برخی افراد به صورت اورژانسی آنژیو می گردند اما بیشتر بیماران از قبل و با برنامه، کاندید آنژیوگرافی عروق کرونر می شوند و آمادگی های لازم را دریافت می نمایند.

آنژیوگرافی یا رگ نگاری (angiography) در بخش آنژیوگرافی بیمارستان انجام می شود. غالبا شما در روز آنژیوگرافی به بیمارستان مراجعه نموده و بستری می شوید. پرستاران پیش از انجام آنژیوگرافی از نوع داروهای شما و شرح حالتان برگه ای را پر خواهند کرد.

چرا آنژیو گرافی قلب انجام می شود؟

اگر شما یکی از موارد زیر را تجربه کنید، پزشک شما ممکن است به شما توصیه کند که انژیو قلب را انجام دهید.

• علائم بیماری عروق کرونر مثل درد قفسه سینه
• درد قفسه ی سینه، فک، گردن یا دست که علتش در دیگر آزمایشات مشخص نشود.
• درد قفسه سینه ای که جدیدا به سراغ شما امده است و یا رو به افزایش باشد.
• اگر شما دچار بیماری های قلبی مادرزادی باشید.
• نتایج غیر عادی تست غیر تهاجمی فشار قلب
• مشکلات دیگر مربوط به رگ های خونی
• جراحت قفسه سینه
• مشکلات دریچه قلب که نیاز به جراحی داشته باشند.

مراقبت های قبل از آنژیوگرافی

در بخش آنژیوگرافی لازم است وسایل ارزشمند خود مانند: حلقه، انگشتر، دستبند و غیره را جدا کرده و در منزل بگذارید. آنژیوگرافی قلب به این صورت است که ابتدا محل رود کاتتر بر روی کشاله ران و یا دست بیمار ضدعفونی می شود. سپس مقداری ماده ی بی حس کنند در این ناحیه تزریق می گردد.

✅ روز قبل از آنژیو قلب، استحمام کرده و موهای زائد کشاله ران خود را شیو کنید.

✅ صبح روز آنژیوگرافی از مصرف مواد غذایی اجتناب شود.

✅ مصرف داروها تحت نظر پزشک ادامه یابد.

مراحل آنژیوگرافی قلب

پس از شروع آنژیو شما به پشت روی تخت آنژیوگرافی دراز می کشید. ممکن است به دور بدن و پای شما یک کمربند بسته شود. دوربین اشعه ایکس به دور سینه و سر شما چرخیده و از زوایای گوناگون عکس می گیرد.

محل ورود کاتتر که بر روی دست و یا کشاله ران است، توسط محلول های ضد عفونی تمیز شده و حجم کمی ماده بی حس کننده در آن تزریق می شود. ممکن است بریدگی کوچکی توسط پزشک در این منطقه ایجاد شود.

سپس توسط پرستار از شما یک لاین وریدی (رگ) گرفته می شود. ممکن است یک داروی آرامش بخش از طریق ورید به شما تزریق شود تا باعث آرامشتان گردد. از این طریق داروها و مایع نیز به شما تزریق می شود.

در تکنیک آنژیوگرافی یک لوله پلاستیکی کوچک ( شیت شریانی ) داخل شریان شما قرار داده می شود. یک کاتتر یا لوله بلند از داخل این شیت عبور کرده و به سمت قلب هدایت می شود. عبور کاتتر نباید باعث درد شود. اگر احساس درد می کنید، پزشک خود را آگاه سازید.

از داخل کاتتر ماده حاجب به داخل عروق کرونر تزریق می شود. هنگام تزریق ممکن است شما احساس گرما یا گر گرفتگی داشته باشید. ولی هر نوع احساس درد یا سنگینی را به پزشک اعلان نمایید.

