کلسترول خون نوعی چربی است که در خون گردش می کند. کلسترول خون به دو نوع LDL یا کلسترول بد خون یا  HDL یا کلسترول خوب خون تقسیم می شود. اگر میزان نرمال کلسترول خون بیش از حد عادی شود در سرخرگها رسوب می کند. پس اگر در آزمایش شما کلسترل خون از حد نرمال آن بالاتر است باید به فکر کاهش آن باشید.

بدن انسان کلسترول خون را می سازد، بدون توجه به غذایی که می خورید. کلسترول همچنین از غذاهایی که فرد می خورد نیز تامین می شود، کلسترول فقط در غذاهای حاصل از جانوران یافت می شود و در غذاهای گیاهی اصلا کلسترول وجود ندارد.

گردش کلسترول خون چگونه انجام می گیرد؟

کلسترول خون بخودی خود نمی تواند در خون حرکت کند بلکه بوسیله پروتئین های خاصی حمل می شود. ترکیب کلسترول و پروتئین های حمل کننده  لیپوپروتیین نامیده می شود.

دو نوع لیپوپروتیین وجود دارد:

•  LDL یا کلسترول بد خون
•  HDL یا کلسترول خوب

LDL  را بعنوان حمل کننده محموله و  HDL را بعنوان حمل کننده زباله در نظر بگیرید. LDL  کلسترول را از کبد می گیرد و به سلولها تحویل می دهد، HDL  کلسترول اضافی را از برمی دارد و به کبد می برد. سطح کلی کلسترول ترکیبی از LDL  و HDL  می باشد.

کلسترول خون عامل ایجاد بیماری های قلبی

بدن بیشتر از مقدار نیاز کلسترول می سازد تا سالم بماند. بیشتر مردم آمریکا کلسترول و چربی زیادی مصرف می کنند که در نتیجه سطح کلسترول خونشان بالا می رود که یکی از علت های بیماری عایی قلبی محسوب می شود.

کلسترول بد یا LDL  اضافی در سرخرگها رسوب می کند، که این سرخرگها خون را به مغز و قلب می رسانند. این رسوبات با مواد دیگری ترکیب می شوند و پلاک ها را تشکیل می دهند. پلاک رسوب سخت و ضخیمی است که در رگها تشکیل می شود. ساخته شدن پلاک ها آترواسکلروزیس یا سخت شدن رگها نام دارد. پلاک ها قادرند مسیر داخلی رگها را باریک کنند و جریان خون به قلب را کاهش دهند.

میزان طبیعی کلسترول خون

پزشک سطح کلسترول خون فرد را با بررسی نمونه کوچکی از خون می تواند تشخیص دهد. این آزمایش می تواند سطح تام کلسترول خون فرد را نشان دهد.

سطح کلسترول سالم به فاکتورهای زیادی بستگی دارد که شامل موارد زیر می باشند:

• سطح کلسترول HDL با سطح کلسترول LDL مقایسه شود.
• میزان کلسترول تام فرد
• تعداد ریسک فاکتورهایی که فرد برای بیماری قلبی دارد
• سن و میزان فعالیت فرد
• وضعیت فعلی سلامتی فرد

برای اطمینان از نتیجه با پزشک خود مشورت کنید.

سطح کلسترول تام همیشه بعنوان ریسک فاکتور که خطر  بیماری قلبی را افزایش می دهد در نظر گرفته نمی شود. اگر فرد کلسترول تام و HDL  بالایی داشته باشد احتمالا با خطر افزایش یافته ی حمله ی قلبی مواجه نخواهد بود.

زنان بطور ویژه سطح HDL  بالایی نسبت به مردان دارند. برای مثال یک زن با HDL  بالا سطح کلسترول ۲۴۰ یا بالاتر را بدون هیچ خطر افزایش یافته ای دررابطه با بیماریهای قلبی خواهد داشت. ریسک فاکتورهای بیماریهای قلبی:

• دیابت
• سیگار
• فشار خون بالا
• چاقی ( شاخص حجم بدن بیشتر از ۳۰ باشد.)
• سن ( مردان ۴۵ یا بیشتر، زنان ۵۵ و بیشتر)
• سابقه ی خانوادگی برای بیماریهای قلبی
• سبک زندگی کم تحرک
• کلسترول خون کمک باشد.

کاهش کلسترول خون

در ادامه چندین نکته در رابطه با کاهش کلسترول خون ذکر می شود:

۱- چربی و غذاهای سرخ کردنی کمتر بخورید و در حد امکان غذاهای کم چرب یا بدون چربی انتخاب کنید.

۲- در هنگام خوردن چربی نوع غیر اشباع آن را انتخاب کنید.( چربی های غیر اشباع در دمای اتاق بصورت مایع هستند مانند روغن های گیاهی. از مصرف روغن های استوایی مانند روغن نارگیل و پالم و هر روغنی که در دمای اتاق بصورت جامد است نیز خود داری کنید.)

۳- گوشت ماهی و مرغ را بیشتر از گوشت قرمز مصرف کنید.

۴- مقدار تام گوشت قرمز، ماهی، گوشت طیور، و پنیرهای کم چرب را تا ۷ انس یا کمتر در روز کاهش دهید.

ورزش کنید.

۵- در صورت سیگاری بودن آن را ترک کنید.

۶- وزن اضافی را کم کنید.

۷- فیبرهای محلول را که از میوه ها، لوبیا، نخود، و جو دو سر تهیه می شود را بیشتر مصرف کنید.

۸- مصرف زرده ی تخم مرغ را نیز برای خودتان محدود کنید و بیشتر از ۳ وعده در هر هفته مصرف نکنید. ( سفیده ی تخم مرغ عاری از چربی است)

دکتر محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق و فوق تخصص آنژیوگرافی

برای پرسش و پاسخ از دکتر روی لینک پرسش از دکتر کلیک ک