برای جلوگیری از لخته شدن خون چه بکنیم؟ پزشکان اغلب داروهای رقیق کننده خون را برای کسانی با افزایش خطر بیماری قلبی یا عروق خونی تجویز می کنند. خون رقیق تر می تواند منجر به کاهش خطر ابتلا به لخته شدن خون در شریانها و وریدها شده، که می تواند شانس ابتلا به حمله قلبی را کاهش دهد. داروهایی مانند آسپرین یا داروهای ضد انعقاد اغلب برای جلوگیری از لخته شدن خون استفاده می شود.
رژیم غذایی غنی از غذاهای مدیترانه ای می تواند به کاهش خطر ابتلا به انسداد سرخرگها کمک کرده، و غذاهای خاصی – از جمله سیر، زنجبیل و زردچوبه – می تواند در رقیق شدن خون و جلوگیری از لخته شدن خون مفید واقع شوند.
توصیه هایی برای جلوگیری از لخته شدن خون
ممکن است بتوانید با موارد زیر به جلوگیری از لخته شدن خون کمک کنید:
- سعی کنید فعالیت داشته باشید خصوصا بعد از انجام جراحی
- زمانی که مجبور هستید برای مدت طولانی بنشینید، به عنوان مثال اگر در یک پرواز طولانی یا با ماشین هستید، هر چند ساعت یک بار بلند شوید و در اطراف حرکت کنید.
- فعالیت بدنی منظم
- سیگار نکشیدن
- وزن خود را ایده آل نگهدارید
برای جلوگیری از لخته شدن خون چی بخوریم
برای جلوگیری از لخته شدن خون با رژیم غذایی باید بگوییم که این رژیم شامل: کربوهیدرات کمتر، گوشت کمتر و بیشتر بر پایه غذاهای گیاهی و چربی های اشباع نشده است. رژیم غذایی بر پایه خوردن مقدار زیادی از ماهی، غذاهای دریایی دیگر، غذاهای با فیبر بالا، میوه ها، سبزیجات، آجیل، حبوبات و روغن زیتون، با مقدار کمی از گوشت قرمز، چربی اشباع شده و قند، این رژیم برای جلوگیری از لخته شدن خون مفید است.
حتماً بخوانید: برای کاهش سریع فشار خون چی بخوریم؟
1_ سیر
سیر در طی قرن ها در تعدادی از برنامه های دارویی استفاده گردیده، که به عنوان یک ضد عفونی کننده و یک درمان برای سرماخوردگی می باشد. یکی از امیدوار کننده ترین نقش های سیر استفاده از آن در پیشگیری از بیماری های قلبی و تصلب شرایین است. سیر ممکن است نه تنها قادر به کاهش سرعت پیشرفت تصلب شرایین باشد، بلکه همچنین ممکن است اثرات مطلوبی بر فشار خون داشته باشد. توانایی سیر در جلوگیری از لخته شدن خون عمل می کند می تواند تا حدی مسئول این اثرات سلامتی بر روی قلب باشد.
2_ زنجبیل
ریشه زنجبیل در غذاهای آسیایی، هندی و عربی و بعنوان دارو استفاده می شود. دانشگاه مرکز پزشکی مریلند به لیست طولانی از کاربردهای آن اشاره می کند که عبارتند از درمان ناراحتی معده، اسهال، تهوع، ورم مفاصل و بیماری قلبی از جمله آنها هستند. زنجبیل همچنین دارای خواص جلوگیری از لخته شدن خون و رقیق کننده خون ، و نیز اثرات ضد التهابی بوده که به عنوان التهاب ایجاد شده ای که می تواند خون را غلیظ نماید، ممکن است به طور غیر مستقیم به رقیق کردن خون کمک کند و از لخته شدن خون جلوگیری می کند . زنجبیل را می توان در شکل های مختلف از جمله ریشه، عصاره، کپسول تازه یا خشک و چای مصرف کرد.
