امروزه نقش تغذیه در بیماران قلبی به اثبات رسیده است و به قدری نقش تغذیه در سلامت قلب مهم است، که اکنون تغذیه غلط را علت اصلی بیماری های غیر واگیر دار می دانند.علت بیماری قلبی- عروقی، رسوب چربی ها بر دیواره عروق قلب است که باعث باریک شدن و تنگی رگ های قلب و در نتیجه درد قلبی و سکته قلبی می شود. بنابراین یکی از مهم ترین عوامل ایجاد کننده و پیشرفت بیماری های قلبی، نوع تغذیه در بیماران قلبی (چربی بالا، چاقی، بیماری قند یا دیابت، فشار خون بالا) و سایر علل دیگر مانند سیگار کشیدن و نداشتن فعالیت جسمی است.
اگر گه گاهی دچار درد میشوید و شک دارید این درد مربوط به قلب شما است یا نه، مقاله ی، درد قلب دقیقا کجاست را بخوانید تا تمام ابهامات شما برطرف شود.
پیشگیری از بیماری های قلبی و عروقی
- کاهش میزان مصرف چربی
- متعادل کردن میزان مصرف مواد قندی
- استفاده بیشتر از مواد غذایی بامنشا گیاهی
- کاهش سطح فشار خون با تغذیه مناسب
- کاهش وزن اضافی
- -ترک سیگار
غذاهای مفید برای افتادگی دریچه میترال
در مورد تاثیر رژیم غذایی بر پرولاپس (افتادگی) و نرمی دریچه قلب باید به چند نکته ی مهم اشاره کنیم:
- استفاده از غذاهای آماده و به اصطلاح Fast Food می تواند به مرور زمان، علایم ناشی از این بیماری ها را تشدید کند
- رژیم های غذایی با نمک فراوان، در بلند مدت با تشدید این بیماری ها همراهی دارند
- هم چنین استفاده ی فراوان از گوشت قرمز و آبمیوه های مصنوعی و مواد قندی صنعتی و نوشابه نیز به بدتر شدن این بیماری های منجر می شوند
- مصرف سیگار و الکل هم تاثیر منفی بر روی این دو مورد دارند.
- برای پیش گیری از پیش رفت این بیماری ها، رژیم های غذایی مبتنی بر میوه و سبزیجات تازه و لبنیات کم چرب و خشکبار (نظیر گردو و بادام) و استفاده از روغن های سالم تر (مثل روغن زیتون و کنجد) توصیه می شوند.
- آبمیوه های طبیعی نیز اثرات مثبت دارند.
رژیم غذایی بیماران تعویض دریچه قلب
در ادامه بهترین برنامه غذایی برای بیمانی که به تازگی عمل تعویض دریچه قلب انجام داده اند را آورده ایم، با مصرف این غذا ها به روند بهبود خود کمک کنید.
مقدار ایده آل وعده های غذایی:
یک رژیم غذایی روزانه ی ایده آل شامل ۴ وعده غلات کامل، ۵ وعده سبزیجات و ۲ وعده میوه می شود. البته، این مقدار ممکن است با توجه به انرژی مورد نیاز بیمار اندکی تغییر کند.
پرهیز از مصرف غذاهای شیرین:
سعی کنید از مصرف شیرینی جات بپرهیزید. غذاهای شیرین باعث افزایش وزن شما می شوند.
محدود کردن غذاهای شور:
مصرف غذاهای شور را محدود کنید. وعده های غذایی خود را با کمترین مقدار نمک آماده کنید. مصرف غذاهای کم نمک یا بی نمک به پیشگیری از احتباس آب و حفظ سطح نرمال فشار خون کمک می کند.
مصرف آب بعد از عمل دریچه قلب:
تا می توانید آب بنوشید. مصرف آب به حفظ تعادل مایعات بدن کمک می کند.
مصرف نکردن چربی بعد از عمل دریچه قلب:
مصرف روغن های فرآوری شده را به حداقل برسانید. به جای آنها شما می توانید از چربی های سالم و طبیعی مثل آجیل، آووکادو، دانه ها و روغن ماهی استفاده کنید.
