پرولاپس دریچه میترال یکی از بیماری های خوش خیم دریچه میترال قلب می‌باشد، تپش قلب به نسبت شایع است و افرادی که این مسئله را دارند، باکمی فعالیت بدنی دچار درد و تپش قلب می‌شوند.
مصرف بعضی از مواد و داروها مثل کافئین، کوکایین، افدرین یا سایر داروهای تقویت‌کننده دستگاه سمپاتیک، دکونژستان‌ها، داروهای کم‌کننده اشتها، قهوه زیاد، کولا و سایر محرکها با یا بدون کافئین، آمفتامین‌ها و سیگار باعث تپش قلب می‌شوند.
علائم بیماری دریچه میترال
در بسیاری از افراد مبتلا به سندرم نارسایی دریچه میترال، هیچ علامت مشخصی وجود نداشته و بیماری معمولا پیشرفتی ندارد. با این حال، دیگر مبتلایان ممکن است علائمی همچون خستگی، مشکل تنفسی همراه با فعالیت، تپش قلب و ضربان قلبی غیر طبیعی (آریتمی) را تجربه کنند.
احساس سبکی در سر، غش کردن، افت غیر طبیعی فشار خون در هنگام ایستادن، سردرد و درد قفسه سینه از دیگر علائم این مشکل هستند. در موارد نادر، سندرم نارسایی دریچه میترال می تواند به نارسایی قلبی، اختلال در پمپاژ موثر قلب، اختلال در گردش خون، تشکیل لخته های خونی، حمله های ایسکمیک گذرا، سکته مغزی و دیگر عوارض مرگ بار منتهی شود.
حمله های ایسکمیک گذرا با تاثیر بر جریان خون رونده به مغز، سبب اختلال موقت در عملکرد آن می شوند. سکته مغزی به مرگ بخشی از بافت مغز در اثر عدم دریافت خون و اکسیژن کافی گفته می شود. گاهی اوقات عامل اختلال در جریان خون رونده به مغز، تشکیل یک لخته خونی در این مسیر است که با نام آمبولی شناخته می شود.
افراد مبتلا به نارسایی دریچه میترال از نظر ابتلا به عفونت های باکتریایی قلب و دریچه های آن، در معرض خطر بالایی قرار دارند. علائم بیماری دریچه میترال مختلف بوده اما در دو دسته نارسایی میترال و تنگی میترال (استنوزیس) جای می گیرند. در پایین این مطلب، به علائم هر کدام از این دسته ها پرداخته شده است.
علائم اولیه نارسایی دریچه میترال شامل موارد زیر هستند:
- تنگی نفس
- خستگی و عدم تحمل فعالیت
- ضربان قلب سریع و تپنده (تپش قلب)
- درد قفسه سینه
- افتادگی دریچه میترال
علائم افتادگی دریچه میترال می تواند خفیف بوده یا به تدریج بروز دهد. از جمله این موارد می توان به نمونه های زیر اشاره کرد:
- ضربان قلب نامنظم یا شدید (آریتمی)
- گیجی یا احساس سبکی در سر
- تنگی نفس
- خستگی
- درد قفسه سینه
- تنگی دریچه میترال
در برخی افراد، علامت اولیه و حتی تنها علامت تنگی میترال، تنگی نفس است. در این وضعیت همگام با پیشرفت بیماری، قلب به دلیل تلاش برای عبور خون از یک دریچه باریک و تنگ دچار ضعف می شود. علائم تنگی دریچه میترال می توانند شامل موارد زیر باشند:
- تنگی نفس
- سرفه ناشی از تجمع مایعات در ریه ها
- تپش قلب
- گیجی یا احساس سبکی در سر
- تورم پا و کف آن
- تشکیل لخته های خونی
- درد قفسه سینه
مشاهده علائم زیر همراه با پرولاپس دریچه میترال زنگ خطر است.
تشخیص بیماری زمینه‌ای عمدتا بر اساس سایر علائم و یافته‌های همراه داده می‌شود. تپش قلب همراه با علائمی مانند:
- سرگیجه
- سیاهی رفتن چشم‌ها
- تنگی نفس
- سرفه ناخودآگاه
- درد قفسه سینه
- غش کردن
- احساس وقوع مرگ
در زمینه بیماری های قلبی نیاز به بررسی بیشتر دارد و باید فورا به اورژانس مراجعه کرد.
