نوار قلب برای نظارت بر عملکرد قلب استفاده می شود. هر ضربان قلب شما با پالس الکتریکی آغاز می گردد که به طور معمول از سلول های ویژه ای در محفظه سمت راست بالای قلب منشا می گیرند. نوارقلب همچنین ECG یا EKG نیز نامیده می شود که سیگنال های الکتریکی انتقال یافته از قلب را ثبت می کنند.

پزشک می تواند از نوارقلب برای مشاهده الگوهای میان ضربانات قلبی و ریتم آن برای تشخیص شرایط مختلف قلب استفاده کند. نوار قلبی روشی غیر تهاجمی، تستی بدون درد با نتایج سریع است. پزشک ممکن است در مورد نتایج نوار قلب با شما در همان روز انجام تست و یا روز بعد آن صحبت کند.

چرا از بیمار نوار قلب  گرفته می شود؟

نوارقلب روش غیرتهاجمی بدون درد، برای تشخیص انواع بسیاری از مشکلات قلبی معمول است. پزشک ممکن است از نوار قلب برای تشخیص موارد زیر استفاده کند:

• بی نظمی در ریتم ضربان قلب (آریتمی)
• اگر شریان مسدود یا تنگ شده در قلب (بیماری عروق کرونر) باعث درد قفسه سینه یا حمله قلبی شوند
• مشکلات ساختاری حفره های قلب
• حمله قلبی گذشته
• چگونگی روند درمانی بیماری های قلبی، مانند ضربان ساز( پیس میکر ) در حال کار

اگر شما سابقه خانوادگی بیماری های قلبی دارید ، پزشک ممکن است نوارقلب را به عنوان یک تست غربالگری اولیه پیشنهاد دهد، حتی اگر شما هیچ علایمی نداشته باشید. معلوم نیست که چگونه الکترو کاردیوگرام ها در غربالگری افرادی که هیچ نشانه ای ندارند، کمک کننده هستند.

خطرات نوار قلب چیست؟

نوارقلب یک روش بی خطر است. شما ممکن است یک ناراحتی جزئی، شبیه به از برداشتن چسب پانسمان، زمانی که الکترود های ثبت کننده از قفسه سینه تان برداشته می شوند، احساس کنید. گاهی ممکن است بدن به نوار الکترود حساس باشد و سبب قرمزی یا تورم بر روی پوست شما شود.

در یک تست استرس ، در حالی که شما ورزش می کنید و یا بعد از مصرف داروهایی که اثراتی شبیه به فعالیت بدنی دارند، ECG یا نوار قلب برداشته می شود که ممکن است باعث ضربان قلب نامنظم یا به ندرت، یک حمله قلبی شوند . این عوارض جانبی توسط ورزش و یا دارو، نه خود ECG ایجاد می شوند.

هر گونه خطر برق گرفتگی در طول انجام نوارقلبی وجود ندارد. الکترودهای قرار داده شده بر روی بدن شما تنها فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می کنند. الکترودها برق را ساطع نمی کنند.

آمادگی بیمار برای انجام تست نوار قلب

آماده سازی ویژه ای لازم نیست. با این حال، پزشک در مورد داروها و یا مکمل های که مصرف می کنید، با شما صحبت خواهد کرد. برخی از داروها و مکمل ها ممکن است بر روی نتیجه نوار قلب شما تاثیر بگذارند.

نوارقلب می تواند در مطب پزشک یا بیمارستان انجام شود و اغلب توسط یک تکنسین اینکار صورت می گیرد. پس از تغییر به یک لباس بیمارستان، شما بر روی یک تخت بررسی دراز می کشید.

الکترودها که اغلب ۱۲ تا ۱۵ تا هستند، به دست ها، پاها و قفسه سینه متصل خواهند شد. الکترودها پدهای چسبنده اعمال شده با ژل یا نوار برای کمک به تشخیص و هدایت جریان الکتریکی قلب شما می باشد. اگر شما در قسمت های بدن خود که در آن الکترودها قرار داده خواهد شد، مو داشته باشید، تکنسین ممکن است برای چسبیدن صحیح الکترودها، مقداری از موها را بتراشد.

شما می توانید به طور معمول در طول انجام نوار قلب نفس بکشید. با این حال، اطمینان حاصل کنید که شما برای دراز کشیدن آماده هستید. حرکت کردن، صحبت کردن و یا تکان خوردن ممکن است بر روی نتایج تست الکتروکاردیوگرام شما تاثیر گذارد. نوار قلب استاندارد فقط چند دقیقه طول می کشد.

همانطور که شما بر روی تخت دراز کشیده اید، الکترودها پالس هایی را ثبت خواهند کرد که ضربان قلب شما را ایجاد می کنند. این پالس ها به شکل امواج بر روی نمایشگر رایانه ثبت و یا بر روی کاغذ چاپ می شوند. پزشک با مشاهده امواج حرکت های نرمال پالس ها را خواهد دید.

اگر شما یک بی نظمی ضربان قلب که گهگاه رخ می دهند داشته باشید، ممکن است فرآیند انجام نوار قلب یا ECG بیشتر از چند دقیقه زمان برد. در چنین شرایطی پزشک ممکن است انواع دیگری از ECG را توصیه کند که در ادامه معرفی شده اند.

