امروزه منابع پروتئینی طبیعی از جمله گوشت قرمز و گوشت سفید و همچنین مواد پروتئینی گیاهی مانند حبوبات و تخم مرغ به وفور بر سر سفره های مردم یافت می شود تا جایی که در هفته چندین بار به عنوان وعده ی غذایی اصلی مورد استفاده قرار می گیرند. اما نکته مهم این است که به چه میزان باید گوشت و سایر مواد پروتئینی را مصرف کرد؟

مصرف مقادیر متعادل مواد گوشتی (قرمز، طیور یا ماهی )می‌تواند پروتئین، ویتامین‌ها بویژه گروه B و آهن مورد نیاز بدن را تأمین نماید. توجه کنید که باید مصرف گوشت قرمز را محدود نمایید و به گوشت قرمز به عنوان غذای جانبی و نه بخش اصلی وعده‌های غذایی خودتان نگاه کنید مثلا مقادیر اندکی از گوشت قرمز را با ماکارونی، برنج یا سبزیجات مخلوط کنید.

گوشت گوسفند یا گوساله

هنگامیکه گوشت می‌خرید، گوشت‌هایی را انتخاب کنید که چربی قابل مشاهده اندکی داشته باشند یا فاقد آن باشند استفاده از گوشت های لخم که حاوی ۱۵ درصد یا کمتر چربی می باشند، توصیه می شود زیرا که برای سلامت قلب بهتر هستند. راسته یا رانی که چربی آن پاک شده باشد، انتخاب‌ مناسبتری است.

قبل از آشپزی تمام چربی‌های قابل مشاهده گوشت را جدا نموده و بدون اضافه کردن چربی یا روغن آن ‌را بپزید. بهتر است گوشت را کباب نموده یا بشکل آب‌پز یا بریان استفاده کنید و در صورت سرخ‌کردن از مقدار اندکی روغن زیتون استفاده کنید.

جگر

هر چند غنی از آهن است اما حاوی کلسترول بالایی است و مصرف جگر در افراد سالم باید به شدت محدود گردد (مثلا یکبار در ماه) ولی در بیماران قلبی ممنوع است و می تواند سلامت قلب آن ها را به خطر اندازد.

گوشت طیور

(مرغ، بوقلمون، بلدرچین) در صورتیکه پیش از پخت، پوست آنها برداشته شود حاوی چربی اندکی خواهند بود. در صورت مصرف غذای اماده، ساندویچ‌هایی که از گوشت‌های کم‌چربی (مرغ یا بوقلمون، همبرگر بوقلمون و گوشت لخم آب‌پز) تهیه می‌شوند بهترند.

ماهی

ماهی از غذاهای مفید برای کنترل فشار خون است، بویژه ماهی‌های چرب یک منبع غنی از پروتئین می‌باشند اما برخلاف سایر گوشت‌ها حاوی چربی‌های اشباع نیستند. حداقل میزان توصیه شده ماهی، هفته‌ای دو وعده غذایی است که برای حفظ سلامت قلب پیشنهاد می شود (مصرف مقدار بیشتر ماهی منجر به کاهش کلسترول غذایی می‌شود).

نکاتی کلیدی برای انتخاب ماهی و غذاهای دریایی عبارتست از: 

• ماهی‌های چرب مفیدترند. چرا که حاوی سطوح بالایی از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند. مثل ساردین، ماهی آزاد، ماهی تن و شیر ماهی و قزل الا.

• گرچه برخی از صدف‌ها و میگوها نسبت به اکثر ماهی‌ها، کلسترول بیشتری دارند، اما میزان چربی اشباع و چربی کلی آنها نسبت به گوشت قرمز و گوشت طیورکمتر است و در نتیجه به عنوان غذاهای سالم قلبی شناخته می‌شوند و برای سلامت قلب مفید هستند؛ اما در بیماران هیپرکلسترولمی ممنوع است.

حبوبات

می‌توان منابع گیاهی پروتئین مانند لوبیا، نخود، عدس و سویا را به غذا افزود و آنها را جایگزین گوشت قرمز، طیور و ماهی نمود. این غذاها حاوی کربوهیدرات‌های پیچیده بوده و نسبت به محصولات حیوانی نظیرگوشت چربی اشباع و کلسترول کمتری دارند و برای سلامت قلب مفید هستند.

تخم مرغ

تخم مرغ منبع خوبی از پروتئین، ویتامین‌های بویژه گروه B و آهن است و چربی اشباع و چربی کلی اندکی دارد. البته زرده تخم مرغ غنی از کلسترول می‌باشد. پس مصرف زرده تخم‌مرغ را محدود کنید. یک تخم‌مرغ کامل سه‌چهارم میزان مجاز مصرفی کلسترول روزانه را دارد. در نتیجه اگر از یک تخم‌مرغ کامل (سفیده و زرده) استفاده کردید، باید مصرف سایر منابع حاوی کلسترول (گوشت قرمز، طیور و محصولات لبنی تمام چرب) را کاهش دهید.

اگر مبتلا به بیماری قلبی هستید یا از این لحاظ در معرض خطر بالایی قرار دارید، بهتر است هفته‌ای بیش از دو-سه تخم‌مرغ کامل مصرف نکنید و از جایگزین‌های تخم‌مرغ یا فقط سفیده آن استفاده نمایید. غذاهایی مانند انواع کوکوها، شیرینی، بیسکویت و کیک ، بستنی و … نیز حاوی تخم‌مرغ می‌باشند در نتیجه مقدار تخم‌مرغ مصرف شده از این طریق را نیز در نظر بگیرید تا هفته‌ای به بیش از ۳ عدد نرسد.

دکتر محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق و فوق تخصص آنژیوپلاستی در تهران

برای پرسش و پاسخ از دکتر روی لینک پرسش از دکتر کلیک کنید.