تری گلیسرید یکی از اجزای چربی خون است که به شکل ذراتی ریز در عروق و گردش خون انسان دیده می شود. در کنار کلسترول خون، تری گلیسرید هم نقش به سزایی در بروز حوادث قلبی عروقی دارد و بالا بودن آن می تواند خطر بروز سکته های مغزی و قلبی را افزایش دهد. بنابراین بسیار ضروری است که در کنار توجهی که به کاهش کلسترول می شود برای کاهش این معیار نیز برنامه ریزی شده و تلاش گردد.
اما چگونه می توان اصلا تری گلیسرید را کاهش داد؟ آیا حتما نیاز به مصرف دارو است یا می توان از روش های دیگری نیز استفاده کرد؟ یا بعبارتی قاتل تری گلیسیرید چیست؟
چه سطحی از تری گلیسریدی بالا محسوب و خطرناک است؟
به طور کل و بر اساس معیارهای آزمایشگاهی تری گلیسرید بالاتر از 150، بالا محسوب می گردد و بالا رفتن سطح آن از 200 نیز می تواند همراه با افزایش عوارض و خطرات مربوط به این چربی باشد. به طور کل بالا بودن سطح کلسترول و تری گلیسرید خطر تشکیل پلاک های چربی داخل عروق کرونری قلب و عروق کاروتید مغزی را افزایش می دهد و در پی آن خطر بروز سکته های قلبی و مغزی را بیشتر کند.
علاوه بر آن، بالا بودن تری گلیسرید خون با افزایش خطر رسوب این چربی ها در داخل بافت کبد و بروز کبد چرب همراه است. در برخی موارد نادر که میزان تری گلیسرید خون به بالاتر از 1000 می رسد (مثل برخی بیماری های ژنتیکی) نیز ممکن است که فرد دچار آسیب حاد لوزالمعده (پانکراتیت) شود.

برای کاهش سطح تری گلیسرید چه روش هایی وجود دارد؟
به طور کل روش های درمانی کاهش تری گلیسرید به دو دسته ی روش های دارویی و روش های غیر دارویی تقسیم می شوند که در ابتدا اینجا ما در مورد روش های غیردارویی صحبت خواهیم کرد و در نهایت به روش های دارویی کاهش تری گلیسرید خواهیم پرداخت:
1_ کاهش سطح تری گلیسیرید با تغییر سبک زندگی
اما شاید نقش رژیم غذایی مناسب برای کاهش تری گلیسرید از نقش سایر موارد پررنگ تر باشد. در این زمینه توجه به نکات زیر می تواند بسیار حائز اهمیت باشد :
🔔 توصیه می شود از مصرف قندهای مصنوعی نظیر آنچه در نوشابه های گازدار و انواع آبمیوه های صنعتی و شیرینی جات دیده می شود پرهیز شود. این موارد ارزش تغذیه ای پایینی دارند و به راحتی می توانند تری گلیسرید خون شما را بالا ببرند. کاهش مصرف آنها با کاهش میزان تری گلیسرید شما رابطه ی مستقیمی دارد.
🔔 هم چنین مصرف تمامی غذاهای فراوری شده و صنعتی باید کاهش پیدا کند. نباید فراموش کرد که غلات سبوس دار از ارزش تغذیه ای بالاتری برخوردار هستند و استفاده از آنها می تواند در جلوگیری از بروز چربی خون بالا موثر باشد.
🔔 افزودن سبزیجات و میوه های تازه و هم چنین استفاده از فیبر بیش تر در رژیم غذایی می تواند به کاهش تری گلیسرید شما نیز در بلند مدت کمک کند و از افزایش تری گلیسرید نیز جلوگیری کند.
🔔 یک روش موثر دیگر در کاهش تری گلیسرید استفاده از چربی های سالم در مقابل چربی های ترانس است. از نمونه های چربی های سالم می توان به روغن زیتون و انواع مواد غنی از امگا3 نظیر ماهی اشاره کرد. مصرف چربی های اشباع نظیر آنچه در گوشت قرمز دیده می شود بهتر است محدود شود.
🔔 اگر الکل مصرف می کنید باید بدانید که مصرف این ماده می تواند میزان چربی خون و تری گلیسرید شما را بالا ببرد بنابراین توصیه می شود مصرف آن را قطع کنید. چنین توصیه ای در مورد مصرف سیگار نیز صادق است.
کاهش تری گلیسیرید بالا با مصرف دارو
همان طور که گفتیم درمان تری گلیسرید بالا دو جزء دارد که جزء اول بر عهده ی بیمار است (رعایت رژیم غذایی و کاهش وزن و فعالیت منظم روزانه) و جزء دوم بر عهده ی پزشک می باشد که همان تجویز داروست. پیش از این برای کاهش میزان تری گلیسرید خون از داروهایی نظیر جمفیبروزیل و فنوفیبرات استفاده می شد که البته امروزه دیگر این داروها منسوخ شده اند. امروزه درمان تری گلیسرید بالا بر دو اصل استوار است :
- تجویز کپسول های امگا 3 به میزان حداقل 4 گرم روزانه
- استفاده از داروهای دسته ی استاتین ها نظیر روزوواستاتین یا آتورواستاتین
درمان این عارضه نیازمند همکاری پزشک و بیمار است. بیمار باید با کاهش وزن، مصرف رژیم غذایی مناسب و هم چنین ورزش منظم روزانه در کنار مصرف داروی تجویزی با دوز مناسب با تشخیص پزشک به سمت سطح مناسب تری گلیسیرید از خون برسد.
کلینیک قلب دکتر نجفی متخصص قلب و عروق در تهران