دکتر محمد حسین نجفی

فشار خون بالا چطور می تواند باعث اختلال در نعوظ شود؟ آیا این عارضه قابل درمان است؟ با دانستن پاسخ این سوالات می توان هر چه سریعتر به حل مشکل اختلال یا عدم نعوظ پرداخت و رابطه جنسی ایده آل را تجربه کرد. با ما همراه باشید.

آیا فشار خون بالا سبب اختلال در نعوظ می شود؟

به صورت طبیعی، عدم انسداد جریان خون، کلید دستیابی به نعوظ های سالم است. در هنگام تحریک جنسی، بدن میزان جریان خون رونده به آلت را افزایش داده، کورپورا کاورنوسا را پر کرده و حالت نعوظ را ایجاد می کند.

جریان خون

نعوظ آلت برای اغلب مردان حالتی طبیعی است که پس از تحریک و برانگیختگی جنسی به وجود می آید. با این حال، فرایند درونی نعوظ آلت بسیار پیچیده تر بوده و نیازمند همکاری بخش های مختلفی از بدن است.

در هنگام احساس برانگیختگی جنسی مغز به بافت درون آلت پیام می فرستد. سپس، بافتی به نام کورپورا کاورنوسا متسع شده و جریان خون به آلت تناسلی وارد می شود. در نتیجه ورود خون، بافت آلت انبساط و گسترش می یابد.

کورپورا کاورنوسا متشکل از دو بافت استوانه ای شکل است که از قاعده تا سر آلت امتداد یافته اند. این فرایند را می توان به پر شدن یک بادکنک به وسیله آب تشبیه کرد. همزمان با ورود جریان خون، فشار درون آلت افزایش یافته و آلت سفت تر می شود.

کورپورا کاورنوسا

علاوه بر این موارد، مغز به بافت اطراف آلت پیام می فرستد تا از خروج خون از بافت جلوگیری شده و نعوظ بدست آمده حفظ شود. پس از اتمام رابطه یا تحریک جنسی، میزان فشار درون ورید های اطراف آلت کاهش یافته، خون خارج شده و نعوظ از بین می رود.

فشار خون بالا هر مرحله از این فرایند را با چالش های بیشتری همراه می کند. در ابتلا به فشار خون بالا، توانایی شریان های خونی آلت در متسع شدن و حفظ جریان مداوم و ثابت خون کاهش می یابد.

هایپرتنشن یا فشار خون بالا یکی از رایج ترین بیماری هایی است که رابطه نزدیکی با اختلال نعوظ دارد. به همین دلیل، کاهش فشار خون تا محدوده طبیعی نه تنها برای سلامت کلی بدن مناسب است بلکه به کاهش خطر ابتلا به مشکلات نعوظ و بهبود اعتماد به نفس فرد در روابط جنسی نیز کمک می کند. فشار و جریان خون هر دو نقش بزرگی در کمک به دستیابی و حفظ نعوظ می کنند. 

فشار خون بالا بر تمامی اندام های بدن فشار وارد کرده و وضعیتی را به وجود می آورد که تمامی افراد باید به آن توجه داشته باشند. ارتباطات نزدیکی بین فشار خون بالا و مشکلات نعوظ بیان شده است. در مجموع، حدود ۳۰ درصد مردان مبتلا به فشار خون بالا به درجاتی از اختلال نعوظ نیز دچار می شوند. فشار خون اثرات مستقیم و غیر مستقیمی را بر کیفیت و ماندگاری نعوظ آلت بر جای می گذارد.

فشار خون بالا و اختلال نعوظ

آسیب دیدن عروق خونی منجر به ضعیف شدن و کاهش تدوام جریان خون در سرتاسر بدن می شود. این وضعیت، دستیابی به نعوظ را دشوار تر می سازد. هنگامی که جریان خون کافی جهت پر کردن کورپورا کاورنوسا وجود نداشته باشد دستیابی و حفظ نعوظ دشوار خواهد بود. گاهی اوقات، فشار خون بالا اختلال کامل نعوظ ایجاد نکرده و در عوض سبب ضعیف شدن نعوظ ها یا سختی در حفظ آن ها می شود.

