چند نوع جراحی قلب و عروق وجود دارد؟

عمل جراحی قلب چندین مدل مختلف دارد که رایج ترین آنها بای پس عروق کرونر (CABG) یا جراحی بای پس است که با نام عمل قلب باز نیز شناخته می شود. در ادامه به بررسی سایر روش های جراحی قلب می پردازیم.

جراحی قلب باز

عمل جراحی بای پس عروق کرونر یا جراحی قلب باز شامل استفاده از بخش سالم رگ های خونی قسمت هایی از بدن برای دور زدن بخشی از شریان کرونر آسیب دیده یا مسدود شده می باشد. در جراحی عمل قلب باز با ایجاد یک مسیر جدید برای جریان خون، عضله قلب به خون غنی از اکسیژنی که برای فعالیت مناسب نیاز دارد، دست خواهد یافت.

در طول جراحی قلب بای پس، سینه (استرنوم) باز شده، قلب متوقف شده و خون به دستگاه قلبی-ریوی ارسال می گردد. بر خلاف انواع دیگر جراحی قلب باز ، حفرات قلبی در طول عمل جراحی بای پس باز نمی شوند.

بای پس تکی، بای پس دوگانه، دور زدن سه تایی یا چهارتایی به تعداد شریان های مورد نیاز انجام می شود.

ترمیم دریچه و یا جایگزینی

دریچه های قلب نقش کلیدی را در این جریان خون یک طرفه و باز و بسته شدن با هر ضربان قلب بازی می کنند. تغییرات فشار در پشت و در مقابل دریچه به آنها اجازه می دهد تا برای باز کردن فلپ مانند دریچه یک طرفه و فقط در زمان مناسب باز شوند و سپس آنها برای جلوگیری از جریان برگشتی خون محکم بسته شوند.

دو تا از شایع ترین انواع مشکلات دریچه قلب که نیاز به عمل جراحی قلب دارند:

۱- تنگی دریچه قلب

در تنگی دریچه میترال ، لت ها به اندازه کافی باز نمی شوند و تنها مقدار کمی از خون می تواند از طریق دریچه جریان یابد. تنگی (استنوز) هنگامی رخ می دهد که لت ها ضخیم، سفت و یا بهم ترکیب شده باشند. جراحی دریچه برای باز کردن دریچه ی تنگ و یا جایگزین کردن آن با یکی از دریچه های جدید انجام می شود.

۲- نارسایی دریچه قلب

نارسایی دریچه قلب به معنی نارسایی یا عدم کارایی مناسب دریچه قلب است، در این حالت دریچه به درستی به جای حرکت در جهت مناسب به سمت جلو بسته نمی شود و خون به عقب نشت می کند. جراحی دریچه قلب برای تنگی یا تعویض دریچه مورد نیاز است.

ترمیم و جراحی دریچه قلب شامل جراحی بازسازی دریچه است تا مجدد به درستی کار کند. تعویض دریچه بدان معنی است که دریچه با یک دریچه بیولوژیکی قلب (ساخته شده از حیوانات و یا بافتهای بدن انسان) و یا یک دریچه مکانیکی قلب (ساخته شده از موادی مانند پلاستیک، کربن، یا فلز) جایگزین گردد.

جراحی آریتمی

هر بی نظمی در ریتم طبیعی قلب یک آریتمی نامیده می شود. آریتمی معمولا برای اولین بار با داروهایی درمان می شود. درمان های دیگر ممکن است شامل:

۱- شوک قلبی کاردیوورژن که در آن متخصص قلب و عروق و یا جراح قلب با استفاده ازشوک قلبی آن را به پایان رسانده و قلب را به ریتم طبیعی برمی گرداند.

۲- کاتتر ابلیشن (فرسایشی) که در آن متخصص قلب و عروق با استفاده از یک ابزار خاص برای از بین بردن (برداشتن) سلولی که باعث آریتمی می شود، اقدام می کند. این روش در محل انجام کاتتریزاسیون قلبی (کت لب) انجام می شود.

۳- دستگاه های کنترل کننده ریتم و سرعت، از جمله ضربان ساز قلب ( پیس میکر) و دفیبریلاتورهای کاشتنی قلبی (ICD ها). بیماران می توانند این دستگاه های کاشتنی قلب را در اتاق عمل و یا کت لب دریافت کنند.

۴- هنگامی که این درمان ها کار نکنند، جراحی قلب ممکن است لازم باشد. یک نوع از این عمل جراحی قلب ، جراحی قلب ماز Maze surgery نامیده می شود. در عمل جراحی ماز، جراحان یک پیچ و خم جدید از مسیرهای الکتریکی جدید ایجاد می کنند که به پالس های الکتریکی اجازه می دهد تا به راحتی از طریق قلب حرکت کنند. جراحی قلب ماز اغلب برای درمان یک نوع آریتمی به نام فیبریلاسیون دهلیزی مورد استفاده قرار می گیرد. فیبریلاسیون دهلیزی شایعترین نوع آریتمی است.

