باطری قلب یک دستگاه کوچک است که در سینه یا شکم کار گذاشته می‌شود تا به کنترل ضربان نامنظم قلب کمک کند. این دستگاه با استفاده از پالس‌های الکتریکی، قلب را تحریک می‌کند تا تعداد ضربان های قلب طبیعی شود.

پیس میکر قلب چیست ؟

از پیس میکر قلب برای درمان آریتمی ها استفاده می شود. آریتمی اشکال در ضربان قلب می باشد. در طول یک آریتمی، قلب می تواند با سرعت زیاد، خیلی آهسته، و یا یک ریتم نامنظم بزند. یک ضربان قلب که بیش از حد سریع است تاکی کاردی نام دارد. یک ضربان قلب که خیلی آهسته است برادی کاردی نام دارد.

در طول یک آریتمی، قلب ممکن است قادر به پمپ کردن خون به اندازه کافی در کل بدن نباشد که می تواند باعث علائمی مانند خستگی، تنگی نفس، یا غش شود. آریتمی شدید می تواند به اندام های حیاتی بدن آسیب برساند و حتی ممکن است باعث از دست دادن هوشیاری یا مرگ شود.

باطری قلب می تواند برخی از علائم آریتمی، مانند خستگی را کاهش دهد. همچنین می تواند به کسی که ضربان نامنظم دارد کمک کند تا زندگی فعال تری داشته باشد.

عکس باطری قلب

چه کسانی به باطری قلب نیاز دارند؟

پزشکان، استفاده از این باطری ها را برای عارضه‌های بسیاری پیشنهاد می دهند. شایع‌ترین عارضه‌هایی که نیاز به باطری دارند، برادی کاردی و بلوک قلب هستند. در عارضه برادی کاردی ضربان قلب کندتر از حد طبیعی است.‌ انسداد قلب، زمانی رخ می‌دهد که یک سیگنال الکتریکی در مسیر حرکتش در قلب کند یا متوقف شود.

پزشکان در موارد زیر هم استفاده از باطری قلب را توصیه می‌ کنند:

– پیری یا بیماری قلبی که توانایی گره سینوسی برای تصحیح ریتم ضربان قلب را از بین برده باشد.

– بیماری که پیش از این برای درمان نوعی آریتمی به نام فیبریلاسیون دهلیزی تحت درمان قرار گرفته باشد.

 بیماری که باید برخی داروهای قلب مثل بتا بلاکر ها را مصرف کند؛ زیرا این داروها می‌توانند ضربان قلب را بیش ‌از اندازه کند کنند.

– بیماری که غش کند یا سایر علائم کندی ضربان قلب را داشته باشد.

– بیماری که دارای اشکال در عضله ی قلبی باشد که باعث شوند سیگنال الکتریکی خیلی کند از میان عضله قلب عبور کند.

– افراد مبتلا به برخی از بیماری‌های قلبی ارثی یا مادرزادی یا افرادی که عمل جراحی پیوند قلب داشته‌اند.

– کودکان، نوجوانان و بزرگسالان همگی می‌توانند از باطری قلب استفاده کنند.

تست‌های تشخیص آریتمی

تست‌های زیادی برای تشخیص آریتمی‌ ها وجود دارد که ممکن است پزشک یک یا چند مورد از آن‌ها را توصیه کند که عبارتند از:

# نوار قلب
# هولتر مانیتورینگ
# اکوکاردیوگرافی
# مطالعه الکتروفیزیولوژی
# تست ورزش

انواع باطری قلب

پیس میکرها یا باتری های قلب که برای تحریک ضربان الکتریکی و یا تنظیم همزمان انقباض قلب استفاده می شوند، چندین نوع هستند. انواع باطری های قلب شامل: پیس میکرهای تک حفره ای، پیس میکرهای دو حفره ای، پیس میکر های CRT یا سه حفره ای و در نهایت ابزارهایی تحت عنوان ICD (کاشتنی با هدف القا شوک در داخل عضله جلوی سینه) هستند.

عمل پیس میکر چگونه است؟

نصب باطری قلب نیازمند انجام یک جراحی جزئی است. معمولاً این جراحی در یک بیمارستان یا یک آزمایشگاه مخصوص درمان بیماری‌های قلبی انجام می‌شود. پیش از جراحی، از طریق یک راه وریدی به شما داروی آرام‌بخش تزریق می‌کند که می‌تواند باعث خواب‌آلودگی هم بشود. پزشک برای جلوگیری از احساس درد، محل نصب باطری را بی‌حس می‌کند. همچنین ممکن است برای جلوگیری از عفونت به شما آنتی‌بیوتیک بدهد.

در مرحله بعد، پزشک سوزنی را به یک سیاهرگ بزرگِ نزدیک شانه سمت مخالف دست غالبتان وارد می‌کند. او با استفاده از این سوزن سیم‌های باطری را از طریق سیاهرگ به‌جای مناسبی در قلب می‌فرستد؛ این کار با استفاده از هدایت فلوروسکوپی (دیدن تصاویر اشعه ایکس به‌صورت زنده) انجام می‌شود. پس از آنکه سیم‌ها در محل مناسب خود قرار گرفتند، پزشک در پوست سینه یا شکمتان یک برش کوچک ایجاد می‌کند.

