سی تی اسکن (CT Scan) سنتی یک روش بر مبنای اشعه ایکس میباشد که با ترکیبی بسیاری از اشعه ایکس به کمک یک کامپیوتر تصاویر مقطعی از بدن تولید میکند. سی تی اسکن قلب از فن آوری های پیشرفته CT با استفاده از رنگ های حاجب درون عروقی تصاویری از آناتومی قلب، گردش خون کرونر و عروق بزرگ شما ایجاد میکند. با سی تی اسکن چند تکه، امکان به دست آوردن تصاویر سه بعدی با وضوح بالا از قلب در حال حرکت و عروق بزرگ وجود دارد.
توموگرافی کامپیوتری قلبی همچنین ممکن است به نام CT آنژیوگرافی، MSCT، CT قلبی، CTA قلبی و یا CAT اسکن قلبی نامیده شود.
موارد استفاده سی تی اسکن قلب
از سی تی اسکن قلب برای ارزیابی موارد زیر استفاده می شود:
– عضله قلب
– عروق کرونر
– وریدهای ریوی
– آئورت سینه ای و شکمی
– کیسه اطراف قلب (پریکارد)
آمادگی برای انجام تست سی تی اسکن قلب
– نوشیدن کافئین
از هر گونه نوشیدنی های کافئین دار در روز قبل یا روز آزمایش خود اجتناب کنید. قهوه، چای، نوشابه های انرژی زا، و یا سودا کافئین دار.
– قرص های انرژی زا
از خوردن قرص های انرژی زا و یا رژیم غذایی در روز قبل یا روز تست سی تی اسکن خود اجتناب کنید (اگر شما در این مورد سوالی دارید میتوانید از پزشک خود بپرسید ).
– Viagra ویاگرا
Viagra ویاگرا یا هر داروی مشابه در روز قبل یا روز تست سی تی اسکن استفاده نکنید. این با داروهایی که شما در طول انجام این تست سی تی اسکن دریافت خواهید کرد سازگار نیست. اگر شما در این مورد سوالی دارید میتوانید از پزشک خود بپرسید.
– ناشتا
در روز آزمایش خود، به مدت چهار ساعت قبل از زمان برنامه ریزی شده چیزی نخورید. شما میتوانید آب بنوشید.
– دیابت
اگر شما مبتلا به دیابت هستید، از پزشک خود بپرسید که چگونه داروهای خود را روز قبل انجام تست سی تی اسکن تنظیم کنید. اگر شما فکر می کنم قند خون شما پایین است، فورا به تکنولوژیست اطلاع دهید.
قبل از سی تی اسکن قلب به پزشک ویا تکنولوژیست بگویید.
– باردار
– حساسیت به ید و یا صدف یا هر داروی دیگری دارید
– تحت پرتودرمانی
– سن بالای ۶۰ سال دارید و یا دارای سابقه مشکلات کلیوی میباشید (ممکن است شما نیاز به یک آزمایش خون برای ارزیابی عملکرد کلیه تان قبل از دریافت هر ماده حاجبی داشته باشید )
مراحل در حین انجام سی تی اسکن قلب
– شما یک گان بیمارستانی خواهید پوشید.
– پرستار یک رگ در بازویتان پیدا خواهد کرد که برای مدیریت ورود ماده حاجب در طول سی تی اسکن خواهد بود.
– شما بر روی یک میز مخصوص اسکن دراز میکشید.
– تکنسین سه ناحیه کوچک از قفسه سینه شما را تمیزکرده و سه پد چسبنده بر روی این ۳ منطقه کوچک خواهد چسباند. این امکان وجود دارد که برای کمک به چسبیده شدن الکترودها به قفسه سینه در مردان این مناطق کمی تراشیده شود. الکترودها به یک مانیتور نوار قلب متصل شده، که نمودار فعالیت الکتریکی قلب تان را در طول سی تی اسکن نشان میدهد.
– شما بر روی میز دستگاه سی تی اسکن دراز میکشید، واز شما خواسته می شود تا در طول زمان سی تی اسکن قلب دست های خود را بالای سرتان ببرید.
– در طول سی تی اسکن، شما احساس حرکت میز در داخل دستگاه خواهید داشت. شما یک ماده حاجب از طریق رگ بازویتان برای کمک به تولید تصاویر دریافت خواهید کرد. که معمولا با ورود ماده حاجب به گردش بدن تان احساس گرما خواهید داشت.
– هنگامی که تکنولوژیست مطمئن گردد که تمام اطلاعات جمع آوری شده است، کانوله دستتان را خارج خواهد کرد.
سی تی اسکن قلب چقدر زمان میبرد؟
انجام تمام مراحل سی تی اسکن، ۳۰ تا ۴۵ دقیقه طول می کشد، اما خود سی تی اسکن تنها چند ثانیه طول میکشد.
مراحل پس از انجام سی تی اسکن
– شما میتوانید تمام فعالیت های طبیعی خودر ا از سرگرفته و پس از تست سی تی اسکن قلب به خوردن معمول خود ادامه دهید.
– پزشک شما در مورد نتایج تست با شما صحبت خواهد کرد.
اگر شما هر گونه سوال در مورد سی تی اسکن قلب دارید از پزشک خود بپرسید.
آیا سی تی اسکن قلب خطراتی به همراه دارد؟
سی تی یک روش کم خطر است. گاهی اوقات، بیماران یک واکنش نامطلوب به ماده حاجب را تجربه میکنند. دربرخی از بیماران خارش یا راش پس از تزریق گسترش میابد. این علائم معمولا خود محدود شونده بوده و بدون درمان بیشتر از بین می روند. برای تسکین علایم ممکن است آنتی هیستامین ها تجویز شوند. به ندرت، یک واکنش آلرژیک جدی تر، به نام یک واکنش آنافیلاکتیک، رخ می دهد که ممکن است در تنفس مشکل ایجاد کند.
این واکنش به طور بالقوه تهدید کننده حیات است و نیاز به دارو و درمان برای از بین بردن علائم دارد. CT سی تی اسکنر از اشعه ایکس استفاده میکند. برای ایمنی شما، مقدار تابش اشعه به حداقل میزان نگه داشته میشود. از آنجا که اشعه X می تواند به یک جنین در حال رشد آسیب برساند، با این حال، این روش اگر شما حامله هستید، توصیه نمی شود.
دکتر محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق در تهران