عوارض قرص فشار خون در مردان

 همانطور که همه ی داروها عوارض دارند، داروی فشارخون نیز از این قاعده مثتثنی نیست. و ممکن است مصرف این دارو برای مردان عوارضی به همراه داشته باشد. البته که همه ی دارو ها عوارض جانبی دارند. اما اکثرا  عوارض های دارویی  خفیف هستند و ممکن است به مرور زمان از بین بروند.

برخی از عوارض جانبی رایج داروهای فشار خون بالا برای مردان عبارتند از:

_سرفه

_اسهال یا یبوست

_سرگیجه یا سبکی سر

_مشکلات نعوظ

_احساس عصبی بودن

_احساس خستگی، ضعف، خواب آلودگی یا کمبود انرژی

_سردرد

_حالت تهوع یا استفراغ

_بثورات پوستی

_کاهش یا افزایش وزن بدون تلاش

اگر عوارض جانبی دارید، در اسرع وقت به پزشک خود اطلاع دهید. در بیشتر مواقع، پزشک با ایجاد تغییر در دوز دارو یا زمان مصرف آن می تواند به کاهش عوارض جانبی داروی فشارخون کمک کند.هرگز بدون  اجازه و مشورت پزشک  دوز دارو را تغییر ندهید یا مصرف دارو را قطع نکنید.

فشار خون بالا و میل جنسی مردان

فشار خون بالا با کاهش سطح تستوسترون ارتباط دارد. تستوسترون هورمونی است که در میل جنسی مردانه نقشی کلیدی ایفا می کند. یک مطالعه در سال ۲۰۰۲ بیان داشت که مردان مبتلا به فشار خون در مقایسه با مردان دارای فشار خون طبیعی، مقادیر کمتری هورمون تستوسترون در بدن خود دارند.

فشار خون و تستوسترون

تستوسترون هورمون جنسی اولیه در مردان و عامل اصلی ارتقا عملکرد جنسی طبیعی است. با توجه به این موضوع، فشار خون بالا می تواند از دو جنبه سبب ابتلا به اختلال نعوظ شود.

این دو جنبه شامل موارد زیر است :

  • دشوار کردن دستیابی به نعوظ
  • کاهش عملکرد و میل جنسی مردانه به دنبال کاهش تستوسترون

فشار خون بالا انجام ورزش های جسمانی را نیز با سختی بیشتری همراه می کند. چنین وضعیتی سبب کاهش تحرک افراد مبتلا شده و این افراد به دلیل قرار نداشتن در بهترین شرایط فیزیکی، بهترین عملکرد جنسی را نیز نخواهند داشت.

فشار خون و عملکرد جنسی

با اینکه رابطه جنسی چندان که تصور می شود کالری نمی سوزاند اما می تواند فعالیتی چالش برانگیز برای سیستم تنفسی و قلبی عروقی باشد. بر این اساس، برخورداری از سلامت مناسب با داشتن عملکرد جنسی بهتر ارتباط دارد. زنان و مردان در هر دقیقه از رابطه جنسی به ترتیب ۴٫۲ و ۳٫۱ کالری می سوزانند.

چگونگی کاهش فشار خون

در صورت ابتلا به فشار خون، بهترین کار، پرسیدن راهکار های کاهش ایمن و پایدار فشار خون از پزشک خود می باشد. امکان دارد پزشک انجام تغییرات در سبک زندگی یا استفاده از دارو های تنظیم کننده فشار خون را به بیمار توصیه کند.

پایین اوردن فشار خون بالا اغلب به وسیله چندین عامل ایجاد می شود. در پایین لیستی از موثر ترین اقداماتی آورده شده که می توان جهت کاهش فشار خون و خطر ابتلا به مشکلات نعوظ مرتبط با آن انجام داد:

❇ تغییر سبک زندگی

در صورت داشتن اضافه وزن، جهت کمک به کاهش وزن و حفظ آن در محدوده ای مناسب رژیم غذایی و سبک زندگی خود را تغییر دهید. اضافه وزن (مخصوصا چربی اطراف شکم) ارتباط تنگاتنگی با فشار خون بالا دارد.