3_ زردچوبه
زردچوبه گیاه معطری که معمولا در آشپزی هندی استفاده می شود، همچنین بعنوان دارویی است در طب چینی و آمریکایی و هندی به عنوان یک ضد التهاب با پتانسیل بالقوه برای درمان زخم، بیماری های پوستی و شرایط کبد مورد استفاده قرار می گیرد. مشابه سیر، زردچوبه نیز ممکن است با جلوگیری از تجمع کلسترول بد در رگ های خونی شروع آترواسکلروز را دفع نماید. سایت مدلاین همچنین اشاره می کند که زردچوبه می تواند لخته شدن خون را کاهش دهد، که با توجه به خواص رقیق کننده خون آن است.
۴- گیاهان و ادویه ها
غذاهایی که سالیسیلاتهای بالاتری دارند شامل بسیاری از ادویه جات، میوه ها، میوه ها به خصوص میوه های خشک، آجیل، و همچنین برخی از طعم دهنده و مواد نگهدارنده.
ادویه جات حاوی سالیسیلات ها عبارتند از:
- پودر کاری
- فلفل هندی
- زنجبیل
- پاپریکا
- آویشن
- دارچین
- زعفران
- پونه کوهی
- زردچوبه
- شیرین بیان
- نعناع
میوه های حاوی سالیسیلات ها شامل:
- کشمش
- آلو
- گیلاس
- کران بری
- بلوبری
- انگور
- توت فرنگی
- ماندارینها
- پرتقال ها
دیگر مواد حاوی مقادیر بالای سالیسیلات ها:
- عسل
- سرکه
- سرکه سیب
ویتامین E برای جلوگیری از انعقادخون
ویتامین E یک آنتاگونیست یا مهار کننده ویتامین K می باشد. برخی از غذاها این روزها با ویتامین E نگه داری شده اند، بنابراین به برچسب مواد غذایی دقت کنید. البته مقدار این ویتامین در غذاهای سرشار از این ویتامین بقدر ضروری بالا نیست. تعدادی از تحقیقات اثر برخی از موارد را روی رقیق کنندگی خون و جلوگیری از لخته شدن خون بررسی کرده اند که به نظر می رسد بین این موارد و انعقاد خون رابطه ای وجود دارد.
یک از این موارد آهن است هنگامی که افراد دچار کم خونی فقر آهن هستند، تعداد پلاکت آنها معمولا افزایش می یابد که مطالعات موردی نشان دهنده اینست که زمانیکه سطح آهن بالاست، مقدار پلاکت پایین است و برعکس.
ورزش
بر اساس مطالعات، به نظر می رسد ورزش شدید سطح ویتامین K کاهش می دهد. ویتامین K یک ماده ضروری در فرآیند انعقاد خون به حساب می آید. جالب توجه است، نتایج مطالعات سال ۲۰۰۳ انجام شده در دانشگاه مرکز علوم بهداشتی کلرادو نشان داد که لخته شدن خون در افراد چاق می تواند با ورزش منظم حل شود.
استفاده از رقیق کننده ی خون و خطر خونریزی
تمام غذاهای رقیق کننده خون باید با دقت استفاده گردند، چرا که آنها می تواند خطر خونریزی را افزایش دهند. به خصوص اگر شما از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنید، آنها می توانند شما را در معرض افزایش خطر خونریزی قرار دهند. اگر شما آسپرین، و یا رقیق کننده های دیگر خون مانند وارفارین و یا کلوپیدوگرل مصرف می کنید و یا در حال برنامه ریزی برای عمل جراحی هستید، لازم است تا با پزشک خود قبل از اضافه کردن سیر، زردچوبه، زنجبیل و یا هر مواد غذایی دیگر برای جلوگیری از لخته شدن خون به رژیم غذایی تان، صحبت نمایید.
انعقاد خون باید در محدوده مطلوب قرار گیرد. اگر خون به راحتی منعقد شود، لخته شدن می تواند به نوبه خود به شرایط سلامتی نامطلوب مانند حملات قلبی منجر گردد. و یا برعکس اگر خون به اندازه کافی لخته نشود، شرایطی مانند خونریزی از بینی با نام مستعار (خون دماغ و یا اپیستاکسی)، خونریزی، هماچوری (خون در ادرار)، دوره های سنگین قاعدگی در زنان، و حملات خونریزی مغزی ممکن است رخ دهد.