ماده حاجب بخوبی توسط دوربین اشعه ایکس مشاهده می شود  به راحتی پزشک را قادر می سازد تا چنانچه گرفتگی و تنگی در رگ های قلب وجود داشته باشد، آن را تشخیص دهد. بر اساس آنچه پزشک در آنژیوگرافی شما مشاهده می کند، ممکن است تصمیم بگیرد اقدامات دیگری از جمله باز کردن رگ به کمک آنژیوپلاستی قلب (به کار بردن بالون و یا استنت ) را انجام دهد.

در حین انجام عمل آنژیوگرافی ممکن است از شما چند کار خواسته شود به عنوان مثال: نفس عمیق بکشید، نفس خود را نگه دارید، سرفه کنید و یا موقعیت دست خود را تغییر دهید.

در زمان آنژیو، الکترودهای روی سینه برای ثبت نوار قلب به شما وصل هستند. همچنین ممکن است مواد ضد انعقاد (آنتی کواگولانت) برای اجتناب از انعقاد خون به شما تزریق گردد.

بیمار هنگام آنژیوگرافی هوشیار بوده و تمام مراحل را می تواند مشاهده نماید. انجام آنژیوگرافی حدود یک ساعت طول می کشد که شامل مراحل قبل و بعد از آن نیز می باشد.

آنژیوگرافی قلب از طریق دست

عمل آنژیوگرافی قلب از طریق دست و کشاله ران قابل انجام است. برای نخستین بار در دنیا، آنژیوگرافی از طریق کشاله ران ( فمورال ) انجام گرفت. از این روش امروزه نیز به ندرت (بسته به شرایط بیمار) استفاده می شود.

بیش از ۷۵% آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی ها از طریق مچ دست انجام می شود که به آن آنژیوگرافی رادیال نیز گفته می شود. خوشبختانه در کشور ما ایران نیز با ورود تجهیزات پیشرفته پزشکی و همچنین فراگیری تکنیک های نوین توسط متخصصان قلب و عروق آنژیوگرافی رادیال بسیار رایج شده است.

در روش آنژیوگرافی کرونر از طریق دست به کمک وسایلی خاص به نام کاتتر ، ماده حاجب به داخل عروق کرونر بیمار تزریق شده و فیلم آنژیوگرافی در نماهای مختلف از عروق قلب گرفته می شود تا تنگی عروق مشخص شود.

تفاوت آنژیوگرافی کشاله ران با دست چیست؟

همانطور که از نام آن نیز مشخص است در آنژیوگرافی پا، کاتتر از طریق کشاله ی ران وارد رگ بیمار می شود. برخلاف این روش، در آنژیوگرافی از راه دست، بیمار بلافاصله پس از اتمام آنژیوگرافی قادر است راه برود و نیاز به تحمل وزن بالای کیسه شن نیست. از طرف دیگر شانس خونریزی از محل ورود وسایل آنژیوگرافی از طریق دست، در مقایسه با آنژیوگرافی ران به مراتب کمتر است.

حتی انجام آنژیوپلاستی برای بیمار به مراتب آسانتر از شریان ران می باشد. چرا که بیمار سریعتر سر پا شده و نیازمند کیسه شن نمی باشد.

در آنژیوگرافی از طریق دست طول زمان آنژیوگرافی و میزان اشعه دریافتی پزشک و بیمار بیشتر از آنژیوگرافی از طریق کشاله ران می باشد و احتمال خونریزی کمتر است. توجه داشته باشید در مواردی که بیمار دچار انسداد عروق ناحیه لگنی و یا آئورت باشد، می بایست از طریق رادیال آنژیوگرافی انجام شود.

الگوریتم بازکردن TR BAND

در بیماران بعد از آنژیوگرافی رادیال پس از ۲۵ دقیقه از تعبیه TR BAND هر ۱۵ دقیقه cc2 از حجم کاف با سرنگ مخصوص تخلیه می شود. در صورت بروز خونریزی پس از هربار تخلیه مجددا همان cc2 حجم خارج شده مجدد جایگزین می گردد و پس از ۱۵ دقیقه مجددا عمل تخلیهcc2 انجام می گیرد.