ورزش برای کاهش فشار خون

❇ ورزش منظم

ورزش مخصوصا ورزش هوازی همانند دویدن یا دوچرخه سواری می تواند فشار خون را به صورت طبیعی کاهش دهد. اغلب ورزشی چون ۳۰ دقیقه ورزش روزانه و مداوم برای کاهش قابل توجه سطح فشار خون کافی است.

❇ کاهش مصرف سدیم

رژیم های غذایی سرشار از سدیم می توانند فشار خون را تا ۸ میلی متر جیوه افزایش دهند. یکی از موثر ترین روش های کاهش فشار خون کاهش مصرف مواد غذایی نمکی و سرشار از سدیم است.

❇ اجتناب از مصرف الکل و سیگار

مصرف بیش از حد الکل سبب افزایش فشار خون و احتمالا کاهش اثرات داروی های کنترل فشار خون می شود. سیگار نیز می تواند سبب افزایش چشم گیر فشار خون شود.

غذای سالم برای کاهش فشار خون

❇ تغییر رژیم غذایی

 در نهایت، رژیم غذایی نیز با فشار خون ارتباط دارد. با کاهش مصرف چربی های اشباع شده و افزایش مصرف سبزیجات و غذا های کم چرب می توان فشار خون را مقداری کاهش داد.

برای مطالعه بیشتر:
درمان فشار خون بالا در طب سنتی چگونه است؟ برای خواندن بر روی دکمه زیر کلیک کنید.

درمان فشار خون بالا در طب سنتی

کاهش فشار خون بالا برای داشتن سلامت بهتر

فشار خون بالا به عنوان ((قاتل خاموش)) شناخته می شود. این بیماری با گذشت زمان می تواند فشار زیادی را به اندام های بدن از جمله قلب، مغز، کبد و کلیه وارد کند. این یعنی فشار خون بالا احتمال ابتلا به انواع خطر ها از سکته مغزی تا بیماری ایسکمیک قلبی را افزایش می دهد.

در صورت ابتلا به این بیماری انجام اقدامات و تغییر سبک زندگی بسیار اهمیت دارد. انجام این اقدامات نه تنها عملکرد جنسی افراد را بهبود می بخشد بلکه به کاهش عوارض اختلال نعوظ نیز کمک می کند. با کاهش فشار خون بالا می توان عمری طولانی تر داشته و از داشتن یک زندگی با کیفیت بیشتر لذت برد.

 دکتر محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق و فوق تخصص آنژیوپلاستی

3.6/5 - (50 امتیاز)
Picture of دکتر محمدحسین نجفی
دکتر محمدحسین نجفی

ایشان متخصص قلب و عروق و فلوشیپ آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی هستند. دیگر تخصص های ایشان شامل: درمان فشار خون، درمان واریس، انجام هولتر مانیتورینگ قلب و غیره می شود.

آیا این مطلب مفید بود؟ به اشتراک بگذارید
[hamyar_qa] [hamyar_related_qa]

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

ﺷﻤﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺳﻮاﻟﺎت ﺧﻮد در زﻣﯿﻨﻪﻫﺎی واریس و بیماری‌های وریدی، بیماری‌های قلبی، اختلالات مادرزادی، فشار خون، اکوکاردیوگرافی و… را در این صفحه ﺑﭙﺮﺳﯿﺪ. پاسخ‌های ارایه شده اعم از تشخیصی و درمانی توصیه‌های کلی بوده و شما را از مراجعه به پزشک بی‌نیاز نمی‌کنند. پاسخ‌ها معمولا در کمتر از ۴۸ ساعت پاسخ داده خواهند شد.

