سیگار یکی از بزرگترین مشکلات بهداشتی قابل پیشگیری در جوامع مختلف می باشد. مضرات آن می تواند تاثیرات غیر قابل بازگشتی در انسان داشته باشد. چهار هزار نوع ماده شیمیایی در دود سیگار است که ۷۰ نوع آن سرطان زا است. این موضوع براساس بررسی و شواهد علمی بین المللی اعلام شده و مردم باید از مصرف سیگار بشدت خودداری کنند.
کشور ما به لحاظ موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن در همسایگی بزرگترین کشورهای تولیدکننده مواد مخدر به شاهراه بین المللی، مواد مخدر را نیز افزایش خواهد داد زیرا افراد معتاد ابتدا مصرف خود را با سیگار شروع کرده اند.
دو سوم افراد در کشور اولین سیگار خود را در سنین جوانی (۲۴-۱۵ سال) تجربه کرده اند. جوانان در گروه سنی ۲۴-۱۵ سال هدف اصلی شرکتهای چند ملیتی تولید دخانیات هستند. در چند سال آینده جمعیتی بالغ بر ۳/۷۰ میلیون نفر خواهیم داشت که حدود ۲۶ میلیون نفر آن افراد زیر ۱۵ سال خواهند بود لذا این جمعیت می تواند بازار ایده آلی برای شرکت های جهانی تولید دخانیات و محصولات آنها باشد.
فشار گروه همسالان، ضد ارزش نبودن مصرف سیگار در بین جوانان، باورهای غلط در مورد آن در بین جوانان و ایجاد اعتماد به نفس کاذب در آنان از عواملی است که باعث می شود جوانان در این سن بیشتر به مصرف آن روی آورند؛ بدون آنکه حتی از مضرات سیگار باخبر باشند.
متاسفانه امروزه مصرف این ماده مخدر به صورت یک عادت در جوامع مختلف درآمده است و اغلب افراد سیگاری مدعی هستند که سیگار باعث کاهش عصبانیت و تنش، رفع اضطراب و خستگی و به آرامش رسیدن می شود. در تحقیقات اغلب ثابت شده است که شروع و سرآغاز مصرف دخانیات یک جنبه روانی دارد و سیگار تنها به طور موقت و گذرا اضطراب و عصبانیت را کاهش می دهد ولی ساعاتی بعد همان اضطراب و عصبانیت با شدت بیشتری بروز می کند.
خطرات و مضرات سیگار:
سیگار عامل شناخته شده بعضی از بیماریها، سرطان و مرگ و میر وابسته به آنها است. استعمال دخانیات مهمترین آسیب برای سلامت جامعه و به ویژه جوانان است. دود آن حاوی بیش از ۴۰۰۰ ماده سمی و بیش از ۴۰ ماده سرطانزا است. از هر دو نفر سیگاری یک نفر ۲۵ سال از عمر خود را از دست می دهد و زودتر می میرد. از جمله مضرات آن می توان به:
- کاهش شادابی چهره
- از بین رفتن طراوت پوست
- فساد و زردی دندانها
- ریزش مو
- بیماریهای قلبی- عروقی
- سرطان
سیگار مهمترین عامل خطرزا در پیشرفت بیماری های قلبی عروقی است و موجب تندترشدن ضربان قلب، افزایش فشار خون، تنگ شدن عروق و بالاخره حمله قلبی و انفارکتوس می گردد.
- تمامی سیگاری ها به درجاتی از آمفیزم دچار می شوند. در این بیماری دیواره حبابچه های ریوی به تدریج از بین رفته و فرد مبتلا به تنگی نفس می شود. پیشروی این بیماری بستگی به تعداد سیگار در روز و تعداد روزهایی که مصرف می شود، دارد.
- حدود ۴/۳ درصد موارد علت این بیماری مصرف این ماده مخدر است. این بیماری با دفع خلط فراوان و سرفه شروع می شود که ابتدا در فصول سرد سال است و سپس در تمام سال این علائم ادامه می یابد. حدود ۴% سکته های مغزی در افراد زیر ۶۵ سال به علت مصرف سیگار است.
- موجب بروز پلاک و جرم دندان، زرد شدن دندانها و پوسیدگی زودرس آن است. سیگاریها ۱/۵ برابر بیشتر از بقیه مردم دندانهایشان را از دست می دهند.
