کم کاری تیروئید، شایع ترین نوع اختلال تیروئید است و به این معناست که غده تیروئید شما به اندازه کافی فعال نیست. این غده ریز در جلوی گردن قرار گرفته است و وظیفه ی آن تولید هورمون تیروئید است. اگر این غده کم کار باشد، هورمون تیروئید کافی تولید نمی کند. هورمون های تیروئید، نحوه استفاده بدن از انرژی را کنترل می کنند. این هورمون ها تقریباً روی تمام اعضای بدن تأثیر می گذارند. زمانی که تیروئید شما به اندازه ی کافی این هورمون ها را تولید نمی کند، اعضای بدن، آهسته تر کار می می کنند.
یک سطح TSH خون طبیعی، بین ۰.۴۵ تا ۴.۵ mIU/L می باشد. سطح ۱۰ mIU/L یا بالاتر به این معناست که شما کم کاری تیروئید دارید. سطوح بین ۴.۵ و ۱۰ mIU/L کم کاری تیروئید غیربالینی نامیده می شود.
چه چیزی موجب کم کاری تیروئید می شود؟
شایع ترین علت کم کاری تیروئید، یک اختلال خودایمنی است. یعنی سیستم ایمنی بدن شما به خودش حمله می کند و علیه غده تیروئید آنتی بادی تولید می کند. علت دیگر ممکن است درمان غده تیروئید پرکار باشد که شامل یُد درمانی رادیواکتیو یا جراحی می شود. گاهی اوقات کم کاری تیروئید ثانویه نیز ممکن است اتفاق بیفتد و زمانی رخ می دهد که غده هیپوفیز شما عملکرد خود را متوقف می کند. سپس غده هیپوفیز دیگر به غده تیروئید دستور تولید هورمون تیروئید را نمی دهد. نوزادان در بدو تولد خود برای کم کاری تیروئید آزمایش می شوند. این شرایط باید فوراً درمان شود، زیرا می تواند روی مغز و سیستم عصبی نوزاد تأثیر بگذارد.
چه کسی در معرض خطر تیروئید کم کار قرار دارد؟
در موارد زیر شما بیشتر مستعد کم کاری تیروئید هستید:
- زن باشید.
- بیشتر از ۶۰ سال سن داشته باشید.
- مشکلات تیروئید یا جراحی تیروئید در گذشته داشته باشید.
- سابقه ی خانوادگی مشکلات تیروئید داشته باشید.
- شرایط خاصی مانند دیابت نوع ۱ و آرتروز روماتوئید داشته باشید.
- سندرم ترنر داشته باشید. ترنر، یک مشکل ژنتیکی است که زنان را درگیر می کند.
- باردار باشید یا در ۶ ماه گذشته زایمان کرده باشید.
- کمبود یُد داشته باشید. بدن شما برای تولید هورمون تیروئید به یُد نیاز دارد.
علائم کم کاری تیروئید چه مواردی هستند؟
علائم برای هر فرد متفاوت اند و معمولاً به سختی شناسایی می شوند. این علائم به آهستگی شروع می شوند و ممکن است با علائم افسردگی اشتباه گرفته شوند. در ادامه به چند مورد از شایع ترین علائم و نشانه های کم کاری تیروئید اشاره می شود:
- حالت چهره ی بی تفاوت
- خستگی
- سرما شما را آزار می دهد
- خشن شدن صدا
- صحبت کردن آهسته
- پلک های افتاده
- صورت پف و متورم
- اضافه وزن
- یبوست
- موی خشک و مجعد
- پوست خشک و ضخیم
- مورمور یا درد دست (سندرم تونل کارپال)
- نبض آهسته
- گرفتگی های عضلانی
- ابروها نازک می شوند یا ریزش پیدا می کنند.
- گیجی
- افزایش یا نامنظم شدن خونریزی در عادت ماهانه زنان
این علائم ممکن است شبیه به دیگر بیماری ها باشند. همیشه برای تشخیص صحیح به پزشک مراجعه کنید.
تیروئید کم کار بدون علامت
کم کاری تیروئید بدون علامت زمانی اتفاق می افتد که T4 آزاد در محدوده ی طبیعی قرار می گیرد، اما TSH افزایش پیدا کرده باشد. T4 آزاد نوعی T4 است که در بدن گردش پیدا می کند و در صورت لزوم می تواند آزادانه وارد بافت های بدن شود. این شرایط غیربالینی نامیده می شود، زیرا هورمون های تیروئید در محدوده ی نرمال قرار دارند. از آنجا که فقط TSH بالا رفته است و T4 تغییری پیدا نکرده است، برای تشخیص کامل کم کاری تیروئید کافی نیست. همچنین علائم به تنهایی برای تشخیص کم کاری تیروئید غیربالینی کافی نیستند. بنابراین آزمایش خون می تواند به ما کمک کند. در واقع این نتایج آزمایشگاهی هستند که می توانند به ما در تشخیص کامل کمک کنند.
تشخیص تیروئید کم کار با آزمایش
پزشک شما در مورد وضعیت سلامتی شما در گذشته سؤال می کند. شما همچنین نیاز به آزمایش دارید. آزمایشات خون نیز می توانند به تشخیص کم کاری تیروئید کمک کنند. این آزمایشات می توانند مقدار هورمون تیروئید و هورمون های تحریک کننده ی تیروئید در خون (TSH) را اندازه گیری کنند.
درمان تیروئید کم کار
پزشک شما بهترین درمان را بر اساس موارد زیر انتخاب خواهد کرد:
- سن، وضعیت کلی سلامتی و سلامت گذشته
- چقدر کسالت دارید.
- چگونه می توانید با داروها یا درمان های خاص کنار بیایید
- چه مدتی انتظار می رود این شرایط طول بکشد
- نظر یا اولویت شما
هدف از این درمان، برگشت سطح هورمون تیروئید به میزان طبیعی است. ممکن است لازم باشد دارویی مصرف کنید که سطح هورمون تیروئید شما را افزایش می دهد. پزشک ممکن است به مرور زمان این دوز را تغییر دهد. همچنین برای اطمینان از دریافت مقدار صحیح هورمون تیروئید جایگزین شده شما باید آزمایش خون انجام دهید. به احتمال زیاد لازم باشد این دارو را تا آخر عمر مصرف کنید.
عوارض کم کاری تیروئید
اگر کم کاری تیروئید شما درمان نشود، این عوارض ممکن است اتفاق بیفتند:
- کم خونی
- دمای بدن پایین
- نارسایی قلبی
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر علائم شما بدتر شدند، یا علائم جدیدی دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. اگر زنی هستید که در سنین باروری قرار دارید و می خواهید باردار شوید، در ابتدا با پزشک مشورت کنید.