– هولتر مانیتورینگ ضربان قلب

هولتر مانیتورینگ ضربان قلب به عنوان یک مانیتور ECG سیار شناخته می شود، یک مانیتور هولتر ریتم قلب شما را برای یک دوره ۲۴ ساعته ثبت می کند. سیم هایی از الکترود بر روی قفسه سینه به یک دستگاه ثبت کننده با باطری وارد شده و در جیب شما و یا بر روی یک تسمه یا بند حمل می گردند. در حالی که شما این مانیتور را می پوشید، تمام فعالیت ها و علائم خود را در طی روز یادداشت خواهید کرد. پزشک یادداشت های شما را با اطلاعات ثبت شده توسط دستگاه مقایسه کرده تا علت علایم شما را بفهمد.

– ثبت کننده رویداد

اگر علایم شما اغلب رخ نمی دهند، ممکن است پوشیدن یک دستگاه ثبت کننده رویداد به شما توصیه شود . این دستگاه شبیه به یک مانیتور هولتر است، اما اجازه می دهد تا شما ثبت ریتم قلب خود را تنها زمانی که علائم اتفاق می افتد، انجام دهید . شما می توانید یافته های ECG را از طریق خط تلفن برای پزشک خود ارسال کنید.

– تست ورزش

اگر مشکلات قلبی شما اغلب در طول ورزش رخ می دهد، پزشک ممکن است بخواهد در طول یک ECG شما بر روی تردمیل راه بروید و یا بر روی دوچرخه ثابتی پدال بزنید. این یک تست استرس یا تست ورزش نامیده می شود. اگر شما مبتلا به یک وضعیت پزشکی می باشید که برای شما راه رفتن را مشکل می کند، ممکن است به شما دارویی برای تقلید اثر ورزش بر قلبتان تزریق شود .

پس از انجام تست نوار قلب چه می شود؟

معمولا، پزشک قادر است به شما نتایج ECG تان را در همان روز انجام آن توضیح بدهد. اگر نوارقلبی شما طبیعی است، شما ممکن است به آزمایش دیگری نیاز نداشته باشید. اگر نتایج نشان دهنده وجود یک مشکل قلبی در شماست، شما ممکن است به تکرار ECG و یا سایر آزمایشات تشخیصی مانند اکوکاردیوگرافی نیاز داشته باشید. درمان بستگی به چیزی دارد که باعث ایجاد علائم و نشانه ها در شما می شود. شما می توانید فعالیت های عادی روزانه خود را پس از انجام نوار قلب از سر بگیرید.

تشخیص بیماری ها با خواندن نوار قلب توسط پزشک

داشتن یک ضربان قلب سریع ، آهسته و یا نامنظم سرنخ هایی در مورد بیماری قلبی به پزشک می دهد از جمله:

۱- ضربان قلب

به طور معمول، ضربان قلب را می توان با چک کردن نبض اندازه گیری کرد. اما اگر نبض به دشواری احساس می شود و یا برای شمارش دقیق خیلی سریع یا خیلی نامنظم است، نوار قلب یا ECG ممکن است کمک کننده باشد.

۲- ریتم قلب

نوار قلب می تواند به پزشکتان در شناسایی ضربان قلب غیر معمول سریع یا تاکی کاردی ، ضربان قلب کندتر از معمول یا برادی کاردی و بی نظمی های دیگر ریتم قلب یا آریتمی کمک کند. این شرایط ممکن است هنگامی رخ دهد که هر بخشی از سیستم الکتریکی قلب دچار اختلال در عملکرد شود. در موارد دیگر، داروها، مانند مسدود کننده های بتا همچون بتا بلوکرها ، داروهای روان گردان یا آمفتامین، می توانند آغاز کننده آریتمی باشند.

۳- حمله قلبی

نوار قلب، اغلب می تواند شواهدی از یک حمله قلبی در گذشته یا یک سکته قلبی در حال پیشرفت را نشان دهد. الگوهای موجود در ECG ممکن است نشان دهنده آسیب دیدن بخشی از عضله قلب و همچنین میزان آسیب باشند.

۴- خون و اکسیژن رسانی ناکافی به قلب

نوار قلب می تواند زمانی انجام شود که شما علائمی دارید و می تواند به پزشکتان در تعیین اینکه آیا درد قفسه سینه توسط کاهش جریان خون به عضله قلب از جمله درد قفسه سینه با آنژین ناپایدار ایجاد شده، کمک کننده باشد.

۵- ناهنجاری های ساختاری

نوار قلب می تواند سرنخ هایی در مورد بزرگ شدگی حفره ها و یا دیواره های قلب، نقایص قلبی و سایر مشکلات قلبی فراهم کند. اگر متخصص قلب و عروق هر گونه بی نظمی در ریتم قلب شما پیدا کرد، ممکن است دیگر روش های تشخیص بیماری های قلبی عروقی را برای شما تجویز کند.

دکتر قلب محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق در تهران و فوق تخصص آنژیوپلاستی در تهران

شما نیز می توانید از طریق قسمت پرسش از دکتر سوالات خود را مطرح نمایید.