تنگی عروق کرونر یا انسداد عروق چندین روش درمانی دارد که از جمله می توان جراحی باز پیوند عروق قلب (بای پس کرونری ) و آنژیوپلاستی (PCI) را نام برد.
درمان انسداد یا تنگی عروق کرونر قلب، کلا سه راه دارد، که مهمترین راه درمان هنوز دارو درمانی است. اما گاهی وقتی رگ های قلب دچار گرفتگی شدید یا جدید می شوند، متخصصین قلب و عروق ، دو راه درمان مداخله ای پیش رو دارند: اولین راه که قدیمی تر است، انجام عمل جراحی باز قلبی (بای پس کرونری CABG ) برای درمان تنگی عروق کرونر قلب است.
گزینه دیگر هم که در سال های اخیر معرفی شده، آنژیوپلاستی بعد از عمل آنژیو قلب است که به این دلیل که در این روش احتیاج به عمل باز قلب از بین می رود و کمتر تهاجمی است، روش انتخابی در موارد ممکنه است ولی در همه بیماران مقدور نمی باشد که در این موارد از همان جراحی باز پیوند عروق قلبی (بای پس) برای درمان تنگی عروق کرونر استفاده می شود.
۱- درمان تنگی عروق کرونر با روش آنژیوپلاستی یا PCI
در آنژیوپلاستی که برخی افراد آن را با نام بالون زدن یا استنت گذاری (فنر گذاشتن) می نامند، پزشکان بعد از آنژیوگرافی ، بالونی تنها یا بالونی که روی آن استنت قرار دارد را وارد رگ قلب (عروق کرونر) کرده و در محل مسدود رگ تعبیه می کنند و با این کار سبب کاهش انسداد رگ شده، در نتیجه خون دوباره در رگ ها به جریان درمی‌آید. بالون با کمپرس و چسباندن پلاک های آترواسکلروتیک موجب رفع تنگی عروق کرونر میشود و استنت‌ها، تورینه های فنری کوچکی هستند که مانند یک ستون در رگ ها کار گذاشته می شوند تا مانع برگشت دیواره رگ و انسداد مجدد آن شوند و بدین ترتیب احتمال تنگی مجدد در آینده کمتر می شود.
تنگی نفس بعد از آنژیوپلاستی
تنگی نفس علامت شایعی در بیمارانی که برایشان استنت تعبیه شده نیست. اما در صورتی که این علامت وجود داشته باشد چند مورد باید به دقت بررسی شوند :
اول تمامی بیماران از نظر میزان کارکرد قلبی (EF) و وضعیت دریچه باید توسط اکوکاردیوگرافی بررسی شوند. هم چنین باید یک بار توسط پزشک معاینه شده و نوار قلب بررسی شود و فیلم آنژیوپلاستی بازبینی شود. گاهی این تنگی نفس ها به علت تنگی عروق باقی مانده یا در موارد نادری بروز تنگی های مجدد داخل استنت است که ایجاد می شود.
اگر تمامی بررسی های فوق نرمال باشند آن وقت می توان با خیال راحت اعلام کرد که مشکلی از نظر قلبی وجود ندارد و با کمی پیاده روی و تمرین بر روی آمادگی قلبی ریوی می توان این مشکل را نیز رفع کرد.
تعویض استنت قلب
به طور کلی باید بدانیم که استنت قلبی بعد از تعبیه شدن در داخل عروق به مرور زمان در جدار عروق به اصطلاح “نشست” می کند و بخشی از این جدار می شود. پس به طور کلی استنت قلبی نه نیاز به تعویض در طول زمان دارد و نه اینکه اصلا قابل تعویض می باشد و زمانی که تعبیه شد تا پایان عمر بیمار در داخل عروق وی می ماند. اما اگر استنت قلبی دچار گرفتگی مجدد شود چه کار باید کرد؟
این حالت که به ندرت پیش می آید به معنی این است که در درون استنت قبلی بیمار پلاک های چربی زیادی تشکیل شده است که اگر این پلاک ها سبب مسدود شدن جریان خون شده باشند نیازمند بازکردن مجدد عروق هستند که این کار با کمک استفاده از بالن آنژیوپلاستی یا تعبیه ی استنت مجدد داخل استنت قبلی انجام می گیرد.
2_ بالون زدن
اوایل فقط بالون در دسترس بود که با توجه به عود مکرر تنگی عروق کرونر، استنت ها یا همان فنرهای داخل عروقی ابداع شدند. امروزه در موارد خاص و نادری فقط از بالون داخل کرونری استفاده می شود و در اغلب موارد بعد از بالون زدن (یا همراه با بالون زدن) استنت داخل کرونرقلب تعبیه می شود.
3- درمان تنگی عروق با جراحی CABG یا عمل قلب باز
جراحی CABG یک عمل جراحی باز است که در آن، از یکی از وریدهای پا یا شریانهای دست یا سینه ای که به عضلات خون می رساند، برداشته شده و یک سر آن را به آئورت و سر دیگر آن را به پشت قسمت مسدود شده ی قلب، پیوند می زنند. این روش معمولا برای درمان تنگی عروق کرونر و در افرادی استفاده می شود که بیش از دو یا هر سه رگ اصلی کرونر آن ها تنگی های وسیع به خصوص در قسمت های ابتدایی رگ دارد.
اما در افرادی که یک یا دو رگ از رگ قلب (کرونری ) مسدود شده و اندازه (طول ضایعه) و یا محل آن انسداد برای آنژیوپلاستی نا مناسب است، انجام می گیرد. اما در صورت مناسب بودن ضایعه، آنژیوپلاستی که در طی آن بالون می زنند و سپس در اغلب موارد فنر می گذارند، روش درمانی مناسبی است.
برای بیماران همیشه این سوال مطرح است که بین روش های جراحی باز قلبی (بای پس) و درمان غیر تهاجمی به روش آنژیوگرافی (آنژیوپلاستی یا PCI)، انتخاب کدام متد در درمان تنگی عروق کرونر بهتر و عاقلانه تر است تا کمترین مشکل و عوارض جانبی را برای بیمار در پی داشته باشد و احتمال برگشت پذیری بیماری را هم به حداقل برساند؟
در آنژیوگرافی مشخص می شود که کدام بیمار برای عمل جراحی قلب باز و کدام بیمار برای استنت گذاری مناسب تر است و این بستگی به تعداد و نیز قسمتی از رگ های کرونر دارد که مسدود شده است.
بطور مثال اگر یک یا دو رگ از سه رگ اصلی کرونری مسدود شده باشد و درگیری در ناحیه ابتدایی رگ یا در محل دوشاخه شدن نباشد، آنژیوپلاستی با بالون و استنت گذاری ارجح تر است اما اگر هر سه رگ اصلی گرفتار شده باشد بویژه در بیماران دیابتی یا درگیری تنه اصلی منشا دو رگ اصلی (left main artery) باشد یا در مواردی که فقط یک یا دو رگ درگیر شده اما درگیری در ناحیه ابتدایی رگ یا در محل دو شاخه شدن رگ باشد یا بدلیل طول زیاد تنگی عروق کرونر ویا بدلیل پیچ پیچ بودن مسیر رگ، برای تعبیه استنت مناسب نباشد به بیمار توصیه به جراحی باز بای پس قلبی می شود.
در آن دسته از بیماران قلبی که برای درمان تنگی عروق کرونر و یا رفع انسداد شریان های قلبی آنها جراحی درمان مناسب تشخیص داده شده اما خود آنها روش آنژیوپلاستی را برگزیده‌اند، امکان این که مجبور باشند در آینده بعلت عود تنگی عروق کرونر، مجددا از روش آنژیوپلاستی مجدد یا دیگر روش‌های درمان بیماری های قلبی (مثل جراحی باز قلبی) استفاده کنند، وجود دارد.
کدام روش درمان برای من مناسب تر است؟
بسته به میزان گرفتگی و نظر پزشک متخصص این پاسخ متفاوت است. علی رغم تمام پیشرفتهای علمی، تجهیزات پزشکی و افزایش تجربه پزشکان، در برخی بیماران هنوز هم عمل بای پس قلب بهترین و مناسب ترین گزینه برای باز کردن عروق مسدود قلب است. به همین خاطر بیماران، قبل از هر تصمیمی باید در مورد اثربخشی بیشتر بای پس و امکان برگشت پذیری بیشتر در روش آنژیوپلاستی فکر کنند و بهترین روش را با توجه به شرایط خود و توصیه پزشک برگزینند.
به عبارت دیگر عمل باز قلب بهترین پیشنهادی است که می توان به بیماران دچار انسداد عروق قلبی با درگیری هر سه رگ اصلی ، یا درگیری تنه اصلی منشا دو رگ اصلی سمت چپ (left main artery) ، یا در مواردی که فقط یک یا دو رگ درگیر شده اما درگیری در ناحیه ابتدایی رگ یا در محل دو شاخه شدن رگ باشد یا بدلیل طول زیاد تنگی عروق کرونر یا مسیر پیچ پیچ رگ، برای تعبیه استنت مناسب نباشد.
مطالعات در این گروه بیماران نشان داده که احتمال بازگشت تنگی عروق کرونر قلب و احتیاج مجدد به روش های درمانی دیگر(پس از یک سال) در بیمارانی که آنژیوپلاستی کرده‌اند، دو برابر است. و اگر بیماران قلبی می‌خواهند برای دراز مدت از مشکلات قلبی خلاص شوند باید جراحی باز پیوند عروق (بای پس قلبی ) را بپذیرند (بویژه در بیماران دیابتی).
میزان بهبودی پس از عمل در کدام روش سریع تر است؟
طول مدت عمل باز قلب تقریبا ۵ ساعت است که بیمار در تمام این ساعات در بی هوشی کامل به سر می برد. معمولا اگر مشکلی نباشد بعد از یک یا دو روز از ای سی یو به بخش و تقریبا روز سوم تا پنجم مرخص می شود و طی چند هفته بعد از عمل، او سلامت خود را به دست آورده و فعالیت های روزمره‌اش را از سر می گیرد.
اما آنژیوپلاستی حدود یک تا دو ساعت طول کشیده و بدون بیهوشی عمومی فقط با بی حسی کشاله ران ( بدون باز کردن قفسه سینه) انجام می شود. بیمارانی که آنژیوپلاستی می شوند، حدودا از ۳ یا ۴ روز بعد از عمل می توانند مانند سابق(اگر در مواردی منع پزشکی مثل سکته قلبی اخیر یا نارسایی قلبی و… نداشته باشند) به کارهای خود بپردازند.
با این حال توجه به این نکته مهم است که هر چند، مدت عمل و بهبودی و پشت سر گذاشتن علائم پس از آن، در بای پس بیشتر از آنژیوپلاستی است، اما نتیجه و اثربخشی بای پس قلبی در موارد خاص ذکر شده، بیشتر می باشد.
برای تعیین وقت بر روی نوبت دهی اینترنتی کلیک کنید.
دکتر محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق و فوق تخصص آنژیوپلاستی
هادی
چهارشنبه ۲۵ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
تعداد بازدید: 183
مشاهده پرسش