آیا افتادگی دریچه میترال خطرناک است؟
تشخیص علت پرولاپس دریچه میترال
کسی که دچار تپش قلب می‌شود باید در هر حال به پزشک مراجعه نماید. پس از انجام معاینات لازم نوار قلب از بیمار گرفته می‌شود که تا حد زیادی میتواند علت تپش قلب را مشخص کند. گاه نیز انجام آزمایشهایی برای تشخیص برخی بیماریهای زمینه‌ای لازم است. در نهایت اگر علت پرولاپس دریچه میترال مشخص نشود، دستگاهی به نام هولترمونیتور یا نوار قلب متحرک به فرد متصل می‌شود تا در طول ۲۴ ساعت نوار قلب مداوم از بیمار گرفته شود.
در طی این مدت اگر فرد دچار تپش قلب گردد، نوار قلب در همان حالت از بیمار گرفته شده و نوع آریتمی قلب فرد مشخص می شود. علاوه بر هولتر مانیتورینگ، می‌توان از تست ورزش جهت القائ برخی آریتمی های خطرناک استفاده کرد تا پزشک و بیمار اطمینان حاصل کنند که فعالیت شدید ، عامل بوجود آورنده آریتمی خطرناک نیست.
درمان پرولاپس دریچه میترال در بیماری های قلبی
اصول درمان پرولاپس دریچه میترال بر حذف عامل بوجود آورنده (دارو، تنباکو، قهوه، چای و الکل) تشخیص و درمان بیماریهای همراه (پرکاری تیروئید، افت قند خون، علائم یائسگی و اضطراب) و درمان آریتمی خاص تشخیص داده شده، استوار است. در اکثر موارد با رعایت عادات مناسب زندگی و تغذیه، پرهیز از استرس ها و هیجانات و انجام ندادن فعالیت های ورزشی نامتناسب، تپش قلب فرد بهبود می‌یابد.
به منظور خاتمه دادن برخی آریتمی باز چرخشی، گاهی مانورهای واگی متعدد توسط پزشک یا توسط فرد آموزش دیده انجام می‌شود که با تحریک عصب واگ باعث برگشت تپش قلب در بعضی از آریتمی‌ها شوند مثل:
- ماساژ ناحیه کاروتید گردن (البته منوط به اجازه پزشک و این که روش انجام بدون خطر این تکنیک را فرا گرفته باشید.)
- نگاه داشتن نفس به‌طور کوتاه مدت
- سرفه پی‌در‌پی
- نیشگون گرفتن از پوست بازو به قدری که باعث درد شود.
- زدن آب سرد به صورت ، فرو بردن سر در آب سرد به مدت کوتاه ، یا دوش سرد بطوری که آب سرد روی سر بریزد.
مانور والسالوا:
در بینی و دهان خود را بگیرید و سعی کنید در همین حال به هوا را از بینی خارج کنید بطوری که احساس کنید پرده‌های گوش به سمت بیرون حرکت می‌کنند.
درمان دارویی پرولاپس دریچه میترال
در مواردی که حمله تند ضربانی تکرار می‌شود، امکان دارد یک یا چند دارو برای کنترل ضربان قلب و درمان پرولاپس دریچه میترال تجویز شوند. در مواردی که تپش قلب در اثر آریتمی های قلبی ایجاد شده باشد، داروهایی مانند دیگوکسین، کینیدین، مسدودکننده‌های کانال کلسیم، پروکاینامید، و داروهای ضد بتا آدرنرژیک تجویز می‌شوند.
در آریتمی‌ها اگر ضربان قلب به حالت طبیعی باز گردانده نشود، امکان دارد نارسایی احتقانی قلب، حمله قلبی ، یا ایست قلبی، که جان بیمار را به خطر می‌اندازند، رخ دهند.
گاهی نیز لازم می‌شود که برای تنظیم ضربان قلب در بیماران دچار برادی کاردی (ضربان قلب پایین)، دستگاهی به نام ضربانساز قلب (Pace maker) در سینه بیمار جاسازی شود تا در مواقع ضروری ضربان قلب بیمار را تنظیم نماید. ندرتاً استفاده از شوک الکتریکی جهت خاتمه به آریتمی لازم می‌شود.
شما نیز می توانید از طریق قسمت پرسش از دکتر سوالات خود را مطرح نمایید.
برای تعیین وقت بر روی نوبت دهی اینترنتی کلیک کنید.
دکتر قلب محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق در تهران
سارااقاجانی
سه شنبه ۵ اردیبهشت ۹۶( 6 سال پیش)
تعداد بازدید: 189
مشاهده پرسش
