آمبولی ریوی زمانی رخ می دهد که لخته خون حرکت کرده و از طریق قلب به سمت ریه فرستاده شود.

یکی از شایعترین مشکلاتی که پزشکان در کلینیک با آن مواجه هستند لخته شدن خون در اندام ها بخصوص پا است. بنا به دلایلی مانند نشستن طولانی مدت در پروازهای هوایی، بستری بودن پس از اعمال جراحی، مصرف قرص های ضد بارداری، سرطان ، شکستگی استخوان ها و… شانس ایجاد لخته در پا افزایش می یابد.

اغلب بیماران شکایت از تورم یکطرفه پا دارند.

نتیجه گیری: چنانچه دچار تورم یکطرفه در دست و یا پا شدید سریعا به پزشک مراجعه نمایید.

روش تشخیص: با استفاده از سونوگرافی داپلر ورید مورد نظر میتوان به تشخیص رسید.

آمبولی ریوی

چنانچه لخته حرکت کرده و از طریق قلب به سمت ریه فرستاده شود ، آمبولی ریه نامیده می شود. تظاهرات آمبولی ریوی بر اساس حجم لخته وارد شده به ریه ممکن است بسیار خفیف و یا در صورت بزرگی لخته با تنگی نفس شدید ناگهانی بروز نماید.

درمان آمبولی ریوی

بر اساس حجم لخته ،پزشک تصمیم گیری مینماید. درمان لخته بزرگ که مخل حیات میباشد انجام جراحی و خارج کردن لخته است. در موارد متوسط از داروهایی استفاده میکنیم که توان حل کردن لخته را دارند. در موارد کوچک درمانهای نگهدارنده و علامتی کاربرد دارند.

درمان طولانی مدت آمبولی ریوی

برای جلوگیری از ایجاد لخته جدید از قرص وارفارین استفاده می شود. وارفارین روی کبد اثر کرده و از تشکیل عوامل انعقادی جلوگیری می نماید. مدت  زمان مصرف وارفارین بر اساس تشخیص پزشک حداقل سه ماه و گاهی مادام العمر خواهد بود.

شرح حال یک بیمار دچار آمبولی ریوی

چند روز پیش همکاران بخش قلب اطلاع دادند خانم جوانی که بعلت تنگی نفس در بخش بستری شده بطور ناگهانی دچار تشدید تنگی نفس و کاهش شدید فشار خون شده است.
بیمار خانم ۴٠ساله که از چهار ساعت قبل از مراحعه به بیمارستان دچار تنگی نفس با شروع ناگهانی شده است. بر بالین او حاضر شدم ، متاسفانه اصلا حال خوبی نداشت به همین جهت گروه کُد احیا قلبی ریوی راسریعا احضار کردم. آمبولی ریوی شیوع فراوانی دارد. در اغلب موارد بنا به دلایل متفاوت لخته خون در وریدهای اندام تحتانی تشکیل می شود.

علل متفاوتی برای ایجاد لخته معرفی شده است که از آنجمله میتوان به بستری بودن طولانی مدت ، مصرف داروهای ضد بارداری، مسافرتهای طولانی و عدم تحرک برای چندین ساعت و وجود سرطان در یک عضو را نام برد. بیماران دچار لخته پا اغلب با تورم یک طرفه پا به مراکز درمانی مراجعه می نمایند.

نکته مهم آنست که تورم پا بخصوص اگر یک طرفه باشد جدی گرفته شود. پس از تشکیل لخته در وریدهای پا امکان حرکت لخته وجود دارد. لخته ممکن است از جای خود کَنده شده و در ابتدا وارد قاب شده و از طریق قلب وارد شریان ریوی شود. بر اساس حجم لخته وارد شده به ریه علایم آمبولی ریوی متفاوت است. چنانچه لخته کوچک باشد به انتهای سریان ریوی رسیده و علاوه بر تنگی نفس تاحدودی باعث درد سینه نیز می شود.

اگر لخته بزرگ باشد در تنه اصلی شریان ریه گیر افتاده و شرایط مخاطره آمیز و  مخل حیات مانند تنگی نفس شدید و کاهش فشار خون و نهایتا ایست قلبی عارض می شود. در این بیماران باید سریعا پزشک به هر نحو ممکن چه با دارو با از طریق جراحی و یا از طریق کارهای مداخله ای مسیر عبور خون را باز نماید.

بیمار جوان فوق الذکر سریعا به بخش آنژیوگرافی منتقل گردید. از طریق ورید کشاله ران وارد فضای قلب و نهایتا شریان ریوی شدیم. تقریبا بلافاصله پس از بیرون کشیدن لخته، فشار خون بیمار اصلاح شد. خوشبختانه در حال حاضر شرایط عمومی بیمار رضایت بخش است.

به امید شفای همه بیماران

برای تعیین وقت بر روی نوبت دهی اینترنتی کلیک کنید.

دکتر محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق و فوق تخصص آنژیوپلاستی

دکتر قلب در تهران