تفاوت کلسترول و چربی خون چیست؟

کلسترول و تری گلیسیرید خون از انواع چربی های خون هستند. اگر مقدار زیادی کالری مصرف کنید، تبدیل به چربی خون می شود و انرژی لازم را برای شما فراهم می کند. کلسترول سازنده سلول ها و هورمون ها می باشد. چربی خون و کلسترول در خون حل نمی شوند و با کمک پروتئین ها در حمل و نقل چربی ها دخالت می کنند.

افزایش چربی خون

مقدار زیاد چربی موجود در خون باعث سختی و سفتی رگ های خونی و سکته قبلی می گردد. این عارضه باعث بیماری های انسداد شریان و رگ می گردد. همچنین باعث بیماری سندرم متابولیک می گردد.

سندرم متابولیکی شامل: فشار خون بالا، قند خون بالا، تجمع چربی در شکم، مقدار کم کلسترول خوب (HDL) و مقدار زیاد چربی خون می باشد.

چه عواملی موجب افزایش چربی خون می گردند؟

* چاقی
* دیابت کنترل نشده
* کم کاری تیروئید
* بیماری کلیه و کبد
* افزایش مصرف کالری
* نوشیدن مشروبات الکلی

داروهایی که موجب افزایش چربی خون می شوند، عبارتند از:

– تاموکسیفن (داروی درمان کننده سرطان)
– استروئید
– بتابلوکرها
– دیورتیک ها
– استروژن
– ضد بارداری

در بسیاری از موارد دیده شده است که افزایش تری گلیسیرید خون ارثی می باشد.

علائم افزایش چربی خون

غالبا بدون علامت می باشد. اما اگر شما از نظر ژنتیکی دچار افزایش چربی خون باشید، زیر پوست تان، رسوب چربی به شکل لکه های زرد رنگی دیده می شود. این لکه های زرد به نام xanthomas خوانده می شود.

درمان دارویی چربی خون

اخیرا دارویی تحت عنوان رزوواستاتین در کشور عرضه شده که با استقبال بسیار خوب پزشکان مواجه شده است. اگرچه دارو تحت پوشش بیمه نیست اما بسیاری از بیماران در مورد تفاوت این دارو با سایر استاتین ها از پزشکان سوال می کنند.

داروهای خانواده استاتین برای کاهش چربی خون استفاده می شوند. وجه برتری رزوواستاتین این است که اثر آن بر کاهش چربی خون بالاتر است. همچنین در بالابردن چربی مفید خوب یا HDL نیز بهتر عمل می کند.
?رزوواستاتین بواسطه هیدروفیل بودن، نفوذ کمتر به عضله دارد و بهمین دلیل انتظار می رود مانند پراواستاتین عارضه میوپاتی با آن کمتر باشد که در بعضی مطالعات هم تایید شده است، لیکن در حال حاضر قطعیت ندارد.

?این دارو با سقف دوز ۴۰ میلی گرم روزانه تجویز می گردد.

?این دارو کمتر از سایر داروهای هم کلاس خود، توسط سیستم آنزیمی ۳A4 متابولیزه می شوند و لذا مجموعا تداخلات کمتری نسبت به سایر استاتینها دارد.

?با این وجود رزوواستاتین، از مسیر دیگری با داروهای مهارکننده پروتئاز تداخل دارد.

?همینطور سیکلوسپورین می تواند تا ۴-۳ برابر غلظتهای سرمی رزواستاتین را افزایش دهد و باید از مصرف همزمان اجتناب کرد یا در صورت مصرف همزمان، رزوواستاتین را با حداکثر دوز ۵ میلی گرم روزانه تجویز نمود.

?رزوواستاتین با مقادیر کمتری نسبت به سایر استاتینها، تاثیر معادل بر کاهش LDL دارد و مانند آتورواستاتین در کاهش تری گلیسرید از سایرین قویتر عمل می کند.

