استنت یک لوله از جنس توری مشبک کوچک است که برای باز نگه داشتن عروق پس از یک روش به نام آنژیوپلاستی (مداخله کرونری از راه پوست و یا PCI) وارد قلب می شود. استنت دارویی یک پوشش پلیمری بیشتر از جنس توری مشبک است که یک دارو را در طول زمان منتشر می کند. این دارو به جلوگیری از مسدود شدن دوباره رگ های قلب کمک می کند.
به طور کلی، استنت آزاد کننده دارو بیش از استنت فلزی لخت برای اکثر مردم ترجیح داده می شود. مطالعات نشان می دهد که استنت دارویی نیز درنهایت به اندازه استنت لخت فلزی ایمن می باشند.

با این حال استنت دارویی به رقیق کننده خون برای جلوگیری از بسته شدن ناگهانی استنت توسط لخته شدن خون نیاز دارد که این باعث می شود تا استنت دارویی برای افرادی با مشکلات خونریزی و یا کسانی که به برخی از انواع عمل های جراحی در مدت یک سال پس از قرار دادن استنت نیاز دارند، کمتر پیشنهاد شود.
در ادامه اطلاعات جامعی در مورد استنت دارویی ارائه شده است.
استنت چیست؟
استنت معمولا لوله توری مشبک می باشد که در طول PCI قرار داده شده است. استنت روشی درمانی است که با جاگذاری موقت و بادکردن یک بادکنک کوچک باعث وسیع تر شدن عروق مسدود شده قلب می شود. استنت گذاری عروق به جلوگیری از مسدود شدن دوباره آن ها کمک می کند (تنگی مجدد).
حتی با استنت، ۱۰ تا ۲۰ درصد از شریان ها دوباره مسدود می شوند. میزان عود مجدد استنت دارویی بیشتر است.
مقایسه استنت فلزی لخت و استنت دارویی
– استنت فلزی لخت
استنت فلزی هیچ پوشش خاصی ندارد. آنها به عنوان داربست، به سرپا نگه داشتن رگ های خونی بازشده پعد از رفع گرفتگی آنها توسط آنژیوپلاستی به کار می روند. در التیام عروق، بافت اطراف استنت رشد می کند و دراین محل متوقف می شود. با این حال، گاهی اوقات رشد بیش از حد بافت اسکار در پوشش شریانی خطر reblockage را افزایش می دهد.
– استنت دارویی
استنت آزاد کننده دارو با دارویی که به آرامی منتشر می شود (شسته) پوشیده شده و به جلوگیری از رشد بافت اسکار در پوشش عروق کمک می کند. این امر کمک می کند تا شریان، صاف و باز باقی می ماند و خون به خوبی جریان داشته باشد.
بسیاری از مردم با مشکلات قلبی که با با استنت دارویی بطور موفق درمان شده اند، دیگر نیاز به روش های تهاجمی تر، مانند جراحی قلب باز نخواهند داشت. کاهش خطر ابتلا به انسداد مجدد عروق توسط استنت دارویی سبب می شود تا احتمال انجام دوباره روش آنژیوپلاستی کاهش یافته و در نتیجه ریسک ابتلا به عوارضی مانند حمله قلبی یا سکته قلبی کم می شود.
روش های درمان گرفتگی عروق قلب
استنت دارویی فقط یکی از گزینه ها برای درمان عروق قلبی تنگ شده هستند . اگر شریان های شما تنگ شده اساسا چهار گزینه در پیش رو دارید که هر کدام خطراتی به همراه دارد.
۱- داروها و تغییر در شیوه زندگی
اگر علائم بیماری قلبی شما به دلیل تنگ شدن عروق کرونری است و وضعیت بیماری شما شدید یا بلافاصله تهدید کننده زندگی نییست، پزشک قلب ممکن است در ابتدا داروهایی مانند مسدود کننده های بتا، نیترات، مسدود کننده های کانال کلسیم، آسپرین و استاتین ها را تجویز نماید.
با مصرف این داروها، تغییر در شیوه زندگی مانند ترک سیگار، خوردن غذای سالم و ورزش می توانید گاهی به اندازه دریافت استنت در برخی شرایط بهبود یابید. البته در صورت استنت گذاری نیز پزشک شما به احتمال زیاد داروهایی مانند استاتین ها و همچنین تغییر در شیوه زندگی را تجویز خواهد کرد.
۲- استنت فلزی لخت
این استنت به خوبی می تواند کار کند ولی نسبت به جایگذاری استنت دارویی نرخ بالاتری نسبت به تنگی مجدد دارد. اگر شما عمل جراحی مربوط به قلب (به عنوان مثال، معده یا فتق جراحی) به این زودی ندارید، پس استنت گذاری شما انجام می شود. توجه داشته باشید که اگر شما اختلال خونریزی ندارید، ممکن است جایگذاری استنت فلزی لخت برای شما بهتر باشد.