مصرف ماهی بعد از عمل دریچه قلب:
انواع ماهی ها مثل ماهی سالمون، ساردین، خال مخالی، قزل آلا و … منابع غنی اسیدهای چرب امگا ۳ هستند. اسیدهای چرب امگا ۳ به سلامت قلب و بهبود سریع تر بدن شما کمک می کنند.
استفاده از لبنیات کم چرب بعد از عمل دریچه قلب:
در برنامه ی روزانه ی خود حتماً از لبنیات (لبنیات کم چرب) استفاده کنید.
مصرف غذاهای پروتئینی بعد از گشادی دریچه قلب:
حتماً در رژیم غذایی خود از گوشت و یا جایگزین های غنی از پروتئین مثل تخم مرغ، آجیل، توفو و حبوبات استفاده کنید.
استفاده از غلات کامل بعد از عمل:
غلات کامل مانند نان سبوس دار، برنج قهوه ای، جو، کینوا، برنج و… باعث افزایش سطح انرژی شما شده و به بهبود قلب شما کمک می کنند. بنابراین، چند وعده غلات کامل را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
استفاده از ویتامین K برای سلامت قلب:
مصرف غذاهای غنی از ویتامین K برای سلامت قلب از اهمیت بالایی برخوردار است. اما باید به خاطر داشته باشید که بعد از جراحی تعویض دریچه میترال، این غذاها باید در حد مجاز مصرف شوند. زیرا مصرف بیش از حد غذاهای حاوی ویتامین K بعد از جراحی ممکن است باعث تشکیل لخته خون در قلب شود. بهتر است برای مصرف این غذاها با پزشک خود مشورت کنید.
تغذیه مناسب برای گشادی دریچه قلب
روغن های اشباع شده، خطر سازترین عامل برای بیماران قلبی و افراد در معرض خطر است. این روغن ها مانند: روغن های جامد حیوانی، کره، روغن جامد نباتی و چربی های چسبیده به گوشت هستند که تا حد امکان باید کمتر مصرف شوند.
- لبنیات مثل: شیر، ماست و پنیر کم چرب هستند.
- به جای خامه، کره و روغن های جامد یا دنبه از روغن مایع و روغن زیتون باید به عنوان تغذیه در بیماران قلبی استفاده شود.
- از خوردن سوسیس، کالباس، شیرینی های پر چرب و پر خامه، سس ها، کباب های کوبیده پر چرب، آبگوشت پر چرب، کله پاچه و سیرابی پرهیز شود.
- کلسترول در مواد غذایی حیوانی وجود دارد و بیشترین میزان آن به ترتیب در مغز گوسفند، جیگر مرغ، کلیه گوسفند، قلب، امعاء و احشاء و میگو وجود دارد که مصرف این مواد غذایی محدود شود.
- روغن های مایع که از بهترین آن روغن مایع ذرت و آفتابگردان برای پخت غذا و روغن کانولا و زیتون برای تهیه سالاد تغذیه در بیماران قلبی می باشد.
- روغن زیتون و روغن کانولا، مغزها و دانه های روغنی (گردو، بادام، فندق) دارای نوعی اسید چرب می باشند که چربی خون را کاهش می دهد.
مصرف مواد پروتئینی و گوشت ها
- تغذیه در بیماران قلبی باید از گوشت های سفید (مرغ و ماهی) به جای گوشت قرمز باشد.
- خوردن گوشت قرمز ۳ بار در هفته آن هم به میزان کم مجاز است.
- پوست مرغ و جوجه را به دلیل چربی بالا مصرف نکنید.
- گوشت ماهی بهترین غذای تغذیه در بیماران قلبی است و این افراد باید حداقل هفته ای ۳ مرتبه غذاهای دریایی مصرف کنند. طبق تحقیقات، روغن ماهی باعث کاهش چربی های خون می شود و از رسوب چربی ها در دیواره عروق جلوگیری می کند.
- ماهی های روغنی از قبیل ماهی آزاد و سایر ماهی ها مانند: قباد، حلوا، شیر، کلیکا و اوزون برون دارای اسیدهای چرب مفید می باشند. دانشمندان معتقد هستند که این مواد باعث کاهش خطر انعقاد خون و همچنین ممانعت از افزایش چربی های مضر خون می شوند.