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر H-Hb شنبه ۱۰ آبان ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 269 مشاهده پرسش
    من انژیوپلاستی کردم واستنت دارم فشار خونم با مصرف قرص تقریبا کنترل شده است والزامیکس مصرف میکنم برای بهبود نعوظ وپایداری ان چه اقدامی باید بکنم.
    متشکرم
    1. تصویر کاربر دکتر محمد حسین نجفی جمعه ۹ آبان ۹۹( 3 سال پیش)
      لیست داروهابتان را بفرمایید و اینکه ایا در ابن داروها نیتروگلیسرین دارید یا نه؟
    2. تصویر کاربر H-Hb جمعه ۹ آبان ۹۹( 3 سال پیش)
      پلاویکس-والزامیکس۵-۱۶۰-رزوکسین-اسپیرین ۸۰
    3. تصویر کاربر H-Hb جمعه ۹ آبان ۹۹( 3 سال پیش)
      پلاویکس-
    4. تصویر کاربر دکتر محمد حسین نجفی شنبه ۱۰ آبان ۹۹( 3 سال پیش)
      چند وقت از تعبیه ی استنت شما می گذرد؟ ایا به علت سکته تعبیه شده بود؟
    5. نمایش سایر 3 پاسخ
  • تصویر کاربر مسعود سه شنبه ۷ مرداد ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 220 مشاهده پرسش
    با سلام و عرض ادب و سپاس از انسان دوستی و سخاوت شما:
    مادرم پاییز پارسال تحت لاپاراسکوپی کولن و متعاقبا شش ماه شیمی درمانی قرار گرفت. عوارض شیمی درمانی باعث بیحالی، خستگی سریع و گزگز در نوک انگشتان دست و پا شده و همچنان مطابق سالهای گذشته داروی فشار خونش رو ادامه میده (مادرش هم سابقه نارسایی کلیوی داشت و توفامیلشون افراد با بیماری فشار خون بالا زیادن). انکولوژیست بدلیل تشخیص سندرم لینچ در کولن پیشنهاد داده شهریور ماه کلکتومی انجام بشه.
    - خیلی نگرانم بعلت بیحالی و احساس ضعف و عوارض شیمی درمانی و فشار خون، تحمل این عمل رو نداشته باشه. جراحش در عمل قبلی گفت دکتر بیهوشی به زور حین عمل فشارش رو پایین نگه داشته بود.
    - یکی از آشنایان با بیماری مشابه بعد از کلکتومی بعلت امبولی ریه از دنیا رفت و این مسئله خیلی باعث استرس ما شده.
    - هر روز تو خونه راه میره ولی احساس ضعف و گزگز هنوز برطرف نشده. از طرفی هم گاهی انگار که چیزی تو گلوش مونده باشه سرفه خشک شدید میکنه و حتما باید یه لیوان آب بدیم تا حالش خوب شه. ممنون میشم راهنمایی کنید.
    1. تصویر کاربر دکتر محمد حسین نجفی سه شنبه ۷ مرداد ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام عمل انجام بشه و پروتكلهاي پيشگيري از لخته وريدي الزامي است. نگران نباشيد
  • تصویر کاربر جمال سه شنبه ۵ فروردین ۹۹( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 228 مشاهده پرسش
    با سلام خدمت شما ، مادر بنده ۵۴ سالشه و سابقه دو بار آنژیوگرافی قلب داره، این روزا فشار خونش تا ۱۷۰ بر روی ۹۰ میرسه و دچار سردرد و قلب درد شدید میشه
    چکار کنیم آقای دکتر لطفا راهنمایی مون کنید
    قرص کپتوپرول هم میخورن که اثر زیادی نداره
    1. تصویر کاربر دکتر محمد حسین نجفی سه شنبه ۵ فروردین ۹۹( 4 سال پیش)

      سلام آملودیپین ۵ هر ۱۲ ساعت و متورال هر ۱۲ ساعت نصف مصرف کنند

    2. تصویر کاربر دکتر محمد حسین نجفی سه شنبه ۵ فروردین ۹۹( 4 سال پیش)