۳- استنت رساننده دارو
استنت دارویی در بسیاری از شرایط بی خطر و موثر هستند و نسبت به استنت فلزی لخت با سرعت پایین تری سبب تنگی مجدد می شوند. برای اثربخشی مطلوب، شما باید داروهای تجویز شده توسط متخصص قلب و عروق را مصرف کنید.
۴- عمل جراحی بای پس عروق کرونر
عمل جراحی بای پس برای انحراف خون در اطراف شریان مسدود شده در قلب استفاده می شود. جراح یک رگ خونی سالم از پا، بازو و یا قفسه سینه شما برمیدارد و آن را به شریان های دیگر در قلب شما متصل کرده به طوری که خون در اطراف ناحیه بای پس شده مسدود یا بیمار نشود.
عمل جراحی قلب باز بخوبی کار می کند، اما این روش تهاجمی تر از استنت گذاری است که به معنی زمان بهبودی طولانی تر و خطر بیشتری از عوارض نسبت به جایگذاری استنت می باشد.
بعد از قرار دادن استنت چه کارهایی باید انجام دهید؟
– نگاهی به آسپرین
پزشک توصیه خواهد کرد که شما بصورت روزانه، آسپیرین مصرف کنید. این کار به منظور کاهش خطر لخته شدن خون در داخل استنت است. دستورالعمل پزشک خود مبنی بر مقدار و نوع آسپیرین مصرفی را حتما دنبال کنید.
– مصرف داروهای ضد لخته شدن
به افرادی با استنت، داروهای ضد لخته شدن مانند کلوپیدوگرل (پلاویکس) داده می شود. انجمن قلب آمریکا و سازمان غذا و دارو توصیه می کنند که افرادی که استنت دارویی دارند، مصرف داروهایی از قبیل: کلوپیدوگرل را ادامه دهند چرا که خطر ابتلا به لخته شدن استنت را برای حداقل یک سال پس از استنت گذاری کاهش می دهد. برای بیشتر افراد با استنت فلزی لخت ، داروهای ضد لخته شدن فقط برای یک ماه پس از جایگذاری استنت توصیه می شوند.
از متخصص قلب و عروق خود در مورد مدت زمان مصرف داروی ضد لخته شدن خون و دیگر داروها سوال کنید. قطعا پاسخ وی به میزان انسداد، نوع استنت و خطر ابتلا به خونریزی شما بستگی خواهد داشت. بدون مشورت با متخصص قلب و عروق ،مصرف آسپرین یا سایر داروهای ضد انعقاد را متوقف نکنید.
– اطلاع رسانی دیگر ارائه دهندگان مراقبت های سلامتی
پزشک مراقبت های اولیه شما و دیگر متخصصان باید در مورد داروهایی که شما مصرف می کنید و نیز استنت درون قلب شما اطلاع داشته باشند. داروهای ضد لخته شدن و آسپرین می توانند بر روی جراحی و سایر روش های پزشکی تاثیر گذارند و با داروهای دیگر تداخل کنند.
– محدودیت در عمل های جراحی غیر قلبی
اگر شما می بایست عمل جراحی غیر قلبی در سال اول بعد از جایگذاری استنت انجام دهید می بایست:
• در صورت امکان، عمل جراحی غیرقلبی خود را به مدت یک سال پس از استنت گذاری به تعویق بیندازید.
• اگر عمل جراحی را نمی توان به تعویق انداخت، در مورد داروهای مصرفی خود از قبیل آسپیرین یا کلوپیدوگرل با پزشک خود صحبت کنید. دوز داروی شما ممکن است نیاز به تنظیم شدن داشته باشد.
• اگر شما می دانید که به احتمال زیاد در همان سال جایگذاری استنت نیاز به عمل جراحی خواهید داشت، استنت فلزی لخت ممکن است گزینه ی بهتری برای شما باشد. اگر شما در افزایش خطر ابتلا به خونریزی هستید و یا فکر میکنید شما قادر نخواهید بود داروهای ضد انعقادی که توسط پزشک شما تجویز می شوند را مصرف کنید ، شما همچنین ممکن است یک استنت فلزی لخت بخواهید در نظر بگیرید . با پزشک خود در مورد وضعیتتان صحبت کنید.
دکتر قلب محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق در تهران و فوق تخصص آنژیوپلاستی در تهران
شما نیز می توانید از طریق قسمت پرسش از دکتر سوالات خود را مطرح نمایید.