۷ نکته برای کمک به جلوگیری از لخته شدن خون با رژیم غذایی
عدم مصرف برخی مواد غذایی و نوشیدنی ها می تواند خطر بروز لخته های خونی خطرناک در بدن را به طور مناسبی کاهش دهد. ترومبوز ورید های عمقی یا همان لخته شدن خون با رژیم غذایی، یک بیماری است که در آن یک لخته خونی در ورید های عمقی بدن تشکیل می شود. ران و ناحیه پایینی پا رایج ترین نواحی ابتلا به این مشکل هستند. با این که آمار دقیقی در دسترس نیست اما سازمان کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) بیان دارد که هر ساله حدود ۹۰۰ هزار نفر در ایالات متحده به ترومبوز ورید های عمقی یا آمبولی ریوی دچار می شوند. آمبولی ریوی به زمانی گفته می شود که لخته های خونی یاد شده از ورید های عمقی به عروق خونی ریوی منتقل می شوند.
ترومبوز ورید های عمقی می تواند بیماری های جدی، معلولیت یا در موارد شدید مرگ را به دنبال داشته باشد. علاوه بر این موارد، در طول دوره همه گیری کووید ۱۹، میزان مبتلایان به لخته های خونی افزایش قابل توجهی یافت. ویروس کووید ۱۹ گاهی اوقات با تحریک تولید پادتن ها سبب التهاب و در نتیجه تشکیل لخته های خونی می شود.
خوشبختانه، ترومبوز ورید های عمقی هم قابل درمان و هم قابل پیشگیری است. یکی از اقدامات ساده جهت کاهش خطر ابتلا به این بیماری ایجاد برخی تغییرات در رژیم غذایی است. برخی مواد غذایی خطر ابتلا به لخته های خونی را افزایش و برخی دیگر کاهش می دهند. در پایین ۷ نکته غذایی جهت مقابله با ترومبوز ورید های عمقی بیان شده است:
۱- نوشیدن آب به مقدار کافی جهت حفظ جریان خون
به گفته انجمن قلب آمریکا، کم آبی بدن می تواند فشار کاری قلب را افزایش داده و گردش خون در بدن را دشوار تر کند. زنان و مردان، جهت حفظ مقدار مناسب آب در بدن خود باید روزانه به ترتیب ۲.۷ و ۳.۷ لیتر آب دریافت کنند.
این مقدار شامل آب به دست آمده از تمام نوشیدنی ها و خوراکی های روزانه می شود. البته، پزشکان توصیه می کنند که افراد برای تامین آب بدن خود بهتر است از نوشیدنی های گاز دار یا شیرین استفاده نکنند. یکی از روش های بررسی میزان آب بدن، توجه به رنگ ادرار است. در صورتی که ادرار زرد کم رنگ یا بی رنگ باشد، مقدار آب بدن فرد مناسب است.
از سوی دیگر، تیرگی رنگ ادرار می تواند بیانگر کم آبی و نیاز به مصرف آب بیشتر باشد.
۲- نوشیدن آب انگور جهت پیشگیری از چسبندگی پلاکت ها
مصرف روزانه مقادیر مناسب از آب انگور می تواند از چسبندگی پلاکت ها به یکدیگر و بروز لخته های خونی پیشگیری کند. علت این ویژگی، وجود آنتی اکسیدان هایی قوی به نام پلی فنول در انگور قرمز است. البته، پزشکان میانه روی در مصرف شراب را به افراد جامعه توصیه می کنند. مصرف بیش از حد شراب به کبد آسیب می رساند.
۳- ادویه دار کردن غذا ها با سیر
تحقیقات نشان داده اند که سیر دارای مزایای بسیاری برای سلامتی بوده و می تواند دسته های خطرناک پلاکت ها در جریان خون را از هم جدا کند. بهترین روش برای کسب تمام مزایای سیر، خرد کردن قطعات خام و آزاد کردن ترکیبات مفید درون آن هاست. قطعات سیر را می توان به صورت خام، کبابی یا پخته شده مصرف کرد. البته مدت جوشاندن سیر در آب نباید بیش از ۳ دقیقه باشد. از آن جایی که سیر می تواند در اثر بخشی دارو های رقیق کننده خون تداخل کند، مصرف کنندگان این دارو ها باید مقدار مصرف مناسب سیر را از پزشک خود سوال کنند.