      سلام آملودیپین ۵ هر ۱۲ ساعت و متورال هر ۱۲ ساعت نصف مصرف کنند

      اگر فشار خیلی پایین آمد آملودیپین را روزی یک عدد مصرف کنند

    3. نمایش سایر 1 پاسخ
  • تصویر کاربر نسیم پنجشنبه ۲۹ اسفند ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 234 مشاهده پرسش
    با سلام و خسته نباشیدخدمت دکتر نازنین و بارزش،دکتر جان همکار همسر من کرونا گرفته ولی چون در یک محیط بودند نگرانم ،من شهرستان هستم و میخواهم به خونه ام تهران برگردم میترسم،به نطرتون من و دخترم یکی دو هفته صبر کنم و شهرستان بمونم یا اینکه برگردم نزد همسرم،لطفا راهنمایی کنید ممنونم
    1. تصویر کاربر دکتر محمد حسین نجفی پنجشنبه ۲۹ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)

      سلام

      کمی صبر کنید بهترر هست

  • تصویر کاربر سحر پنجشنبه ۲۹ اسفند ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 194 مشاهده پرسش
    سلام.پدرم با59سال سن و تقریبا وزن59وقد180حدودا 40سال سابقه ی کشیدن سیگار داره مدتیه که درد قفسه ی سینه و سردرد داره حدودا دو روزه که فشارش مابین 15تا16هست اما ضربان قلبش 50تا55هست با توجه به شرایط فعلی و با وجود ویروس کرونا جرات نداریم ببریمش بیمارستان و خودشم به شدت مخالفت میکنه با رفتن به پزشک اما می خواستم بدونم دلیل این فشار خون به قلب برمیگرده؟وایا احتمال گرفتگی عروق ویا جراحی باز وجود داره؟و اینکه تا چه حد این موضوع خطرناکه و می تونیم چیکار کنیم براش تا وضعیتش حداقل بدتر نشه تو این دوران؟پدربزرگ و مادر بزرگ من هر دو دارن قرص فشارخون میخورن همچنین مادر بزرگم جراحی قلب باز داشته می تونه سابقه ی ژنتیکی ریسک بیماری شو بیشتر کنه؟
    1. تصویر کاربر دکتر محمد حسین نجفی پنجشنبه ۲۹ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)

      سلام

      ممکنه مشکل قلبی داشته باشن

      لوزارتان هر ۱۲،ساعت نصف و اسپرین استفاده کنند و بعدا مراجعه کنید

  • تصویر کاربر Narges پنجشنبه ۲۹ اسفند ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 187 مشاهده پرسش
    دکتر مادرم دیابت و فشار خون داره و متفورمین و لوزاتن استفاده میکنه و برای درد زانو‌هم از دپاکین استفاده میکنه..مدتیه در گلو و انتهای زبان احساس سوزش شدید میکنه ایا احتمال کوید داره؟؟تنها همین علامتو داره..
    و سوال دیگه ای ک دارم همسرم مشکوک به کوید شد و الان ۱۴ روز بعده مصرف دارو حالش خوبه ولی ما بخور میدادیم بهش چرا بخور مضره واسه افراد کویددار؟؟
    1. تصویر کاربر دکتر محمد حسین نجفی پنجشنبه ۲۹ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)

      سلام

      پاسخ شما داده شد

  • تصویر کاربر حسن شنبه ۲ فروردین ۹۹( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 200 مشاهده پرسش
    سلام..بنده ۵۸ سال سن دارم سه ماه است انژی کردم فنر هم گذاشتم ایا رابطه جنسی خطر ناک است؟ ضمنا میل جنسی دارم اما نعوذ صورت نمی گیرد آیا به خاطر سن هست یا بیماری؟ چه دارویی تجویز می فرمایید
    1. تصویر کاربر دکتر محمد حسین نجفی شنبه ۲ فروردین ۹۹( 4 سال پیش)