فیلم آنژیوگرافی قلب از راه دست

مراقبت بعد از آنژیوگرافی

✅ در آنژیوگرافی پس از انتقال بیمار به بخش آنژیوگرافی بدون انجام بیهوشی و با بی حسی موضعی عکسبرداری از عروق قلب انجام می گیرد.

✅ پس از اتمام، چنانچه آنژیوگرافی عروق از طریق کشاله ران انجام گرفته باشد بیمار حدود ۶ ساعت بی حرکت مانده و بواسطه گذاشتن کیسه شن خونریزی کنترل می شود.

✅ در صورت انجام آنژیوگرافی عروق از طریق شریان دست (رادیال) بلافاصله مریض اجازه دارد بدون محدودیت حرکت کرده و نیازمند استراحت نمی باشد، اما حدود ۴ ساعت تحت نظر خواهد بود.

✅ آنژیوگرافی تنها یک روش تشخیصی است اما چنانچه لازم باشد می توان پس از تصمیم گیری، باز کردن عروق دچارگرفتگی را آغاز کرد ( آنژیوپلاستی )

فیلم آنژیوگرافی قلب از طریق پا

در زیر فیلم آنژیوگرافی از کشاله ران را مشاهده می نمایید:

⬛ سوال: آنژیو قلب چقدر طول میکشد؟

آنژیو قلب معمولا بین ۴۵ دقیقه تا یک ساعت طول می کشد.

⬛ سوال: هزینه آنژیوگرافی قلب در سال ۹۹ چقدر است؟

تعرفه آنژیوگرافی قلب سال ۹۹ در یک بیمارستان خصوصی در فردی که هیچکدام از بیمه های پایه را ندارد حدود ۶ میلیون تومان و هزینه آنژیوپلاستی ( قیمت بالون قلب ) اگر فقط روی یک رگ با استنت داروئی انجام گیرد حدود ۱۳ میلیون تومان و اگر روی دو رگ با استنت دارویی انجام گیرد هزینه آنژیوپلاستی یا همان قیمت بالن قلب حدود ۱۸ میلیون تومان است.

-هزینه آنژیوگرافی با بیمه سلامت

در طیف دیگر اگر طرح سلامت فعلی ادامه یابد در بیمارستان های دولتی مانند حضرت رسول، مدرس، مرکز قلب تهران امیر آباد کارگر شمالی و بیمارستان قلب شهید رجائی هزینه ی آنژیوگرافی حدود پانصد هزار تومان و هزینه آنژیوپلاستی یا همان هزینه بالن قلب بطور متوسط ۱ تا ۳ میلیون تومان می باشد.

در بیمارستان شهید مصطفی خمینی نیز آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی تحت پوشش بیمه انجام می گیرد که در صورت داشتن بیمه تکمیلی هزینه آنژیوگرافی و نیز هزینه آنژیوپلاستی برای بیمار کاملا رایگان خواهد بود.

-هزینه آنژیوگرافی قلب با بیمه تامین اجتماعی

بیماران تامین اجتماعی می توانند با مراجعه به بیمارستان میلاد یا شهید لواسانی بطور رایگان تحت آنژیوگرافی قلب قرار گیرند، این بیماران چنانچه لازم باشد که تحت آنژیوپلاستی قرار گیرند در شورای استنت مطرح شده و در صورت پذیرش بطور رایگان آنژیوپلاستی انجام خواهد گرفت.

-قیمت استنت قلب در ایران

تا قبل از اجرای طرح سلامت، هزینه استنت های دارویی در ایران حدود ۶ میلیون تومان بود که به این قیمت، هزینه های تعبیه فنر نیز افزوده می شد. ولی طی سالهای اخیر قیمت استنت قلب بطور یکسان در سیستم دولتی و خصوصی حدود یک میلیون و ششصد هزار تومان تعریف شده است.