- استخوان افراد سیگاری تراکم کمتری دارد و حدود ۸۰% بیشتر در معرض خطر شکستگی هستند. همچنین مشکلاتی چون کمردرد در این افراد شایع تر است.
- موجب مقاوم شدن باکتری بوجود آورنده زخم معده می شود که مقاوم به درمان است.
- دود آن بویژه در کودکان تاثیراتی سوء دارد. کودکان افراد سیگاری بیشتر دچار آسم، عفونت گوش میانی و سرماخوردگی می شوند.
- گرفتگی عروق دستها، پاها و تنگی شریان این اندامها در اثر آترواسکروز یا التهاب عروق ممکن است منجر به قطع عضو یا لنگیدن شود.
سیگار عامل ۱۲ نوع سرطان است!
چگونه سیگار را ترک کنیم؟
ترک سیگار راحت است. یک فرد ممکن است بارها آن را ترک کند ولی مهم این است که فرد در ترک باقی بماند تا بتواند از مضرات این ماده رهایی یابد.
مطلب مرتبط: وارنیکلین جدیدترین داروی ترک سیگار
مهمترین عامل در ترک، اراده و تصمیم گیری خود فرد است و کمکها و روشهای ترک از اهمیت درجه دوم برخوردار است.
سیگاری هایی که یکباره کاملا آن را کنار می گذارند بیشتر از آنانی که تدریجا تعداد سیگارهایشان را کم کرده یا به سیگار کم نیکوتین روی می آورند، موفق به ترک می شوند.
با توجه به اینکه سیگار از دیدگاه روانکاوی نیازهای دهانی را ارضا می کند بنابراین با مصرف تنقلات و آدامس می توان این نیاز را برآورده ساخت تا آنجا که ممکن است چیزی ارزشمندتر مثلا سلامتی قلبتان را و غیره را جایگزین آن کنید.
ورزش نیز متضمن آرامش و دوری از عصبانیت است. با فراگرفتن راههای ایجاد آرامش و کاهش استرسها مانند: پیاده روی، دوچرخه سواری، شنا و کوهپیمایی می توان مصرف سیگار را کنترل کرد.
در طول ترک سعی کنید روشهایی برای حل مشکلات خود فراهم آورید تا دوباره به آن روی نیاورید. یک بار تصمیم بگیرید که اصلا نکشید و این تاریخ را برای خودتان ثبت کنید و به خاطر بسپارید ولی اگر ترک یکباره سیگار برایتان مشکل است سعی کنید ابتدا تعداد آن را کم کرده و هر کدام را نصفه خاموش کنید. هر بار نسبت به روز قبل تعداد کمتری بکشید.
زمانی که میل شدید به کشیدن این ماده پیدا می کنید از جا بلند شوید، نفس عمیق بکشید، چند قدم راه بروید، به دستها، پاها کشش دهید و یا یک نوشیدنی مثل آبمیوه میل کنید.
بدانید که نکته مهم قطع کامل سیگار است چون تعداد کم آن می تواند خطرناک باشد. مطمئن باشید که اگر بتوانید یک بار مبارزه کنید، می توانید برای همیشه با عادات بد خود مبارزه کنید.
نیکوتین موجود در این ماده یک عامل اعتیاد آور است و بسیاری از کسانی که ترک کرده اند و بعدا برای سرگرمی یک یا چند تا کشیده اند،مجددا تبدیل به سیگاریهای قهاری شده اند؛ پس بهتر است بعد از ترک حتی برای سرگرمی هم نکشید.
وقتی شخص ترک می کند ابتدا یک سری تغییرات در بدنش پدید می آید.
در ۲۰ روز اول فشار خون و نبض به اندازه نرمال می رسد. ۴۸ ساعت بعد حس چشایی و بویایی بهتر می شود.
۳-۲ ماه بعد گردش خون و تنفس فرد بهبود می یابد. ۹-۱ ماه بعد سرفه احتقان سینوسها، خستگی رفع می شود و پس از ۱۰ سال خطر بروز سرطان ریه این افراد تقریبا مشابه افراد غیر سیگاری خواهد شد.
شما نیز می توانید از طریق قسمت پرسش از دکتر سوالات خود را مطرح نمایید.
برای تعیین وقت بر روی نوبت دهی اینترنتی کلیک کنید.
دکتر قلب محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق در تهران و فوق تخصص آنژیوپلاستی