۴- اجتناب از مقادیر ناسالم چربی، شکر و نمک
مصرف بیش از حد برخی مواد غذایی همچون موارد بالا، علاوه بر افزایش احتمال تشکیل پلاک در عروق خونی می تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی و ترومبوز ورید های عمقی را نیز بیشتر کنند. به همین دلیل، افراد باید از مصرف چربی های ترانس ناسالم، شکر و مقادیر زیاد نمک خودداری کنند.این موارد، خوراکی هایی هستند که سبب افزایش التهاب در بدن می شوند. از آن جایی که امکان دارد مقدار نمک، شکر یا چربی به کار رفته در غذا های آماده در نگاه اول قابل تشخیص نباشد، پزشکان مطالعه دقیق برچسب ارزش غذایی را توصیه می کنند. شکر و قند در انواع خوراکی های مختلف از جمله عسل، شیره و شربت وجود داشته و باید مصرف آن ها را محدود کرد.
قند یا شکر را می توان با نام های دیگری همچون فروکتوز، لاکتوز، مالت، اتیل مالتول یا آب میوه غلیظ شده در برچسب های ارزش غذایی مشاهده کرد. چربی های ترانس نیز ممکن است در پس عنوان هایی همچون روغن هیدروژنه یا نیمه هیدروژنه پنهان شوند.افراد باید در هر بار خرید کردن برچسب محصولات غذایی را مطالعه کرده و انواع دارای کمترین مقدار نمک، شکر و چربی های ترانس را انتخاب کنند.
۵- روغن زیتون طبیعی
در یک مطالعه بیان شد که مصرف روغن زیتون به صورت حداقل یک بار در هفته می تواند فعالیت پلاکت ها را در بزرگسالان چاق و غیر سیگاری کاهش دهد. این موضوع بیانگر آن است که روغن زیتون می تواند خطر تشکیل لخته های خونی را کاهش دهد. همچنین، روغن زیتون طبیعی دارای آنتی اکسیدان هایی با نام فنول است که در پیشگیری از تشکیل لخته های خونی نقش دارند. بنابراین، استفاده از روغن زیتون طبیعی به جای کره می تواند انتخابی مناسب جهت پیشگیری از ابتلا به ترومبوز ورید های عمقی باشد.
۶- مصرف متداول سبزیجات برگ دار
مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین K می تواند در اثر بخشی داروی وارفارین (رقیق کننده خون) تداخل کند. ویتامین K در تشکیل لخته های خونی نقش مهمی دارد. به همین دلیل بسیاری از افراد، اجتناب کامل از مصرف سبزیجات را به عنوان یک توصیه دریافت می کنند. این گفته صحیح نبوده و باید جهت حفظ مقدار مناسب مواد معدنی در بدن به اندازه مناسب از سبزیجات برگ دار یا دیگر خوراکی های حاوی ویتامین K استفاده کرد. طبق نظر وزارت بهداشت آمریکا، زنان و مردان باید روزانه به ترتیب ۱۲۲ و ۱۳۸ میکروگرم ویتامین K را از مواد غذایی دریافت کنند.
برای مقیاس می توان در نظر داشت که یک فنجان پر از اسفناج حاوی ۱۴۵ میکروگرم ویتامین K است. مصرف کنندگان دارو های رقیق کننده نسل جدید همچون ریواروکسابان و آپیکسابان نیازی به رعایت این محدودیت ها ندارند.
۷- محدود کردن مصرف چربی های حیوانی
چربی های اشباع شده در گوشت ها و محصولات لبنی پر چرب با افزایش التهاب در بدن ارتباط دارند. از جمله مواد غذایی التهاب زا در بدن می توان به همبرگر ها، مواد غذایی سرخ شده، گوشت قرمز و خوراکی های پر کلسترول اشاره کرد. این نوع غذا ها سبب تحریک فرایند التهابی در بدن شده و خطر تشکیل لخته های خونی را افزایش می دهند.