ریواروکسابان Rivaroxaban را بیشتر بشناسیم

ریواروکسابان اولین دارو از دسته آنتی کواگولانت های جدید خوراکی مهار کننده مستقیم فاکتور Xa می باشد. این دارو برای اولین بار در سال ٢٠١١ توسط FDA جهت پیشگیری از استروک در بیماران مبتلا به Non-valvular AF مورد تأیید قرار گرفت و پس از آن نیز برای درمان DVT و PE و پیشگیری از VTE پس از جراحی های تعویض مفصل زانو و لگن مورد تأیید قرار گرفت.

اندیکاسیون های تایید شده (FDA)

۱- یشگیری از سکته های مغزی ایسکمیک در بیماران مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی (Non-valvular AF) که بر اساس معیار CHA2DS2-VASc اندیکاسیون دریافت آنتی کواگولانت را دارند: ٢٠ میلی گرم یک بار در روز همراه غذا (ترجیحا شام)

۲- درمان DVT و آمبولی ریه (PE) با ریوارکسابان : دوز ۱۵ میلی گرم دوبار در روز به مدت ٣ هفته و سپس ٢٠ میلی گرم یک بار در روز همراه غذا

۳- پیشگیری ثانویه از DVT و PE در بیماران High-risk پس از درمان اپیزود حاد اولیه: ٢٠ میلی گرم یک بار در روز همراه غذا

۴- پیشگیری از ترومبوز پس از جراحی های ارتوپدی تعویض مفصل زانو و سر ران: ١٠ میلی گرم یک بار در روز با یا بدون غذا، به مدت ٢ هفته در جراحی زانو و ۵ هفته در جراحی هیپ

اندیکاسیون های تایید نشده (FDA)

در بیماران مبتلا به ACS توأم با افزایش بیومارکرهای قلبی، جهت کاهش ریسک حوادث قلبی آینده، اخیرا دوز ۲٫۵ میلیگرم دو بار در روز ریواروکسابان در اروپا تأیید شده است که البته هنوز توسط FDA مورد تأیید قرار نگرفته است.

نکته ١: دوز های فوق در شرایط کارکرد طبیعی کلیه می باشد. در کلیرانس کراتینین کمتر از ۵٠ ml/min نیاز به تنظیم دوز دارد.

نکته ٢: افزایش سن به خودی خود فاکتوری برای ممنوعیت مصرف یا کاهش دوز دارو نیست اما با توجه به دفع کلیوی بخشی از این دارو و کاهش عملکرد کلیه ها در سالمندان، می باید کلیرانس کلیوی در سالمندان حتی با وجود طبیعی بودن کراتینین سرم، محاسبه شود و در صورت افت کلیرانس کراتینین به کمتر از ۵٠ ml/min بر اساس بروشور دارو، کاهش دوز صورت گیرد.

برای بیماران AF در کلیرانس کراتینین کمتر از ۱۵ و برای سایر اندیکاسیون ها در کلیرانس کراتینین کمتر از ۳۰ ممنوعیت مصرف دارد

تداخلات دارویی ریواروکسابان

– ریواروکسابان، سوبسترایCYP3A4 و P_gp می باشد. توصیه می شود از مصرف توأم ریواروکسابان با داروهایی که همزمان مهارکننده قوی این دو سیستم آنزیمی هستند (کتوکونازول، ایتراکونازول، وریکونازول، ریتوناویر) و یا القاکننده قوی این دو سیستم آنزیمی هستند (فنی توئین، کاربامازپین، ریفامپین) اجتناب شود.

– همین طور مصرف توأم ریواروکسابان با سایر داروهایی که ریسک خونریزی را افزایش می دهند (نظیر آنتی پلاکت ها) ریسک خونریزی را بیشتر می کند. بنابراین باید در انتخاب بیمارانی که به طور همزمان نیاز به آنتی پلاکت و آنتی کوآگولانت (ریواروکسابان، وارفارین و …) دارند، دقت شود.

– مصرف توأم مهار کننده های ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) با ریواروکسابان، باعث افزایش ریسک خونریزی شده و بهتر است اجتناب شود. در صورت نیاز بیمارانی که در حال دریافت داروی آنتی کواگولانت مثل ریواروکسابان هستند به داروی مسکن یا تب بر، بهتر است از استامینوفن استفاده شود که ریسک خونریزی را افزایش نمی دهد.

قیمت ریواروکسابان چقدر است؟

قیمت سی تایی ریواروکسابان ١۶٠ هزار تومان می باشد که متاسفانه فعلا بیمه هزینه آن را متقبل نمی شود و پرداخت قیمت ریواروکسابان بر عهده ی خود بیمار است.

نویسنده: دکتر کوروش صادقی
متخصص داروسازی بالینی (فارماکوتراپی)