- مصرف تخم مرغ را به ۱ عدد در هفته کاهش دهید. زرده تخم مرغ دارای کلسترول بالا است. در تهیه غذاهایی که نیاز به تخم مرغ دارند ( کیک، کوکو و غیره) می توانید به جای هر یک زرده از دو سفیده استفاده کنید.
- حبوبات تامین کننده پروتئین کافی و کم چرب هستند و املاح زیادی دارند.
مصرف میوه و سبزیجات
- انواع سبزی و حبوبات تازه مانند ( جوانه گندم، کلم برگ، کلم قرمز، شلغم، چغندر، اسفناج، مارچوبه، لوبیا سبز و نخود سبز، لوبیا قرمز، نخود خشک) دارای ویتامین های گروه ب مخصوصا اسید فولیک هستند، که اسید فولیک باعث پیشگیری از رسوب چربی ها در رگ می شود.
- سبزیجات حاوی ویتامین ها، املاح معدنی و فیبر هستند که کالری کمی دارند. فیبرها بخش غیر قابل هضمی از غذاهای گیاهی هستند که به دلیل اثر بر روی لوله گوارش، در کاهش قند خون و چربی خون به شما کمک می کنند و احتما ابتلا به سرطان را پایین می آورند و بنابراین گزینه خوبی برای تغذیه در بیماران قلبی هستند.
- جو دو سر، حبوبات، سیر، سیب و گلابی غنی از فیبر محلول هستند که به کاهش سطح کلسترول خون کمک می کنند.
- میوه های سرشار از پتاسیم ( موز، زردآلو، انجیر، گریپ فورت، هلو، انگور و آلو) و سبزیجات دارای پتاسیم ( سیب زمینی، کدو سبز، قارچ و گوجه فرنگی) برای تغذیه در بیماران قلبی مفید هستند.
- دانه کنجد منبع کم نمک و تامین کننده کلسیم است.
- مرکبات، توت ها و سبزیجات دارای برگ سبز، منابع خوب ویتامین c هستند که باعث کاهش فشار خون می شوند.
- سبزی های ریشه ای از قبیل: سیب زمینی و برنج بدون نمک را می توان به عنوان پایه ای برای وعده غذایی استفاده کرد.
توصیه هایی برای مصرف مواد نشاسته ای
قندهای ساده مثل: شکر، قند و شیرینی کمتر استفاده شوند. نان های سبوس دار سرشار از ویتامین های ب هستند و باعث کاهش چربی خون می شوند. مثل: نان بربری، نان سنگک و نان جو سبوس دار.
مصرف نمک در بیماران قلبی
- مصرف نمک باید برای تغذیه در بیماران قلبی محدود باشد.
- از خوردن تنقلات شور مثل: چیپس، پفک، خیار شور و شور سبزیجات خودداری کنید.
- سبزیجات کنسرو شده در آب نمک و زیتون شور، انواع کنسروهای شور و تن ماهی را مصرف نکنید.
- از مصرف غذاهای پر حجم در یک وعده غذایی خودداری کنید.
- نمک را سر سفره نیاورید. مواد غذایی حاوی نمک هستند که نیاز بدن شما را تامین می کنند.
- از مصرف زیاد چاشنی های غذایی برای بهتر شدن مزه غذا یا افزایش اشتها برای تغذیه در بیماران قلبی بپرهیزید.
- مواد حاوی کافئین از قبیل: قهوه، چای و انواع نوشابه ها باید در اعتدال مصرف شوند.
- از پرخوری و با شتاب غذا خوردن پرهیز کنید.
- اگر اضافه وزن دارید، حتما به مرور وزنتان را کم کنید.
- سعی کنید بیشتر از گیاهان تغذیه کنید. میوه ها، سبزیجات، حبوبات و غلات کلید سلامتی شما هستند.
دکتر قلب محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق و فوق تخصص آنژیوپلاستی
برای تعیین وقت بر روی نوبت دهی اینترنتی کلیک کنید.