      سلام

      خیر

      خطرناک نیست

      ممکنه به علت دارو هاتون باشه بعد از برطرف شدن شرایط مراجعه کنید

  • تصویر کاربر زهرا شنبه ۱۶ فروردین ۹۹( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 247 مشاهده پرسش
    با سلام 
    آقای دکتر دو هفته پیش به دلیل فشار بالای مادرم به متخصص قلب و عروق مراجعه کردیم.
    دکتر بعد از اکو به مادرم گفت که : عضلات قلبت ضعیف هست و چند تا دارو داد . الان چند روزی هست که تنگی نفس شدید و ضعف و بی حالی دارن . علتش چیه ؟
    قرصهایی هم که مصرف میکنه 
    اسپیرونولاکتون 25 هر روز دو بار نصفی
    لوزارتان 25 دوبار در روز نصف
    آنژیپول 475 دو بار در روز نصف
    آتورواستاتین20 هر روز یکی فک کنم برای چربیش باشه
    1. تصویر کاربر دکتر محمد حسین نجفی پنجشنبه ۱۴ فروردین ۹۹( 4 سال پیش)

      سلام

      داروهارو به همین ترتیب مصرف کنند

      بعدا اکو دقیقرتخصصی شوند و باید از نظر گرفتگی عروق قلب هم آنژیوگرافی شوند

    2. تصویر کاربر زهرا شنبه ۱۶ فروردین ۹۹( 4 سال پیش)
      ممنون آقای دکتر ????????
      آقای دکتر حدود ۴۰ روزی میشه که این دارو ها رو مصرف میکنن و الان یه هفته ای میشه که فشارش پایین میاد و ۱۰ یا ۹ میشه .
      دوز داروها رو کم کنن ؟
      متاسفانه مطب ها اکثرا به خطر کرونا بسته هستن
    3. تصویر کاربر دکتر محمد حسین نجفی شنبه ۱۶ فروردین ۹۹( 4 سال پیش)

      سلام بله فعلاً میتونید دوز لوزارتان رو نصف کنید و اگر فشار پایین بود فعلا لوزارتان را قطع کنید و بعدا به تدریج مجدداً شروع کنید

    4. نمایش سایر 2 پاسخ
  • تصویر کاربر ناهید جمعه ۱۶ اسفند ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 196 مشاهده پرسش
    با سلام ، من حدود ۲ سال است به پرفشاری خون مبتلا هستم و معمولا با مصرف یک قرص لوزار ۲۵ ونصف قرص متورال ۵۰ در صبح و همین دوز دارو در شب تحت کنترل بود ولی اخیرا این روال به هم خورده وفشارم به ۱۷ هم رسیده وقرص های مصرفی فقط۲ تا۳ ساعت دوام دارد و دوباره بالا میرود وناچار به مصرف دوز اضافه ی لوزار هستم، لطفا راهنمایی بفرمایید . با تشکر از زحمات شما.
    1. تصویر کاربر دکتر محمد حسین نجفی جمعه ۱۶ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)

      سلام

      فعلا دوز مصرفی لوزارتان رو دو برابر کنید و جهت بررسی بیشتر از نظر مشکلات  کلیوی و علل ثانویه فشار خون مراجعه کنید

  • تصویر کاربر البرز جمعه ۱۶ اسفند ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 191 مشاهده پرسش
    سلام حدود یک ساله که مشکل نعوظ دارم وخیلی رنج میبرم سه ماه قبل برای عمل سنگ کلیه مراجعه کردم به متخصص قلب بعداز اسکن قلب دکتر تشخیص داد. گرفتگی عروق دارم وپس ازمراجعه برای من بیست وپنج اسفند نوبت آنژیو دادن. الان بااین شرایط ویروس کرنا صلاح هست آنژیو کنم یا خیر واگر آنژیو کنم مشکل نعوظ من حل میشه
    1. تصویر کاربر دکتر محمد حسین نجفی جمعه ۱۶ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)

       سلام بهتره آنژیوتون رو به تاخیر بیاندازید

      انجام آنژیو هیچ تاثیری بر این مشکلتون نداره

      برای این مشکل باید به اورولوژیست و روان پزشک مراجعه کنید

درحال دریافت اطلاعات

در این مقاله مطالعه می‌کنید:

میخوای به صورت آنلاین سوالت رو از دکتر بپرسی؟

میخوای به صورت آنلاین سوالت رو از دکتر بپرسی؟

پرسش از دکتر