ترمیم آنوریسم

آنوریسم یک برآمدگی کیسه مانند است که در یک رگ خونی یا در دیواره قلب ایجاد می شود. آنوریسم هنگامی رخ می دهد که دیواره یک رگ خونی یا قلب تضعیف شده باشد. فشار نیروهای خون باعث بیرون زدگی آن می شود. آنوریسم اغلب می تواند قبل از آن که بترکد، ترمیم گردد. عمل جراحی شامل جایگزینی بخش ضعیف شده رگ های خونی و قلب با پچ یا لوله مصنوعی است (که پیوند نامیده می شود).

آنوریسم در دیواره قلب اغلب در حفره پایینی سمت چپ (به نام بطن چپ) رخ می دهد. این آنوریسم، آنوریسم بطن چپ نامیده می شود و ممکن است پس از حمله قلبی ایجاد شود. (حمله قلبی می تواند دیواره بطن چپ را تضعیف کند) اگر آنوریسم بطن چپ منجر به نامنظم شدن ضربان قلب و یا نارسایی قلبی شود، ممکن است عمل قلب باز برای حذف بخش آسیب دیده از دیواره انجام شود.

(Transmyocardial Laser Revascularization  (TMLR

آنژین صدری دردی است که شما احساس می کنید درست در زمانی که عروق در قلب شما بیمار می شوند (که عروق کرونر نامیده می شود) و نمی توانند خون کافی در زمان طولانی تر را برای بخشی از قلب که به اکسیژن نیاز دارد، فراهم کنند. فقدان اکسیژن رسانی کافی به قلب منجر به ایسکمی می گردد. آنژین معمولا هنگامی رخ می دهد که قلب شما دارای یک نیاز اضافی به خون غنی از اکسیژن می گردد، از جمله در طی ورزش. آنژین تقریبا همیشه توسط بیماری عروق کرونر (CAD) ایجاد می شود.

لیزر Transmyocardial عروق (TMLR) روشی است که با استفاده از لیزر کانال هایی در عضله قلب ایجاد می کند و تلاش می کند تا جریان خون اجازه حرکت از محفظه قلب را مستقیما به درون عضله قلب پیدا کند.

اگر جریان خون افزایش یابد، اکسیژن بیشتری می تواند به قلب برسد. این روش تنها به عنوان آخرین چاره انجام می شود. به عنوان مثال، TMLR ممکن است در بیمارانی که قبلا تحت بسیاری از عملیات های بای پس عروق کرونر داشته اند و نمی توانند عملیات بای پس دیگری داشته باشند، انجام شود.

اندآرترکتومی کاروتید Endarterectomy

بیماری عروق کاروتید، شریان های منتهی به سر و مغز را تحت تاثیر قرار می دهد. مانند قلب، سلول های مغز هم نیاز به یک منبع ثابت از خون غنی از اکسیژن دارند. این جریان خون به مغز توسط ۲ شریان کاروتید بزرگ در جلوی گردن شما و با ۲ شریان مهره ای کوچکتر در پشت گردن تان تحویل داده می شود. سکته مغزی اغلب زمانی رخ می دهد که پلاک های چربی شریان های کاروتید را مسدود می کنند و مغز اکسیژن کافی دریافت نمی کند.

اندآرترکتومی کاروتید رایج ترین درمان جراحی برای بیماری شریان کاروتید است. جراحان یک برش در محل انسداد در گردن ایجاد کرده و یک لوله را در بالا و پایین انسداد برای تغییر مسیر جریان خون قرار می دهند. جراحان پس از آن می توانند پلاک چربی را حذف کنند.

اندآرترکتومی کاروتید همچنین می تواند با استفاده از روشی که به راه اندازی مجدد جریان خون نیاز ندارد، انجام شود. در این روش، جراح، جریان خون را به اندازه کافی طولانی متوقف می کند تا انسداد عروق از طریق پوست برطرف شود.

پیوند قلب

پیوند قلب را می توان برای بسیاری از مشکلات قلبی که باعث آسیب رساندن به عضله قلب می شوند، انجام داد. جراح قلب به طور معمول پیوند قلب برای دو مشکل رایج قلبی کاردیومیوپاتی ایدیوپاتیک (بیماری عضله قلب بدون علت شناخته شده) و بیماری عروق کرونر (ساخت پلاک در شریان های قلب) به کار می برد.

مشکل قلبی که وخیم می شود، قلب ضعیف تر رشد می کند و کمتر قادر به پمپاژ خون غنی از اکسیژن به سایر نقاط بدن می گردد. از آنجا که قلب باید برای پمپ کردن خون از طریق بدن سخت تر کار کند، این تلاش برای کار اضافی قلب را بزرگ (هایپرتروفی) می سازد. در آن زمان، قلب برای پمپاژ خون سختتر کار کرده که آن را به سادگی ممکن است فرسوده سازد و غلبه بر بیماری و حتی قادر به پاسخگویی به کوچکترین خواسته پمپاژی نمی باشد.

داروها، دستگاه ها برای کمک به قلب و درمان های دیگر (از جمله سلول های بنیادی) گاهی اوقات می توانند کمک کننده باشند و حتی شرایط بیمار را بهبود بخشند. اما هنگامی که این درمانها ناموفق باشند، پیوند قلب تنها گزینه ی درمانی خواهد بود.

برای انجام جراحی قلب باز و یا مشورت در این زمینه با همکار خوبم دکتر حسین زاده جراح قلب از طریق لینک زیر می توانید در ارتباط باشید و پرسش های خود را مطرح نمایید:

پرسش از جراح قلب