آیا فشار خون ۱۵ و ۱۶ خطرناک است؟

سوالی که ذهن بیماران را مشغول می کند این است که فشار خون بالا چه عددی است؟ آیا فشار خون 15  و یا ۱۶ خطرناک است؟ در این مقاله به این سوال پاسخ داده شده است. همچنین برای پایین آوردن فشار خون بالا میتوانید به این مقاله مراجعه کنید.

انواع محدوده ی فشار خون چیست؟

انجمن قلب آمریکا، 5 گروه فشار خون را شناسایی کرده است که از این قرارند:

1- فشار خون طبیعی

عدد فشار خون کمتر از 120/80  میلی‌متر جیوه در محدوده طبیعی دارد. اگر فشار خون شما در این گروه باشد، عادات مناسب برای سلامت قلب مانند یک رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم را دنبال کنید.

2- فشار خون بالارفته

فشارخون بالارفته زمانی اتفاق می افتد که فشار خون سیستولیک 120-129 میلی‌متر جیوه و فشارخون دیاستولیک کمتر از 80   میلی‌متر جیوه  باشد.

3- پرفشاری خون مرحله 1

این شرایط زمانی اتفاق می افتد که محدوده ی فشار خون شما بین 130-139 سیستولیک یا 80-89   میلی‌متر جیوه  دیاستولیک باشد. در این مرحله از فشار خون بالا، پزشک تغییرات سبک زندگی را توصیه می کند و ممکن است براساس احتمال بیماری قلبی عروقی آترواسکلروزیس مانند حمله قلبی یا سکته، داروهای فشار خون را تجویز کند.

4- پرفشاری خون مرحله 2

در این مرحله، فشار خون در محدوده ی 140/90 یا بالاتر قرار دارد و پزشک ممکن است ترکیبی از داروهای فشار خون و تغییرات سبک زندگی را توصیه کند.

4- فشار خون بحرانی

این مرحله از فشار خون نیاز به مراقبت پزشکی دارد. اگر عدد فشار خون شما به طور ناگهانی از 180/120  میلی‌متر جیوه  بالاتر برود، پنج دقیقه صبر کنید و سپس فشار خون خود را دوباره امتحان کنید. 

اگر این عدد هنوز بالا باشد، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید، زیرا ممکن است در حال تجربه بحران فشار خون بالا باشید.

فشار خون خطرناک در چه محدوده ای قرار میگیرد؟

یکی از مهم ترین سوالاتی که بیماران مبتلا به فشارخون از پزشک خود می پرسند این است که اگر داروی تجویزی استفاده نشود چه اتفاقی می افتد؟ 

به عبارت دیگر اگر شما داروی تجویزی پزشک را استفاده نکنید و فشارخون شما به طور میانگین بالاتر از عدد ۱۴۰ روی ۹۰ باشد ( مثلا به طور میانگین ۱۵۰ یا ۱۶۰ یا بالاتر) چه اتفاقی می افتد؟ چه عوارضی در انتظار کسی است که میانگین فشارهای بالاتر از ۱۴۰ روی ۹۰ دارد؟ در این نوشتار در این باره بیشتر و با جزییات بالاتر صحبت می کنیم.

مضرات فشارخون بالاتر از ۱۴ چیست؟

فشارخون عروقی انسان طوری تنظیم شده است که به طور میانگین کمتر از ۱۴۰ روی ۹۰ باشد و اعضا و سیستم های بدن انسان وقتی در معرض فشارخون های بالاتر از این عدد قرار بگیرند به مرور زمان دچار آسیب می شوند.  پس به طور خیلی ساده: فشارخون های میانگین در حد ۱۵۰ یا ۱۶۰ باعث آسیب به ارگان های بدن می گردد. در ادامه در مورد این آسیب ها به طور اختصاصی صحبت می کنیم.

1- مغز 

فشارخون های بالاتر از ۱۴۰ روی ۹۰ در بلند مدت عوارض جبران ناپذیری روی مغز و سیستم عصبی می گذارند. ساده ترین این عوارض بروز خستگی های مزمن و سردردهای مکرر است.  هم چنین آلزایمر و پارکینسون از جمله ی مهم ترین این بیماری ها هستند که به دنبال در معرض فشاربالا قرار داشتن سیستم عصبی در طولانی مدت رخ می دهند.  افزایش های ناگهانی فشارخون هم که در این افراد دیده می شود می توان به بروز سکته های مغزی خطرناک و خونریزی های مغزی منجر گردد.

2- چشم

فشارخون های بالا در طولانی مدت می تواند به بروز آسیب هایی نظیر کاهش بینایی و دوبینی شود. فشارخون های بالا باعث بروز خونریزی های چشمی می گردد و گاهی منجر به پارگی شبکیه می گردد. متاسفانه بیشتر اوقات این آسیب ها غیرقابل برگشت هستند و درمان سختی دارند.

3- کلیه

از شایع ترین عوارض فشارخون بالا از جمله فشار خون 15 بروز آسیب به نفرون ها (واحدهای عملکردی کلیه) و تخریب آنهاست. به دنبال این اتفاق به مرور کلیه دچار نارسایی می شود و کارکرد آن کاهش می یابد و گاهی هم فرد دچار دفع پروتیین می شود که به بروز سوء تغذیه و ورم اندام تحتانی می شود. در موارد پیش رفته تر نارسایی مزمن کلیوی ممکن است به این منجر شود که فرد نیاز به دیالیز دائم پیدا کند.

4- قلب

فشارخون بالا می تواند به افزایش ضخامت دیواره های قلبی منجر شود. این افزایش ضخامت در موارد خفیف بدون خطر و قابل برگشت است ولی در صورت درمان نشدن و پیشرفت به سمت موارد شدید می تواند عاملی برای بروز نارسایی قلبی باشد. آریتمی هایی نظیر فییریلاسیون دهلیزی هم می تواند به دنبال فشارخون های کنترل نشده ایجاد شود.

5- ناتوانی های جنسی 

ناتوانی های جنسی هم می تواند به دنبال فشارخون های بالا و کنترل نشده در افراد هم زنان و هم مردان بروز کند. چیزی که تا اینجا از آن صحبت کردیم مروری بسیار سریع و کلی بر عوارضی است که در صورت فشارخونهای بالاتر از ۱۴۰ روی ۹۰ در فرد می تواند بروز کند در حالی که اگر شما داروی تجویزی توسط پزشک را استفاده کنید و میانگین فشارخونتان به زیر ۱۴۰ روی ۹۰ کاهش پیدا کند تقریبا هیچ یک از این عوارض در شما بروز نخواهد کرد. 

امیدواریم حالا پاسخ این سوال که چرا باید داروی فشارخون منظم و درست استفاده شود روشن شده باشد.

دکتر محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق و فشار خون