⬛ سوال: هزینه سی تی آنژیوگرافی قلب چقدر است؟

یکی از راه های تشخیص سلامت و یا گرفتگی عروق قلب، سی تی آنژیوگرافی عروق کرونر است. در مجموع از سی تی آنژیوگرافی جهت رویت تمام عروق بدن از جمله پاها، دست ها، عروق کلیه، عروق مغزی و غیره استفاده می شود. در سی تی آنژیو عروق کرونری بر اساس پروتکل های موجود یک ماده خاص به داخل ورید تزریق شده و از عروق (شریان) عضو هدف تصویربرداری می شود.

بر اساس مصوبات و دستورالعمل بیمه های پایه کشور، بیمه ها تعهدی برای پرداخت هزینه سیتی آنژیو گرافی قلب متقبل نمی شوند. حدود هزینه انجام یک سی تی آنژیوگرافی عروق کرونر یک میلیون و پانصد هزار تومان می باشد که بر اساس مکان انجام آن گاهی تا بیست درصد بالاتر و یا پایین تر خواهد بود.

⬛ آیا آنژیوگرافی بیهوشی دارد؟

در آنژیوگرافی پس از انتقال بیمار به بخش آنژیوگرافی بدون انجام بیهوشی و با بی حسی موضعی عکسبرداری از عروق قلب انجام می گیرد.

⬛ مدت بستری آنژیوگرافی چقدر است؟

مدت بستری آنژیوگرافی حدود ۱ ساعت در بخش ویژه ای در کت لب خواهد بود. پس از حدود ۳۰ دقیقه شما به بخش منتقل می شوید.

شما بعد از انجام آنژیوگرافی، یک شب در بیمارستان بستری خواهید بود و فردای انجام آنژیوگرافی در صورتی که مساله ی خاصی ایجاد نشود، مرخص خواهید شد.

⬛ علت درد دست بعد از آنژیوگرافی چیست؟

علت ایجاد درد دست بعد از آنژیوگرافی از طریق شریان دست اغلب ایجاد لخته در اون منطقه ای است که شیت آنژیوگرافی داخل شریان گذاشته شده است. به جهت اینکه دست از سیستم دوگانه، خونگیری می کند اگر در داخل شریانی خون لخته بشود، خونرسانی به دست از طریق شریان مقابل انجام می شود و این باعث می شود حیات دست به خطر نیافتد.

اما باید درد دست بعد از آنژیوگرافی را جدی گرفت زیرا ممکن است خونریزی زیر جلدی وجود داشته باشد که به تدریج باعث بروز مشکلات بزرگتر می شود.

معمولا با قرص هایی مانند پروفن درد دست کاهش میابد. پزشک شما ممکن است به شما توصیه کند که ساعت های اولیه از کمپرس سرد و در روزهای بعدی از کمپرس گرم استفاده کنید.

⬛ سوال: آیا خونریزی های داخل شکمی نیز می تواند از عوارض آنژیوگرافی باشد؟

گاهی بعلت صدمه به دیواره خلفی شریانی که از طریق آنژیوگرافی انجام می شود، خون وارد فضای شکم می شود. این نوع عارضه بیماران اغلب از طریق سونوگرافی و مشاهده مایع داخل شکمی تشخیص داده می شوند. اغلب این بیماران با روش های نگهدارنده مانند تزریق خون و داروهای انعقادی درمان می شوند.

⬛ علت تپش قلب بعد از آنژیوگرافی چیست؟

گاهی در حین آنژیوگرافی به علت وارد شدن ابزارهای آنژیوگرافی فرد ممکن است دچار ثپش قلب بشود ولی این تنها دلیل تپش قلب در حین آنژیوگرافی نیست. مواد حاجب نیز می توانند باعث تحریک قلب و ایجاد ضربان نامنظم بشوند. در ادامه نظر دکتر محمدحسین نجفی پیرامون تپش قلب بعد از آنژیوگرافی را می شنویم.

⬛ احتمال مرگ در آنژیوگرافی چقدر است؟

احتمال مرگ در آنژیوگرافی خیلی کم و تقریبا صفر است.

دکتر محمدحسین نجفی فوق تخصص آنژیوگرافی در تهران