?اثر این دارو در افزایش HDL نسبت به سایرین بیشتر است.

?طبق نتایج یک مطالعه، این دارو تاثیر متوسطی درکاهش ریسک پنومونی داشته است.

اما از عوارض ناشایع در مصرف استاتین ها، می توان به دردهای عضلانی اشاره کرد که بواسطه صدمه دیدن تارهای عضلانی ایجاد می شوند. خوشبختانه میزان این عارضه در داروی رزوواستاتین کاهش پیدا کرده است. اما در مجوع باید مراقب بود چرا که گروه استاتین ها با بسیاری از داروها تداخل دارند و ممکن است غلظت خونی این داروها همزمان با مصرف این داروها به شدت افزایش پیدا کند.

چگونه چربی خون را پایین بیاوریم؟

مهم ترین منبع تری گلیسیرید خون چربی های موجود در غذا می باشد. بعد از خوردن غذا، کبد فرایند تولید آنها را فراهم می کند. مقدار کمی چربی در خون افراد سالم وجود دارد. اما اگر کالری زیادی مصرف کنید ( از منابع کربوهیدرات، چربی و یا پروتئین)، بدن کالری اضافی را به صورت تری گلیسیرید خون ذخیره می کند. این تری گلیسیرید ذخیره شده، همان چربی های بدن می باشد. بنابراین افراد چاق، دارای چربی خون زیادی هستند.

افزایش تری گلیسیرید خون غالبا در اثر چاقی ، نوشیدن مشروبات الکلی و یا دیابت بوجود می آید.

رژیم غذایی صحیح، به کاهش چربی خون کمک می کند.

۱- چربی های اشباع را نخورید، مثل غذاهای سرخ کردنی، شیرینی ها ، چربی گوشت، کره، مارگارین و روغن نباتی جامد

۲- از لبنیات کم چرب استفاده کنید.

۳- چربی های گوشت را جدا کنید.

۴- شکر، مواد غذایی شیرین و غذاهایی که از آرد سفید تهیه می شوند (مثل شیرینی ها و نان لواش) را از رژیم غذایی خود حذف کنید.

۵- غذای خود را با روغن کانولا، زیتون و یا ذرت بپزید.

۶- مطمئن باشید که در غذاهای فرآوری شده، هیچ گونه چربی اشباعی وجود ندارد.

۷- غذاهای فیبردار را زیاد مصرف کنید، مثل نان سبوس دار، حبوبات، جو، سبزی ها و میوه ها

۸- نوشیدنی های شیرین را مصرف نکنید، مثل انواع نوشابه، نوشیدنی های انرژی زا و آب میوه های صنعتی

۹- مشروبات الکلی را مصرف نکنید.

۱۰- پُرخوری نکنید. به یاد داشته باشید که مصرف زیاد کالری، موجب افزایش تری گلیسیرید خون می شود.

۱۱- اگر چاق هستید، وزن خود را کم کنید.

۱۲- ورزش و فعالیت بدنی روزانه را از یاد نبرید. حداقل روزی ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید.

۱۳- سیگار نکشید.

۱۴- کلسترول را کمتر مصرف کنید. غذاهای دارای کلسترول شامل: زرده تخم مرغ، لبنیات و منابع چربی های اشباع است.

۱۵- غذاهای دارای چربی امگا ۳ (مانند انواع ماهی و گردو) را زیاد مصرف کنید. پزشک ممکن است برای شما مکمل روغن ماهی و یا DHA را تجویز کند.

(DHA ، یک نوع اسید چرب امگا ۳ می باشد. DHA اسید چرب مهم در اسپرم، فسفولیپید مغز و شبکیه چشم می باشد. مصرف DHA با کاهش مقدار تری گلیسیرید خون، خطر بیماری قلبی را کم می کند. مقدار کم DHA،موجب بروز بیماری آلزایمر و سرطان میشود.)

منبع: بیمارستان بقیه الله