برخی از کودکان با یک بیماری قلبی به نام نقص سپتوم متولد می‌شوند. این بدان معنی است که سوراخی در دیواره‌ای وجود دارد که چهار حفره قلب را از هم جدا می‌کند. در حالی که کنار آمدن با این مشکل برای والدین ترسناک است؛ باید به خاطر داشته باشید که این بیماری قابل درمان است و از طریق عمل جراحی می‌توان این مشکل را برطرف کرد. البته این روش درمانی ممکن است عوارضی به دنبال داشته باشد و شما باید پیش از انتخاب روش درمانی، با عوارض بعد از عمل سوراخ قلب آشنا شوید. در این مقاله با ما همراه باشید تا به‌طور کامل در مورد عمل سوراخ قلب و عوارض آن صحبت کنیم.
سوراخ قلب به چه معناست؟
در قلب حفره‌هایی در سمت چپ و راست وجود دارد که هر کدام از این حفره ها نقش خاصی دارند:
- حفره‌های سمت راست، خون بدون اکسیژن را از بدن دریافت کرده و آن را برای دریافت اکسیژن به ریه‌ها پمپ می‌کنند.
- حفره‌های چپ خون غنی از اکسیژن را از ریه‌ها می‌گیرند و آن را به بقیه بدن پمپ می‌کنند.
در یک قلب سالم، دیواره‌ای که حفره‌های راست و چپ را جدا می‌کند (سپتوم)، از مخلوط‌شدن خون بدون اکسیژن با خون اکسیژن‌دار جلوگیری می‌نماید. نقص سپتوم باعث می‌شود که خون بین سمت راست و چپ قلب، به جلو و عقب جریان یابد.
درمان سوراخ قلب با عمل
سوراخ قلب به دو دسته ASD و VSD تقسیم می‌شود که هر دو از طریق عمل سوراخ قلب قابل درمان هستند:
- نقص تیغه بین دهلیزی (ASD) سوراخی در دیواره بین دو حفره فوقانی قلب (دهلیزها) است. ASD یک بیماری مادرزادی است؛ به این معنی که در بدو تولد وجود دارد. جیمز تامپسون، متخصص قلب و عروق در بیمارستان کودکان جانز هاپکینز در سن پترزبورگ، می‌گوید: « ASDبه مرور زمان، باعث استرس روی قلب شده و می‌تواند باعث بزرگ‌شدن دهلیز، بطن و شریان‌های ریوی شود. ASD ممکن است منجر به فشار خون ریوی، اختلالات ریتم قلب یا نارسایی قلبی شود.
- نقص دیواره بین بطنی (VSD) نوعی بیماری مادرزادی قلبی است که در آن، سوراخی در دیواره (سپتوم) قلب بین بطن راست و بطن چپ (حفظه پایینی) وجود دارد.
بهترین درمان برای سوراخ قلب
نوع درمان بستگی به شرایط فردی بیمار دارد. در برخی از کودکان، سوراخ ممکن است به اندازه‌ای کوچک باشد که تنها با نظارت و مصرف دارو قابل کنترل باشد. نقص سپتوم ممکن است با رشد کودک خود به خود بسته شود. این امر معمولاً در صورتی اتفاق می‌افتد که نقص در قسمتی از سپتوم باشد که تماماً عضلانی است. اگر سوراخی در دو سال اول کودک به خودی خود بسته نشده باشد یا اگر سوراخ بزرگتر از ۸ تا ۱۰ میلی متر باشد، ممکن است جراحی لازم باشد. اگر سوراخ‌های بزرگ بسته نشوند، ممکن است به ریه‌ها آسیب برسد. رایج‌ترین روش‌ها برای نقص سپتوم ترمیم کاتتر و عمل سوراخ قلب است:
ترمیم ترانس کاتتر
ترمیم ترانس کاتتر معمولاً برای نقص سپتوم دهلیزی توصیه می‌شود. در طی این روش، یک متخصص قلب و عروق کودکان، برشی را در کشاله ران ایجاد می‌کند، یک کاتتر را وارد کرده و یک دریچه مصنوعی کوچک را از طریق کاتتر به سوراخ قلب می‌رساند. به مرور زمان بافت قلب روی این دریچه رشد می‌کند.
عمل جراحی قلب باز
نقص دیواره بین بطنی معمولاً با عمل سوراخ قلب ترمیم می‌شود؛ اگرچه برخی از کودکان ممکن است کاندیدای روشی کمتر تهاجمی باشند. در طی عمل قلب باز، جراح با باز کردن جناغ (استخوان سینه) به قلب دسترسی پیدا می‌کند و یک پچ روی نقص سپتوم اعمال می‌شود. مانند ترمیم ترانس کاتتر، بافت قلب در نهایت روی پچ رشد می‌کند. جراحی قلب باز برای ASD که با دستگاه ترانس کاتتر قابل ترمیم نیست، ضروری است.
عوارض بعد از عمل سوراخ قلب
عمل سوراخ قلب معمولاً ایمن و مؤثر است؛ اما با برخی عوارض بعد از عمل سوراخ قلب همراه است، از جمله:
- آلرژی به مواد مورد استفاده در طول عمل.
- ریتم غیرطبیعی قلب (آریتمی).
- خونریزی که ممکن است نیاز به انتقال خون داشته باشد.
- آسیب یا سوراخ‌شدن بافت قلب یا وریدها که نیاز به اصلاح جراحی دارد.
- عفونت محل برش یا اطراف آن.
- نارسایی کلیه.
- سکته مغزی یا حمله ایسکمیک گذرا (سکته کوچک).
- خون، مایع یا چرک در محل برش.
- درد قفسه سینه.
- گیجی یا غش کردن.
- تب.
- دردی که با داروهای مسکن بدتر شده یا بهتر نمی‌شود.
- تنگی نفس.
- ریتم قلب نامنظم، مانند احساس بال زدن در قفسه سینه.
دوران نقاهت عمل سوراخ قلب
پزشک با بیمار در مورد آنچه در طول بهبودی باید انتظار داشته باشد، صحبت خواهد کرد. بیمار باید فعالیت بدنی خود را برای چند هفته محدود کند، به خصوص اگر عمل سوراخ قلب انجام شده باشد. البته پس از انجام ترمیم ترانس کاتتر احتمالاً بیمار می‌تواند در عرض یک هفته فعالیت عادی خود را از سر بگیرد. بیمار احتمالاً به مدت شش ماه پس از عمل نیاز به مصرف داروهایی برای جلوگیری از لخته شدن خون خواهد داشت. همچنین برای جلوگیری از عفونت باید آنتی بیوتیک مصرف شود.
عمل سوراخ قلب را انجام دهیم یا نه؟
عمل سوراخ قلب اگرچه می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و افزایش طول عمر بیماران کمک کند؛ اما همانند هر عمل جراحی دیگری، دارای عوارض بعد از عمل سوراخ قلب و خطرات خاص خود است. از جمله عوارض محتمل می‌توان به عفونت، خونریزی، مشکلات تنفسی و عوارض قلبی اشاره کرد. همچنین، نیاز به مراقبت‌های بعد از عمل و پیگیری‌های دقیق پزشکی امری ضروری است؛ بنابراین، بیماران و خانواده‌های آن‌ها باید با آگاهی کامل از این عوارض و با مشورت با پزشک متخصص، تصمیم‌گیری‌های لازم را انجام دهند. در نهایت، انتخاب درست و آگاهانه می‌تواند نقش مهمی در کاهش خطرات و بهبود نتایج درمانی داشته باشد.
