سیگار یکی از عوامل مضر سلامت انسان ها در جهان محسوب می شود تا جایی که از جمله مضرات سیگار کشیدن می توان به بیماری های قلب و عروقی، بیماری های تنفسی ریوی و سرطان ریه اشاره داشت.

 اغلب افراد سیگاری بین ۴۴-۲۵ سال دارند. هر چه سن بالا تر برود و تعداد سیگار مصرفی بیشتر باشد، عوارض سیگار کشیدن روی قلب بیشتر می شود. استفاده ۲-۱ نخ سیگار هم می تواند باعث افزایش خطر گرفتگی رگ های قلب شود. مصرف سیگار می تواند باعث گرفتگی عروق محیطی و آنوریسم آئورت نیز شود. افراد غیر سیگاری در معرض دود سیگار نیز در معرض سکته قلبی و مغزی قرار دارند.

ارتباط میان سیگار و بیماری های قلب و عروق چیست؟

سیگار با چندین مکانیسم باعث انسداد عروق قلب می شود: افزایش فشار خون، کم شدن خون رسانی به قلب، افزایش روند آترواسکلروزین و اثرات سو آن بر روی چربی LDL خون

سیگار جزء عوامل خطر اصلی آترواسکلروزین یا تصلب شرایین ( رسوب چربی داخل شریان ها) است. در آترواسکلروزیس به علت رسوب چربی داخل جداره شریان ها، حفره وسط شریان کوچک می شود و ضخامت جداره عروق نیز افزایش پیدا می کند و در مجموع جریان خون داخل شریان در رساندن اکسیژن به اندام ها کاهش می یابد. پس شریان های تغذیه کننده ی بافت قلب هم نازک می شوند و نهایتاً خون اکسیژن دار کمتری به قلب می رسد و این بخصوص در شرایط فعالیت بدنی شدید، تشدید می یابد.

چنانچه عدم رسیدن اکسیژن به قلب خیلی شدید شود، بیمار از درد سینه بخصوص هنگام فعالیت شاکی خواهد بود. زمانی که یک یا چندین رگ قلب دچار انسداد کامل شود، آسیب دائمی و سکته بخشی از قلب رخ خواهد داد.

در عروق محیطی مانند شریان های آئورت و شریان تغذیه کننده پا، عوارض سیگار بر روی این عروق نیز باعث انسداد آنها خواهد شد؛ پس خون اکسیژن دار دست و پاها کاهش می یابد. این بیماران از درد دست و پا و حملات کرامپ دردناک عضلات بخصوص هنگام راه رفتن شاکی هستند.

با افزایش مقدار سیگار کشیدن شانس حمله قلبی نیز افزایش می یابد. هیچ میزان امنی برای عدم درگیری عروق قلب وجود ندارد. هرچه زمان طولانی تری را فرد سیگار کشیده باشد شانس بیماری های قلب و عروق بیشتر خواهد بود. افرادی که روزانه یک پاکت می کشند شانس ۲ برابری جهت سکته قلبی نسبت به افراد غیر سیگاری دارند.

ارتباط میان سیگار و دارو های خوراکی ضد بارداری به وضوح مشخص شده است و شانس بیماری عروق قلب و اندام ها و سکته مغزی را چندین برابر افزایش می دهد.

آیا مضرات سیگار کشیدن از قلیان کمتر است؟

مضرات سیگار کشیدن چیست؟

۱- کاهش اکسیژن رسانی به قلب و سایر اندام ها

۲- کاهش ظرفیت فعالیت

۳- کاهش چربی خون HDL

۴- افزایش فشار خون و ضربان قلب

۵- تخریب سلول های عروق قلبی

۶- افزایش گرفتگی عروق قلب و افزایش شانس سکته قلبی

۷- افزایش شانس گرفتگی عروق پا

۸- افزایش شانس سرطان ریه، حنجره و گلو

۹- افزایش شانس دیابت

۱۰- افزایش شانس انعقاد خود بخود خون

۱۱- افزایش شانس گرفتگی عروق بعد جراحی قلب باز

اگرچه با ترک سیگار اثرات سوء آن روی قلب به شدت کاهش می یابد ولی روی کاسه ریه، پانکراس و معده برابر سال های طولانی باقی می ماند.

عوارض سیگار کشیدن در خانم ها

مصرف سیگار امروزه در میان خانم ها در حال افزایش است. خانم ها به اندازه مردان در معرض خطرات و عوارض سیگار قرار دارند. خانم های سیگاری که همزمان قرص جلوگیری از بارداری مصرف می کنند، شدیدا در معرض گرفتگی زودرس عروق قلب و مغز هستند. سیگار کشیدن در خانم های دیابتی هم خطرناک است.

فواید ترک سیگار چیست؟

شانس حوادث قلبی طی ۲ سال اول پس از ترک سیگار ۵۰% کاهش می یابد. و این اثر بخصوص طی ماه های اول مشهود تر است.

طی ۵-۳ سال پس از ترک سیگار شانس بیماری های قلب و عروق و  طی ۵ تا ۱۵ سال شانس سکته مغزی مانند افراد غیر سیگاری می شود.

اگر سیگار کشیدن در محدوده ۳۹-۳۵ سالگی ترک شود، ۹-۶ سال به عمر آنها افزوده می شود. اگر در محدوده ۶۹-۶۵ سالگی ترک شود، ۴-۱ سال به عمر افراد افزوده می شود.

شانس مرگ و میر ناشی از حمله قلبی با ترک سیگار حداقل ۵۰% کاهش می یابد. ترک سیگار باعث کاهش فشار خون و کاهش شانس سکته مغزی می شود.

علاوه بر این شانس ابتلا به دیابت، سرطان ریه، سرطان حنجره و برونشیت مزمن نیز کم می شود.

جدیدترین روش ترک سیگار

راه های ساده ای هم برای ترک سیگار مفید هستند. حتی کاهش میزان مصرف هم می تواند مفید باشد خصوصا اگر همراه با تغییر شیوه زندگی مانند ورزش باشد.

استفاده از سیگار لایت نیز اثر کمی بر کاهش اثرات سو نیکونین بر روی قلب دارد. درمان داروئی موثر برای ترک سیگار مصرف بوپروپیون و وارنیکلین معرفی شده است.

برنامه WHO برای کاهش تقاضای تنباکو عبارتند از:

 – افزایش قیمت محصولات دخانی

– کمپین های ضد دخانیات

– ممنوع کردن تبلیغ دخانیات

– آگاه کردن مردم از مضرات سیگار

– افزایش مالیات بر دخانیات

ترک سیگار کار خیلی سختی نیست. تنها کافی ست که اراده کنید. در این راه کنار شما هستیم.

حهت مشاوره و مطرح کردن پرسش های خود روی لینک پرسش از دکتر کلیک کنید.

دکتر محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق و و فوق تخصص آنژیوگرافی