او محفظه فلزی کوچک باطری را از طریق برش ایجاد شده به زیر پوست فرستاده و سر آزاد سیم‌های منتهی به قلب را به آن وصل می‌کند. باطری و ژنراتور آن در این محفظه قرار دارند.

بعد از آنکه باطری در جای خود قرار گرفت، پزشک آن را تست می‌کند تا از سالم بودن آن مطمئن شود. سپس برش را بخیه می‌زند. در کل، جراحی چند ساعت طول می‌کشد.

بعد از عمل قرار دادن باتری قلب چه خواهد شد؟

معمولا یک شب را در بیمارستان سپری خواهید کرد تا تیم مراقبت‌های پزشکی بتوانند ضربان قلبتان را چک کنند و مطمئن شوند که باطری درست کار می‌کند. همچنین، اغلب پزشکان اجازه نمی‌دهند که خود بیمار برای رفتن به بیمارستان و برگشتن به خانه بعد از عمل رانندگی کند، پس باید از کسی بخواهید که شما را تا خانه همراهی کند.

به مدت چند روز تا چند هفته بعد از جراحی، محل نصب باطری دردناک، متورم یا حساس به لمس خواهد بود.‌ معمولا درد خفیف است و اغلب استفاده از داروهای مسکن آن را آرام می کند. البته قبل از مصرف دارو باید با پزشکتان مشورت کنید.

پزشک از شما درخواست خواهد کرد تا حدوداً یک ماه بعد از جراحی از انجام فعالیت‌های شدید و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. اکثر افراد چند روز بعد از جراحی به فعالیت‌های عادی‌شان برمی‌گردند.

باطری قلب چگونه کار می‌ کند؟

از یک باطری، یک ژنراتور رایانه‌ای و سیم‌هایی که روی نوک آن‌ها حسگرهایی قرار دارد، تشکیل شده است که به حسگرها الکترود گفته می‌شود. باطری برق ژنراتور را تأمین می‌کند و هر دو در یک محفظه فلزی قرار دارند. سیم‌ها، ژنراتور را به قلب متصل می کند.

باطری قلب به کنترل و نظارت بر ضربان قلب بیمار کمک می‌کند. الکترودها فعالیت الکتریکی قلب را تشخیص داده و از طریق سیم‌ها، اطلاعات مربوطه را به رایانه موجود در ژنراتور می‌فرستند.

اگر ریتم قلب بیمار غیرطبیعی باشد، رایانه به ژنراتور دستور می‌دهد پالس‌های الکتریکی به قلب ارسال کند. پالس‌ها از طریق سیم‌ها به قلب می‌رسند.

رایانه ی باطری فعالیت الکتریکی قلب و ریتم قلب را نیز ثبت می‌کند. پزشک با استفاده از این اطلاعات ثبت شده باطری را تنظیم می‌کند تا متناسب با نیاز بیمار کار کند. او می‌تواند رایانه ی باطری را با یک وسیله از بیرون تنظیم کند.

خطرات و عوارض باطری قلب چیست؟

جراحی برای نصب باطری قلب در کل بی‌خطر است. بااین‌حال، ممکن است مشکلاتی از جمله: تورم، خونریزی، کبودی یا عفونت در محل نصب باطری، آسیب‌دیدگی عروق خونی یا اعصاب، روی هم خوابیدن ریه و نشان دادن واکنش منفی به داروی مورد استفاده در طول عمل نیز رخ دهد.

تعویض باطری قلب

باطری قلب بسته به میزان فعالیتش بین ۵ تا ۱۵ سال و به‌طور متوسط ۶ تا ۷ سال دوام دارد. پزشک باید پیش از اتمام عمر باطری آن را به همراه ژنراتور تعویض ‌کند.

جراحی مورد نیاز برای تعویض باطری و ژنراتور از جراحی برای نصب باطری اولیه راحت تر است. دیر یا زود سیم‌ها هم نیاز به تعویض پیدا می‌ کنند.

هزینه عمل باطری قلب چقدر است؟

قیمت باطری قلب یا همان پیس میکرها بسیار متنوع است. بسته به اینکه در مراکز تامین اجتماعی، سیستم های آموزشی دولتی و یا بیمارستان های خصوصی باشد، متفاوت است. به عنوان مثال هزینه عمل باطری قلب در سیستم تامین اجتماعی و دو بیمارستان میلاد و بیمارستان شهید لواسانی رایگان است. در این بیمارستان ها روال خاصی برای تعبیه باطری قلب وجود دارد و زمانی نسبتا طولانی باید سپری شود تا نوبت بیمار برسد.

قیمت پیس میکر

اگر فردی بیمه خدمات درمانی، تامین اجتماعی یا نیروهای مسلح داشته باشد، هزینه عمل باطری قلب بسته به نوع بیمارستان، متفاوت است. هزینه پیس میکر در بیمارستان های دولتی در حدود  ۲ تا ۸ میلیون و در بیمارستان های خصوصی از ۱۵ تا ۵۰ میلیون خواهد بود. هزینه باتری قلب برای افرادی که بیمه جانبازان یا ارتش دارند، در بیمارستان های سپاه یعنی بقیه الله و قلب جماران رایگان است.

دکتر محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق و و فوق تخصص آنژیوگرافی

برای پرسش و پاسخ از دکتر روی لینک پرسش از دکتر کلیک کنید.