیدگی فوری است و در برخی موارد شاید حتی نیاز به استفاده از روش های جراحی برای درمان آن باشد.
به طور کل مهمترین نکته رسیدگی به موقع به هر گونه علامت در قفسه ی سینه است. هر علامتی در قفسه ی سینه هر چقدر کوچک و خفیف نیز نیازمند رسیدگی فوری از جانب پزشک متخصص است.
دکتر محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق
