آیا بزرگ شدن قلب خطرناک است؟

علائم بزرگ شدن قلب چیست؟

در برخی افراد، دلایل بزرگ شدن قلب هیچ علامت یا نشانه ای ایجاد نمی کند. برخی افراد ممکن است این علائم و نشانه ها را داشته باشند:

– تنگی نفس

– ریتم غیر طبیعی قلب (آریتمی)

– تورم (ادم)

تشخیص زود هنگام بزرگ شدن قلب، درمان آسان تری را در پی خواهد داشت، اگر شما در مورد قلب خود نگران هستید با پزشک متخصص قلب و عروق در این باره صحبت کنید.

علت های بزرگ شدن قلب چیست؟

کاردیومگالی می تواند با هر شرایطی که باعث می شود تا قلب شما پمپاژ سخت تر از حد معمول داشته باشد و یا آسیب عضله قلب، ایجاد می شود. گاهی اوقات بزرگ شدن قلب و تضعیف آن به دلایل ناشناخته ای است (ایدیوپاتیک).

بیماری قلبی مادرزادی ، آسیب ناشی از حمله قلبی یا ضربان قلب غیر طبیعی (آریتمی) می تواند باعث بزرگ شدن قلب شما گردد. سایر شرایط مرتبط با بزرگ شدن قلب عبارتند از:

1- فشار خون بالا

قلب شما ممکن است مجبور به پمپاژ سخت تر برای ارائه خون به سایر قسمت های بدن شده که باعث بزرگ و ضخیم شدن عضلات آن می گردد.

فشار خون بالا می تواند باعث بزرگی بطن چپ شده که در نهایت عضله قلب را تضعیف می گرداند. فشار خون بالا نیز ممکن است حفره های بالایی از قلب شما را (دهلیز) بزرگ سازد.

2- بیماری دریچه قلب

 چهار دریچه در قلب شما حفظ جریان خون را در مسیر درست بر عهده دارند. اگر دریچه ها توسط شرایطی آسیب ببینند، از قبیل تب روماتیسمی، نقایص قلبی، عفونت (اندوکاردیت عفونی)، اختلالات بافت همبند، برخی داروها و یا پرتو درمانی برای سرطان، قلب شما ممکن است بزرگ شود.

3- بیماری عضله قلب یا کاردیومیوپاتی

 از آنجا که این ضخیم شدن و سفت شدن عضله قلب پیشرفت می کند، قلب تان را ممکن است بزرگ سازد؛ چرا که این قلب بزرگ شده شما، سعی در پمپاژ برای فراهم ساختن خون به بدن را دارد.

4- فشار خون بالا در شریان اتصالی به قلب و ریه (فشار خون بالای ریوی)

 قلب شما ممکن است نیاز به پمپاژ سخت تر برای حرکت خون بین ریه ها و قلب تان را داشته باشد. در نتیجه، در سمت راست از قلب شما ممکن است بزرگ شدگی ایجاد گردد.

5- احتباس مایع اطراف قلب (افیوژن پریکارد)

تجمع مایع در کیسه اطراف (پریکارد) که قلب را احاطه می کند، ممکن است باعث شود تا قلب شما در رادیوگرافی قفسه سینه بزرگ به نظر برسد.

6- تعداد کم سلول های قرمز خون (کم خونی)

کم خونی یک بیماری است که در آن به اندازه کافی سلول های سالم قرمز خون برای حمل اکسیژن کافی به بافت های تان وجود ندارد. در صورت عدم درمان، کم خونی مزمن می تواند به یک ضربان قلب سریع یا نامنظم تبدیل شود. قلب شما باید خون بیشتری را برای کمبود اکسیژن در خون پمپ کند.

7- اختلالات تیروئید

 هر دو اختلال کم کاری غده تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) و غدد تیروئید پرکار (پرکاری تیروئید) می تواند به مشکلات قلبی از جمله بزرگ شدن قلب منجر شود.

8- آهن بیش از اندازه در بدن (هموکروماتوز)

هموکروماتوزیس یک اختلال است که در آن بدن شما به درستی نمی تواند آهن را متابولیزه نماید. این جریان باعث می شود تا ساخت آن در ارگان های مختلف، از جمله قلب شما صورت گیرد. این امر سبب بزرگی بطن چپ به دلیل تضعیف عضله قلب می شود.

9- بیماری های نادر مانند آمیلوئیدوز

 آمیلوئیدوز وضعیتی است که در آن پروتئین های غیر طبیعی در خون گردش یافته و ممکن است در قلب رسوب کنند. در این حالت عملکرد قلب شما تداخل یافته و باعث بزرگی قلب شما می شود.

چه عواملی بزرگی قلب را تهدید می کند؟

اگر شما هر گونه از عوامل خطر زیر را دارا می باشید ممکن است در معرض خطر ابتلا به بزرگی قلب قرار داشته باشید:

• فشار خون بالا

 داشتن فشار خون بالاتر از ۹۰/۱۴۰ میلی متر جیوه شما را در معرض افزایش خطر ابتلا به بزرگ شدن قلب قرار می دهد.

• سابقه خانوادگی بزرگ شدن قلب یا کاردیومیوپاتی

 اگر یک عضو خانواده، مانند پدر، مادر، خواهر و یا برادر، دچار بزرگ شدن قلب باشند، شما بیشتر مستعد ابتلا به پیشرفت این بیماری هستید.

• انسداد عروق قلب (بیماری عروق کرونر)

با این شرایط، پلاک های چربی در عروق قلب، مانع عبور جریان خون از طریق رگ های قلب شده که می تواند به حمله قلبی منجر شود. هنگامی که یک بخش از عضله قلب می میرد، قلب شما پمپاژ سخت تری برای دریافت خون کافی و ارسال به سایر نقاط بدن تان دارد که باعث بزرگی آن می گردد.

• بیماری مادرزادی قلبی

 اگر شما با یک بیماری که بر روی ساختار قلب تان تاثیر گذاشته به دنیا آمده اید، ممکن است در معرض خطر ابتلا به بزرگ شدن قلب باشید.

• بیماری های دریچه قلب

 قلب دارای چهار دریچه شامل: آئورت، میترال، ریوی و تریکوسپید می باشد که برای هدایت جریان خون از طریق قلب تان باز و بسته می شود. بیماری که به دریچه آسیب برساند، ممکن است باعث بزرگی قلب شود.

• حمله قلبی

 حمله قلبی خطر ابتلا به بزرگ شدن قلب را افزایش می دهد.

آیا بزرگ شدن قلب خطرناک است؟

خطر ابتلا به عوارض ناشی از کاردیومگالی به بخشی از قلب که بزرگ شده و علت آن بستگی دارد. عوارض بزرگ شدن قلب می تواند شامل موارد زیر باشد:

⛔ نارسایی قلبی

 یکی از جدی ترین نوع بزرگ شدن قلب، بزرگی بطن چپ است که خطر ابتلا به نارسایی قلبی را افزایش می دهد. در نارسایی قلبی، عضلات قلب تضعیف می شود و کشش بطن (گشاد شدن) به نقطه ای می رسد که قلب نمی تواند خون موثر را در سراسر بدن پمپ کند.

⛔ لخته شدن خون

 داشتن قلب بزرگ شده ممکن است شما را بیشتر مستعد تشکیل لخته های خونی در دیواره قلب کند. اگر لخته وارد جریان خون شما شود، می تواند جریان خون به اندام های حیاتی را مسدود نموده، حتی باعث حمله قلبی یا سکته مغزی شود. لخته خونی که در سمت راست قلب شما گسترش یافته ممکن است به شش ها حرکت کند و یک وضعیت خطرناک به نام آمبولی ریوی را ایجاد کند.

⛔ سوفل یا صدای سمعی قلب

برای افرادی که دچار بزرگی قلب هستند، دو تا از چهار دریچه قلب به نام دریچه میترال و سه لختی ممکن است به درستی بسته نشوند؛ چرا که گشاد شده و منجر به جریان رو به عقب خون می شوند. این جریان ایجاد شده صدایی به نام سوفل قلبی تولید می کند. اگرچه لزوما مضر نیست، سوفل قلبی باید توسط پزشک تحت نظارت قرار گیرد.

⛔ ایست قلبی و مرگ ناگهانی

برخی از انواع بزرگ شدن قلب می تواند به اختلال در ریتم ضربان قلب شما منجر شوند. ریتم قلب خیلی آهسته، حرکت آرام خون و یا بیش از حد سریع را در پی دارد و اجازه نمی دهد تا تپش قلب با ریتم طبیعی انجام شود. این مشکل می تواند منجر به غش و یا در برخی موارد، ایست قلبی و یا حتی مرگ ناگهانی گردد.

کاردیومگالی چگونه تشخیص داده می شود؟

اگر شما علائم کاردیومگالی را دارید، پزشکتان تست و معاینات فیزیکی را برای تعیین اینکه آیا قلب شما بزرگ شده یا نه و همچنین برای پیدا کردن علت بیماری شما انجام می دهد. این آزمایشات ممکن است شامل:

• اکوکاردیوگرام

• تست نوار قلب

• تست استرس یا تست ورزش

• سی تی اسکن قلبی (CT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)

•  تصویر رادیوگرافی از قفسه سینه

• اگر قلب شما بر روی تصویر قفسه سینه بزرگ دیده شود، آزمایشات دیگر معمولا برای پیدا کردن علت آن مورد نیاز خواهند بود.

• آزمایش خون

پزشک قلب ممکن است آزمایش خون را برای بررسی سطح معینی از مواد در خون تان که ممکن است به یک مشکل قلبی اشاره کند، تجویز نماید. آزمایش خون همچنین می تواند به تحت کنترل قرار گرفتن شرایط توسط پزشکتان برای بررسی روند بروز علایم کمک کند.

• کاتتریزاسیون قلبی و بیوپسی

در این روش، یک لوله نازک (کاتتر) در کشاله ران شما وارد شده و از طریق رگ های خونی به قلب وارد می گردد. سپس از قلب تان یک نمونه کوچک (بیوپسی) برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی، برداشته می شود.

درمان کاردیومگالی چیست؟

برای درمان بزرگ شدن قلب می توان از دارو و یا جراحی استفاده کرد. علاوه بر این برای پیشگیری از پیشرفت بیماری نیز می بایست نکاتی را مدنظر قرار داد.

✅ درمان دارویی کاردیومگالی

اگر کاردیومیوپاتی یا نوع دیگری از بیماری قلبی علت بزرگ شدن قلب شما باشدپزشکتان ممکن است داروهایی را به شما جویز نماید. این ممکن است شامل:

– دیورتیک ها برای کاهش میزان سدیم و آب در بدن شما، که می تواند به کاهش فشار در شریان ها و قلب شما کمک کنند، تجویز می شوند.

– آنزیم مهار کننده تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE) برای کاهش فشار خون شما و بهبود قابلیت پمپاژ قلب تان است.

– مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین (ARB ها) مزایای مهار کننده های ACE برای کسانی که نمی توانند مهار کننده های ACE را مصرف کنند، ارائه می نماید.

– بتابلوکرها برای کاهش فشار خون و بهبود عملکرد قلب هستند.

– دیگوکسین برای کمک به بهبود عملکرد پمپاژ قلب و کاهش نیاز به بستری شدن در بیمارستان برای نارسایی قلبی است.

– ضد انعقادها برای کاهش خطر لخته شدن خون است که می توانند از حمله قلبی یا سکته مغزی پیشگیری کنند.

– ضد آریتمی ها برای نگه داشتن ضربان قلب شما در یک ریتم طبیعی تجویز می شوند.

✅درمان بزرگی قلب با جراحی

اگر داروها، به اندازه کافی برای درمان بزرگ شدن قلب شما مناسب نباشند، روش های پزشکی یا عمل جراحی ممکن است لازم باشد.

✔ دستگاه های پزشکی برای تنظیم ضربان قلب

برای نوع خاصی از بزرگ شدن قلب (کاردیومیوپاتی اتساعی)، یک ضربان ساز برای هماهنگی انقباضات بین بطن چپ و راست ممکن است لازم باشد. در افرادی که ممکن است در خطر جدی آریتمی باشند، دارو درمانی و یا دفیبریلاتور کاشتنی قلبی (ICD) ممکن است یک گزینه مناسب محسوب شود.

اگر علت اصلی بزرگ شدن قلب شما ناشی از فیبریلاسیون دهلیزی باشد، ممکن است شما نیاز به انجام روش هایی برای بازگشت ریتم منظم قلب و یا برای نگه داشتن قلب از ضربان بیش از حد سریع داشته باشید.

✔ جراحی دریچه قلب

✔ عمل جراحی بای پس عروق کرونر

اگر بزرگ شدگی قلب شما به بیماری عروق کرونر مربوط باشد، پزشکتان ممکن است عمل جراحی بای پس عروق کرونر را توصیه نماید.

✔کمک دستگاه بطن چپ (LVAD)

اگر شما مبتلا به نارسایی قلبی هستید، شما ممکن است این پمپ مکانیکی کاشتنی را برای کمک به پمپاژ ضعیف قلب خود نیاز داشته باشید. اگر شما نامزد دریافت پیوند قلب، به عنوان یک درمان طولانی مدت برای نارسایی قلبی هستید ممکن است درحالی که منتظر پیوند قلب هستید، LVAD کاشتنی دریافت کنید.

✔ پیوند قلب

اگر داروها نمی توانند علائم شما را کنترل کنند، پیوند قلب می تواند گزینه نهایی باشد.

✅ کنترل بزرگی قلب با شیوه زندگی و راه حل های خانگی 

حتی اگر درمانی برای شرایط شما وجود ندارد، شما می توانید با انجام راهکارهایی شرایط خود را بهبود بخشید. پزشکتان ممکن است تغییراتی در شیوه زندگی برای شما توصیه کند که شامل موارد زیر گردد:

• ترک سیگار
• از دست دادن وزن اضافی
• محدود کردن نمک در رژیم غذایی
• کنترل دیابت
• نظارت بر فشار خون
• ورزش متوسط، با پزشک خود در مورد مناسب ترین برنامه فعالیت بدنی صحبت کنید.
• اجتناب و یا قطع مصرف الکل و کافئین
• سعی کنید به داشتن هشت ساعت خواب شبانه

دکتر محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق و فوق تخصص آنژیوگرافی